W świecie medycyny, gdzie granice między leczeniem chorób metabolicznych a zaburzeniami używania substancji zaczynają się zacierać, semaglutyd, znany głównie jako nowoczesny lek na cukrzycę typu 2 i otyłość, rysuje się jako potencjalnie przełomowy środek w terapii alkoholizmu. Ostatnie badania naukowe wskazują, że ten syntetyczny analog GLP-1 może odgrywać kluczową rolę w zmniejszaniu spożycia alkoholu, otwierając nowe horyzonty w leczeniu zaburzeń związanych z używaniem alkoholu.
Co to jest semaglutyd?
Semaglutyd jest nowoczesnym lekiem należącym do klasy agonistów receptorów peptydu podobnego do glukagonu-1 (GLP-1), który odgrywa kluczową rolę w regulacji poziomu glukozy we krwi oraz w procesach metabolicznych organizmu. Jako że jest syntetyczny, naśladuje działanie naturalnie występującego w organizmie hormonu, stymulując wydzielanie insuliny, co przyczynia się do obniżenia poziomu cukru we krwi. Oprócz swojej podstawowej roli w leczeniu cukrzycy typu 2, semaglutyd znalazł zastosowanie w terapii otyłości, dzięki swojej zdolności do indukowania uczucia sytości i zmniejszania apetytu, co pomaga w kontrolowaniu masy ciała.
Najnowsze badania pokazują, że może on również pomóc osobom z uzależnieniem od alkoholu. Jego unikalny mechanizm działania, polegający na wpływie na procesy metaboliczne, sprawia, że oddziałuje nie tylko na metabolizm glukozy i kontrolę masy ciała, ale także na jego potencjalną zdolność do zmniejszania pragnienia i spożycia alkoholu, co otwiera nowe perspektywy w terapii zaburzeń związanych z nadużywaniem alkoholu.
Najnowsze badania
Naukowcy z National Institute on Alcohol Abuse and Alcoholism (NIAAA) i National Institute on Drug Abuse (NIDA), we współpracy z The Scripps Research Institute, przeprowadzili badania na zwierzętach, które wykazały, że semaglutyd może skutecznie redukować spożycie alkoholu.
Wyniki opublikowane w czerwcowym numerze czasopisma JCI Insight z 2023 roku dodają do rosnących dowodów przedklinicznych, że system peptydu podobnego do glukagonu-1 (GLP-1) odgrywa rolę w zaburzeniach związanych z używaniem alkoholu i innych substancji, a agonisty receptora GLP-1 wykazują potencjał w leczeniu osób z zaburzeniami związanymi z używaniem alkoholu (AUD).
GLP-1 to hormon jelitowy, który stymuluje sekrecję insuliny po jedzeniu, co promuje uczucie sytości, pomaga regulować poziom cukru we krwi i zmniejsza pragnienie jedzenia. Semaglutyd i inni agoniści GLP-1 – leki, które wiążą się z receptorami GLP-1 i naśladują ich efekty – są obecnie używane w leczeniu cukrzycy i otyłości. Interesujące jest to, jak części mózgu odpowiedzialne za jedzenie i picie alkoholu są ze sobą powiązane. Zdaniem ekspertów, podobne procesy mózgowe mogą leżeć u podstaw nadmiernego jedzenia i uzależnienia od substancji, w tym alkoholu. Oznacza to, że leki, które pomagają kontrolować jedno, mogą również oferować pomoc w kontrolowaniu drugiego.
„Części mózgu, które kierują zachowaniami związanymi z jedzeniem, pokrywają się w dużym stopniu z chęcią używania alkoholu lub innych substancji” tłumaczą Lorenzo Leggio i Leandro Vendruscolo, dwaj z głównych autorów badania.
Poprzednie badania na gryzonich dały obiecujące wyniki – semaglutyd nie tylko zmniejszył spożycie alkoholu, ale zrobił to w sposób zależny od dawki, co oznacza, że większe dawki leku prowadziły do większej redukcji spożycia alkoholu. Co więcej, nie stwierdzono różnic w efektach leku między samcami a samicami. Badacze przetestowali również semaglutyd na szczurach, które stały się zależne od alkoholu przez długotrwałą ekspozycję na opary alkoholowe. Stwierdzili, że semaglutyd zmniejszał spożycie alkoholu w modelu zwierzęcym, również bez różnic płciowych.
Razem te cechy czynią semaglutyd obiecującym kandydatem do przedklinicznych badań u osób z AUD. Zespół dr Leggio doszedł do wniosku, że „obecne wyniki, iż semaglutyd tłumi spożycie alkoholu w różnych modelach zwierzęcych nadużywania alkoholu, dostarczają przekonujących dowodów na rzecz testowania semaglutydu w przyszłych badaniach klinicznych u osób z zaburzeniami związanymi z używaniem alkoholu (AUD).”
Źródło:
Semaglutide Shows Promise as a Potential Alcohol Use Disorder Medication, Spectrum NIAAA, 2024
