Skutki picia alkoholu i najnowsze statystyki dotyczące spożycia alkoholu wśród polskiej młodzieży

Alkohol jest tą substancją psychoaktywną, po którą najczęściej sięga młodzież szkolna. Z badań wynika, że jest bardziej rozpowszechniony niż papierosy czy narkotyki. Od kilku lat poziom spożycia alkoholu wśród młodzieży utrzymuje się na podobnym poziomie. Jakie są skutki picia alkoholu w młodym wieku?

Co i jak pije polska młodzież?

W 2018 roku uczniowie najczęściej sięgali po piwo (74% uczniów deklarowało jego spożycie w miesiącu poprzedzającym przeprowadzenie badania), w drugiej kolejności – po wódkę i inne mocne alkohole (62%). Na trzecim miejscu uplasowało się wino (43% badanych). Skutki picia alkoholu w młodym wieku są daleko idące.

Spożycie piwna na podobnym poziomie

W badaniach przeprowadzonych w 1992 r. spożywanie piwa deklarowała prawie połowa uczniów (49%). W kolejnych latach odsetek ten rósł, aż w 2003 roku osiągnął rekordowy poziom 76%. W kolejnych latach spożycie piwa nieco spadło. W ostatnim badaniu z 2018 roku ilość uczniów deklarujących picie piwa była zbliżona do poprzednich pomiarów – piwo piło niemal trzech na czterech uczniów (dokładnie 74%).

Po piwo częściej sięgają chłopcy niż dziewczęta. Jak podano w raporcie „najwięcej młodzieży, która nie pije piwa, jest w liceach ogólnokształcących (30%) i profilowanych zawodowych lub technicznych (34%). Najmniej uczniów niepijących piwa jest w szkołach zawodowych – 23%. Piwo jest także popularniejsze wśród uczniów uważających się za dwójkowych i trójkowych (79%) niż w grupie uczniów piątkowych i szóstkowych (64%)”.

Co ciekawe, czynnikiem wpływającym na spożycie piwa jest wykształcenie rodziców, przy czym wyższe wykształcenie matki i ojca oznacza niższy odsetek deklarujących picie piwa. Jednocześnie, sytuacja materialna rodzin nie jest czynnikiem różnicującym picie piwa. Jest nim za to religia. Uczniowie, którzy uczestniczą w obrzędach religijnych kilka razy w tygodniu zdecydowanie rzadziej sięgają po piwo niż uczniowie niepraktykujący.

Wódka na drugim miejscu

Drugim w kolejności alkoholem, po który sięga młodzież szkolna, jest wódka oraz inne mocne trunki. W badaniu z 1992 roku spożycie tychże deklarowało jedynie 28 proc. uczniów. Z roku na rok pijących przybywało – w 2013 roku odnotowano najwyższy odsetek – 68 proc. W 2018 r. spożycie wódki i innych mocnych alkoholi spadło do poziomu 63 proc.

Zdecydowanie częściej po wódkę sięgają chłopcy niż dziewczęta. Częściej są to również uczniowie liceów i techników. Jak wskazano w raporcie „wódka jest popularniejsza wśród uczniów uważających się za dwójkowych, trójkowych lub czwartkowych – 64% – niż w grupie badanych piątkowych i szóstkowych – 58%”. W świetle badania nie ma jednak znaczenia wielkość miejscowości. Istotny jest natomiast status materialny rodziny. Z badań wynika, że osoby oceniające warunki materialne swojej rodziny jako dobre częściej piją wódkę i inne mocne alkohole niż osoby oceniające je jako złe. Zależność jest również widoczna na tle wykształcenia rodziców – im jest ono wyższe, tym niższy odsetek sięgających po alkohol młodych.

Wino najmniej popularne

Picie wina deklaruje 43 proc. polskiej młodzieży, przy czym częściej sięgają po nie dziewczęta. Wg danych najwyższy odsetek niepijących wina odnotowano wśród uczniów zasadniczych szkół zawodowych – 67 proc. Jednocześnie po wino najczęściej sięgają badani z miast liczących powyżej 500 tys. mieszkańców (61%). Wykształcenie rodziców przekłada się na spożycie trunku – uczniowie mający ojców i matki z  wykształceniem podstawowym rzadziej piją wino.

Upijanie się

W miesiącu poprzedzającym badanie co najmniej raz upiła się prawie połowa uczniów (44%). Przynajmniej 3 razy zdarzyło się to 13 proc. z nich. Częściej byli to chłopcy niż dziewczęta (50% vs. 39%) oraz uczniowie zasadniczych szkół zawodowych niż licealiści (51% vs. 44%; 43% w technikach). Jak wskazano w badaniu „upija się więcej uczniów słabych (dwójkowych i trójkowych – 47%) niż tych, którzy uzyskują lepsze oceny (czwórkowi – 42%, piątkowi i szóstkowi – 40%)”.

Nie odnotowano związku między wykształceniem rodziców a upijaniem się ich dzieci. Nie ma również różnicy w przypadku młodzieży z rodzin uboższych, a tych deklarujących dobrą sytuację materialną. Rzadziej upija się również młodzież w miastach powyżej 500 tys. ludności (41%).

Skutki picia alkoholu w młodym wieku

Picie alkoholu w młodym wieku wpływa na rozwijający się mózg. Badania wykazały, że w mózgu nastolatka pijącego alkohol tworzy się znacznie mniej komórek mózgowych (mózg kształtuje się do ok. 25. roku życia) oraz można dostrzec zmiany w funkcjonowaniu neuroprzekaźników, czyli połączeń komórkowych. Dlatego picie alkoholu w młodym wieku pogarsza umiejętności poznawcze, m.in. osłabia pamięć i zaburza koncentrację oraz upośledza funkcjonowanie społeczne.

Picie alkoholu negatywnie wpływa na funkcjonowanie poszczególnych układów i organów w ciele człowieka. Koniecznie przeczytaj: Wpływ alkoholu na organizm – doraźne skutki picia.

Szkody zdrowotne to jednak nie jedyne konsekwencje picia alkoholu w młodym wieku. Zaliczyć do nich należy także m.in. większe ryzyko uczestniczenia w wypadkach komunikacyjnych, stosowania przemocy lub doświadczenia jej z czyjejś strony, pogorszenia wyników szkolnych czy podejmowania zachowań przestępczych lub ryzykownych (np. przypadkowy seks, który rodzi niebezpieczeństwo zarażenia się chorobami przenoszonymi drogą płciową lub nieplanowanej ciąży). Co więcej, młodzi zazwyczaj nie wiedzą, jak działa na nich alkohol, dlatego są bardziej narażeni na przedawkowanie alkoholu.

Warto także pamiętać, że osoby, które zaczynają pić alkohol przed ukończeniem 15. roku życia, aż cztery razy częściej uzależniają się od alkoholu w dorosłości.

Źródło:

Raport z badania „Młodzież 2018”, CBOS