Celem najnowszych badań była analiza różnic związanych z płcią w zakresie chorób współistniejących, nadużywania wielu substancji, powikłań wewnątrzszpitalnych, przeniesień na oddział intensywnej terapii oraz skierowań na oddział psychiatryczny wśród pacjentów z zatruciem etanolem – tych, którzy używali wyłącznie alkoholu oraz tych, którzy oprócz alkoholu używali innych substancji.
Zatrucie alkoholem jest problemem globalnym, który dotyczy wszystkich grup wiekowych, od nastolatków po osoby starsze. Zatrucie etanolem u osób, które używają także innych substancji, może skutkować wystąpieniem interakcji między etanolem a innymi związkami, wraz z produktami ich rozkładu, wpływając na wchłanianie, dystrybucję, metabolizm i działanie farmakologiczne każdego z nich.
Badania pokazały, że różnice w zakresie płci są szczególnie interesujące w przypadku skierowań psychiatrycznych wśród pacjentów z zatruciem etanolem. W badaniach amerykańskich (2008–2010) stwierdzono, że upijające się kobiety doświadczały znacznie więcej problemów psychicznych niż mężczyźni. Szwajcarskie badanie z kolei wykazało, że częstość występowania zaburzeń psychicznych (zespołów depresyjnych, ataków paniki i zespołów lękowych, bulimii i innych zaburzeń odżywiania) u kobiet z zatruciem etanolem była znacznie wyższa niż u mężczyzn.
Przebieg badania
Poddano analizie dane pacjentów z objawami zatrucia etanolem (potwierdzonym pomiarem stężenia etanolu we krwi) przyjętych na Oddział Ratunkowy Regionalnego Centrum Zdrowia w Zurichu zebrane od stycznia 2011 r. do grudnia 2018 r. U wszystkich pacjentów z podejrzeniem zatrucia etanolem przeprowadzono badanie moczu na obecność innych substancji w organizmie – kokainy, konopi indyjskich, benzodiazepin i amfetamin.
Następnie dane zostały przeanalizowane retrospektywnie zgodnie z określonymi kryteriami: wiek, płeć, stężenie etanolu we krwi (g/kg), wybrane choroby współistniejące (choroba niedokrwienna serca, choroby płuc, choroby wątroby, choroba nowotworowa w wywiadzie), uzależnienie od narkotyków, palenie tytoniu, przewlekłe nadużywanie alkoholu, otępienie i inne zaburzenia psychiczne (z podgrupami: depresja, zaburzenia lękowe, zaburzenia osobowości, zaburzenia psychotyczne), powikłania: ciężkie zaburzenia rytmu serca (częstoskurcz komorowy, migotanie komór), zachłystowe zapalenie płuc, drgawki czy intubacja/wentylacja mechaniczna.
W retrospektywnej analizie tych pacjentów oceniono specyficzne dla płci różnice w chorobach współistniejących, nadużywaniu wielu substancji, powikłaniach wewnątrzszpitalnych, przeniesieniach na oddział intensywnej terapii i skierowaniach na oddziały psychiatryczne w ramach dwóch grup pacjentów – używających wyłącznie alkoholu i używających alkoholu oraz innych substancji.
Wyniki badań
Spośród 409 pacjentów 236 przypadków dotyczyło wyłącznie zatrucia etanolem, natomiast u 173 pacjentów wykryto w moczu także inne substancje. Trzy najczęstsze choroby współistniejące u pacjentów przyjmujących wiele substancji wykazały istotne różnice między płciami: zaburzenia psychiczne (43% mężczyzn vs 61% kobiet), przewlekłe nadużywanie etanolu (55% mężczyzn vs 32% kobiet) i uzależnienie od narkotyków (44% mężczyzn vs 17% kobiet). Stwierdzono również różnice w zależności od płci w przypadku najczęściej przyjmowanych substancji: benzodiazepiny (35% mężczyzn vs 43% kobiet), konopi indyjskich (45% mężczyzn vs 24% kobiet) i kokainy (24% mężczyzn vs. 6% kobiet).
Pacjenci zarówno płci męskiej, jak i żeńskiej, u których nie stwierdzono w moczu innych substancji, zostali przeniesieni na oddział intensywnej terapii w 8% przypadków. W przypadku pacjentów z zatruciem etanolem, którzy używali wielu substancji, 32% mężczyzn i 43% kobiet zostało przeniesionych na oddział intensywnej terapii. Odsetek skierowań do oddziału psychiatrycznego pacjentów płci męskiej (30%) i kobiet (48%) z nadużywaniem wielu substancji był istotnie różny, natomiast nie zaobserwowano istotnej różnicy ze względu na płeć we wskaźnikach skierowań na oddział psychiatryczny u pacjentów stosujących wyłącznie etanol (12% mężczyzn, 17% kobiet).
Źródło:
„Gender-specific differences in comorbidities, in-hospital complications and outcomes in emergency patients with ethanol intoxication with and without multisubstance use„, Swiss Med Wkly. 2023
