Pandemia COVID-19 zmieniła nawyki społeczne związane ze spożywaniem alkoholu. Zauważono ryzykowne zachowania związane z piciem, zwłaszcza w niektórych grupach społecznych.
Alkohol jest zwykle częścią życia społecznego. Okazuje się jednak, że 30% dorosłych pije co najmniej raz w miesiącu. Szkodliwe wzorce spożywania alkoholu powodują istotne koszty zdrowotne, społeczne i ekonomiczne. Choroby i urazy związane z alkoholem pociągają za sobą wysokie koszty dla społeczeństwa. Oczekiwana długość życia jest prawie o rok krótsza, niż byłaby przeciętnie, gdyby ludzie spożywali mniejszą ilość alkoholu. Średnio 2,4% wydatków na zdrowie publiczne jest przeznaczane na radzenie sobie ze szkodami powodowanymi przez spożywanie alkoholu, przy czym w niektórych krajach odsetek ten jest znacznie wyższy.
Szkodliwe spożycie alkoholu w określonych grupach społecznych w czasie pandemii COVID-19
Na podstawie ewidencjonowanej sprzedaży i danych nierejestrowanych oszacowano, że spożycie alkoholu przez osoby w wieku 15+ to w 2018 roku ok. 10 litrów czystego alkoholu na osobę. To blisko dwie butelki wina lub 4 litry piwa tygodniowo na mieszkańca w krajach OECD. Ten poziom konsumpcji wykazywał niewielkie różnice w ciągu ostatniej dekady. Jednak ta pozorna stabilność maskuje znaczne różnice, zarówno między poszczególnymi krajami, jak i w obrębie tego samego państwa, w różnych grupach społecznych. Zauważono, że:
- Przed pandemią prawie co trzeci dorosły w krajach OECD upijał się przynajmniej raz w poprzedzającym miesiącu. Odpowiada to wypiciu ponad 80% butelki wina lub 1,5 litra piwa jednorazowo. Co więcej, osoby, które intensywnie piją stanowią od 4 do 14% populacji, w zależności od kraju, ale spożywają od jednej trzeciej do połowy całego spożywanego alkoholu.
- Szkodliwe picie alkoholu wśród młodych dorosłych jest powszechne. Ponad 60% nastolatków w wieku 15 lat pije alkohol, a co piąty przynajmniej dwukrotnie doświadczył upicia się. Młodsze pokolenia rzadziej niż dziesięć lat temu doświadczyły pijaństwa. Osoby, które nigdy nie doświadczyły upicia się, mają o 30% większe szanse na dobre wyniki w nauce.
- Znaczące nierówności istnieją we wzorcach spożycia alkoholu, np. kobiety z wyższym wykształceniem piją częściej.
Wprowadzane „lockdowny” podczas pandemii COVID-19 wpłynęły zarówno na wzorce picia, jak i sprzedaż alkoholu. Dane ankietowe sugerują, że większa część populacji zwiększyła spożycie alkoholu i częstotliwość picia. Dane rządowe z kilku krajów sugerują wzrost sprzedaży alkoholu na poziomie 3%-5%. Jednakże w przypadku nieco większego odsetka populacji odnotowano spadek w zakresie upijania się. Ludzie zmieniali również miejsce konsumpcji: sprzedaż alkoholu w lokalach koncesjonowanych (np. barach, pubach i restauracjach) gwałtownie spadła podczas lockdownów, podczas gdy sprzedaż poza lokalem – a zwłaszcza sprzedaż internetowa – znacznie wzrosła.
Sprawdź, ile alkoholu podczas pandemii piją Polacy!
Konsekwencje spożywania alkoholu
Zgodnie z symulacjami OECD, oczekiwana długość życia populacji skróci się prawie o rok (0,9) w latach 2020-50 z powodu schorzeń spowodowanych wypijaniem więcej niż 1 drinka dziennie dla kobiet i 1,5 drinka dziennie dla mężczyzn. W tym samym okresie, choroby i urazy spowodowane piciem powyżej 1/1,5 drinka dziennie spowodują 1,1 miliona przedwczesnych zgonów w krajach OECD, Unii Europejskiej (UE27) i Grupy 20 (G20). Szkodliwe spożywanie alkoholu jest również przyczyną urazów wynikających z wypadków drogowych czy aktów przemocy, FAS/FASD oraz chorób przewlekłych, takich jak uzależnienie od alkoholu, nowotwory czy marskość wątroby.
Wypijanie więcej niż 1/1,5 drinka dziennie prowadzi do dodatkowych kosztów dla systemu opieki zdrowotnej. Stanowią one średnio 87% wszystkich kosztów leczenia uzależnienia, 35% kosztów leczenia marskości wątroby i znaczną część kosztów leczenia urazów, nowotworów i innych chorób. Według symulacji średnio w latach 2020-50 około 2,4% rocznych wydatków na zdrowie zostanie przeznaczonych na leczenie chorób spowodowanych piciem powyżej tego poziomu.
Zgodnie z symulacjami OECD, choroby spowodowane piciem ponad 1/1,5 drinka dziennie zmniejszą uczestnictwo w rynku pracy i obniżą wydajność pracy w latach 2020-50, zmniejszając siłę roboczą o równowartość 33 milionów pełnoetatowych pracowników rocznie w 52 analizowanych krajach, czyli średnio 0,62% łącznej siły roboczej w poszczególnych krajach.
Szkodliwe picie dotyczy w szczególności młodzieży. Młodzież, która doświadczyła pijaństwa, wykazuje mniejszą satysfakcję z życia, jest bardziej skłonna do zastraszania swoich kolegów z klasy i ma gorsze wyniki w nauce. Uczniowie pijący alkohol w sposób szkodliwy mają mniejsze szanse na ukończenie studiów wyższych, szczególnie w przypadku dziewcząt.
Źródło:
https://www.oecd-ilibrary.org/sites/6e4b4ffb-en/index.html?itemId=/content/publication/6e4b4ffb-en
