Alkohol wpływa zarówno na pamięć krótkotrwałą, jak i długotrwałą. Regularne nadużywanie alkoholu uszkadza hipokamp, tę część mózgu, która jest odpowiedzialna m.in. za pamięć i procesy uczenia się. Ponadto powoduje zaburzenia w przekształcaniu informacji z pamięci krótkotrwałej do długotrwałej. Blokowanie transmisji danych zauważalne jest przede wszystkich w stanie upojenia.
Co to są stany niepamięci?
Stany niepamięci po spożyciu alkoholu to luki w pamięci dotyczące zdarzeń, które wystąpiły podczas upojenia alkoholowego. Luki te występują, gdy dana osoba wypije ilość alkoholu wystarczającą do tymczasowego zablokowania przenoszenia wspomnień z pamięci krótkotrwałej do długotrwałej – znanego jako konsolidacja pamięci – w obszarze mózgu zwanym hipokampem.
Rodzaje stanów niepamięci
Istnieją dwa rodzaje stanów niepamięci. Są one definiowane według nasilenia upośledzenia pamięci. Najczęstszy rodzaj to „fragmentaryczny zanik pamięci”, który charakteryzuje się niepełnymi wspomnieniami o wydarzeniach, z „wyspami” wspomnień przedzielonymi okresami braku pamięci. Ten typ czasem jest określany jako „brownout”. Całkowita amnezja, często trwająca kilka godzin, jest określana jako zanik pamięci „en bloc”. W przypadku tej ciężkiej postaci zaniku pamięci, nie powstają wspomnienia o zdarzeniach i zazwyczaj nie można ich odzyskać. Jest tak, jakby te zdarzenia po prostu nigdy nie miały miejsca.
Kiedy zdarzają się zaniki pamięci?
Zaniki pamięci zwykle rozpoczynają się, kiedy stężenie alkoholu we krwi (blood alcohol concentration, BAC) przekracza około 0,16 procent, czyli 1,6 promila. W przypadku takiej zawartości alkoholu we krwi większość zdolności poznawczych (np. kontrola impulsów, uwaga, osąd i podejmowanie decyzji) jest znacznie upośledzona.
Zaniki pamięci mogą występować jednak również przy osiągnięciu znacznie niższej zawartości alkoholu we krwi, np. u osób pijących alkohol i przyjmujących leki przeciwlękowe. Badania wskazują, że zaniki pamięci są bardziej prawdopodobne, gdy alkohol szybko przedostaje się do krwiobiegu, powodując szybki wzrost jego stężenia we krwi. Może to nastąpić, jeśli alkohol jest spożywany na pusty żołądek lub pity w szybkim tempie, w krótkim czasie.
Ze względu na to, że kobiety mają mniejszą zawartość płynów ustrojowych w stosunku do masy ciała (przez co alkohol bardziej się stęża), metabolizują alkohol niemal wyłącznie w wątrobie (podczas gdy u mężczyzn część alkoholu rozkłada się już w żołądku) oraz mają większe stężenia estrogenów, które powodują intensywniejsze wchłanianie alkoholu, zwykle osiągają wyższe szczytowe poziomy stężenia alkoholu we krwi. Oznacza to, że jeżeli kobieta i mężczyzna o jednakowej masie ciała wypiją taką samą liczbę porcji standardowych alkoholu, to kobieta może osiągnąć nawet do 40% większe stężenie alkoholu we krwi!
Czy zaniki pamięci są oznaką problemu związanego z alkoholem?
Zaniki pamięci same w sobie nie muszą być oznaką zaburzeń związanych z używaniem alkoholu, ale wystąpienie nawet jednej takiej sytuacji powinno być powodem do niepokoju i powinno skłonić daną osobę do rozważenia jej relacji z alkoholem. Co więcej, zdaniem badaczy, częste nadużywanie alkoholu może wpływać na wystąpienie problemów z pamięcią w przyszłości.
Źródło:
