Zazwyczaj choroby wątroby wywołane nadmiernym spożywaniem alkoholu przypisuje się mężczyznom, jednak najnowsze badania pokazują, że wskaźniki dotyczące chorób wątroby spowodowanych piciem alkoholu wśród kobiet wzrastają. Wynika to z większej liczby kobiet, które sięgają po alkohol. Kobiety są bowiem bardziej od mężczyzn narażone na skutki spożywania alkoholu, w tym również alkoholowe uszkodzenia wątroby.
Liczba osób cierpiących z powodu zaburzeń związanych z używaniem alkoholu rośnie, a jednym z najbardziej wyniszczających powikłań jest schyłkowa niewydolność wątroby. Co ciekawe, konsekwencje spożywania alkoholu nie dotykają wszystkich osób nadużywających alkoholu z taką samą częstotliwością. Marskość wątroby spowodowana nadmiernym spożyciem alkoholu rozwija się u 15 proc. osób intensywnie pijących.
Badanie, w którym analizowano częstotliwość alkoholowej choroby wątroby w latach 2009-2015, wykazało zwiększoną częstość występowania (na poziomie 50 proc.) związanych z alkoholem uszkodzeń wątroby u kobiet w porównaniu z 30 proc. wzrostem wśród mężczyzn w tym samym okresie.
Jednocześnie na przestrzeni 10 lat (lata 2001-2002 vs 2012-2013) w Stanach Zjednoczonych zaobserwowano 80-procentowy wzrost intensywnego spożycia alkoholu wśród kobiet i 30-procentowy wśród mężczyzn. Podobne wzorce zaobserwowano na całym świecie. Jednocześnie zauważono, że marskość wątroby występowała częściej u kobiet niż u mężczyzn, mimo spożywania podobnych ilości alkoholu.
Alkohol a organizm kobiety
Wcześniejsze badania wykazały, że biorąc pod uwagę ilość spożywanego alkoholu i masę ciała, kobiety miały wyższy poziom alkoholu we krwi w porównaniu z mężczyznami. Wynika to ze zmniejszonej zawartości wody w organizmie kobiet, różnic w metabolizmie alkoholu oraz jest związane z gospodarką hormonalną.
Znaczącą rolę w przypadku wątroby odgrywają komórki Kupffera, które znajdują się ścianie naczyń zatokowych wątroby i odgrywają rolę w usuwaniu obcych związków z tego organu. Komórki aktywują się w momencie pojawienia się w ich zasięgu toksyn. Uwalniają wówczas cytokiny, czyli białka pobudzające je same do działania. Jeżeli toksyn jest za dużo, uwalnia się za dużo białek i może dojść do wytworzenia się stanu zapalnego. Ekspozycja na estrogen zwiększa wrażliwość komórek Kupffera na endotoksyny, co w efekcie może skutkować cięższym uszkodzeniem wątroby i martwicą. Blokada estrogenów wykazała, że prawdopodobieństwo urazu wywołanego kontaktem z alkoholem jest mniejsze.
Rozbieżności związane z płcią
Te czynniki sprawiają, że kobiety, w porównaniu z mężczyznami, są bardziej podatne na choroby wątroby, przy spożywaniu mniejszych ilości alkoholu. Jednocześnie, w przypadku kobiet szybciej następuje proces prowadzący do marskości wątroby. Na podstawie badań przeprowadzonych w Australii wykazano, że marskość wątroby w przypadku kobiet średnio rozwija się w ciągu 13,5 roku intensywnego picia, podczas gdy u mężczyzn nawet po 20 latach.
Chociaż abstynencja alkoholowa jest powiązana z regresją włóknienia w obrębie wątroby, doniesienia pokazują, że wśród osób, które miały marskość wątroby, a następnie powstrzymywały się od spożywania alkoholu, kobiety miały niższy 5-letni wskaźnik przeżycia niż mężczyźni.
Ciekawym spostrzeżeniem wynikającym z badań jest to, że osoby, które zgłaszały picie codziennie, były bardziej podatne na uszkodzenie wątroby niż osoby, które zgłaszały okazjonalne upijanie się.
Zauważono również, że kobiety, które piły alkohol podczas posiłków, były mniej podatne na choroby związane z alkoholem niż te, które piły na czczo.
Skutki spożywania alkoholu poza posiłkami pokrywają się z obserwacją, że kobiety z zaburzeniami odżywiania (np. bulimia, anoreksja) są bardziej podatne na uszkodzenie wątroby związane z alkoholem niż kobiety bez tych zaburzeń. Inne badania wykazały, że nasilenie chorób wątroby związanych z alkoholem zbiega się z otyłością. W tym przypadku dodatkowo dochodzi jednocześnie do nakładania się niealkoholowego stłuszczenia wątroby i tego związanego z alkoholem.
Wnioski z badań
Abstynencja u osób z uszkodzeniem wątroby związanym z alkoholem ma kluczowe znaczenie dla zapobiegania powikłaniom zdrowotnym. Chociaż progresja choroby wątroby może się utrzymywać nawet przy abstynencji, kluczowe znaczenie ma zapobieganie dalszym uszkodzeniom tego organu.
Po zapisaniu się na programy odwykowe kobiety wykazywały wyższy wskaźnik abstynencji niż mężczyźni. Jednak kobiety rzadziej korzystają z poradnictwa osobistego i terapii farmakologicznej w celu zapobiegania nawrotom, ze względu na bariery rodzinne oraz społeczne piętno towarzyszące chorobie alkoholowej.
Czytaj też: Czy kobiety trudniej leczyć? O leczeniu alkoholizmu wśród Polek
Niezwykle ważne jest, aby uświadamiać kobiety o niebezpieczeństwach związanych ze spożywaniem alkoholu. W przypadku stwierdzenia zaburzeń związanych z używaniem alkoholu należy zapewnić odpowiednie poradnictwo i leczenie farmakologiczne.
Źródło:
Haripriya Maddur, Vijay H. Shah, Alcohol Research: Alcohol and liver function in Women
Fot. Mimipic Photography, Unsplash.com
Dodaj komentarz