Używanie substancji psychoaktywnych jest jednym z najpoważniejszych czynników przyczyniających się do zachorowalności i śmiertelności na świecie. Dodatkowo powoduje trwałe zmiany w funkcjonowaniu mózgu, a współwystępujące zaburzenia psychiczne zwiększają ryzyko powrotu do używania środków psychoaktywnych po okresie abstynencji. Ustalono silny związek pomiędzy rozwojem, trwałością i nasileniem uzależnienia od środków psychoaktywnych a trudnością w regulacji emocji. Przede wszystkim odnosi się to do trudności w radzeniu sobie z negatywnymi stanami emocjonalnymi, a skłonność do ich unikania jest ważnym elementem rozwoju uzależnienia od substancji. Liczne badania i analizy wykazały również zmiany w połączeniach pomiędzy poszczególnymi płatami mózgu a uzależnieniem od narkotyków czy zaburzeniami lękowymi bądź depresyjnymi.
Istnieją sieci neuronowe, których zaangażowanie w powstawanie i regulowanie emocji potwierdzono we wcześniejszych badaniach w wiarygodny sposób. W bieżącym badaniu zdecydowano o ich obserwacji przy użyciu funkcjonalnego rezonansu magnetycznego, by porównać ich reaktywność i rodzaj u osób uzależnionych od substancji psychoaktywnych oraz nie cierpiących z powodu tego zaburzenia.
Najważniejszymi postawionymi hipotezami były te o: 1) większej zmienności nastroju u osób z uzależnieniem niż będących w grupie kontrolnej i że owa zmienność wpływa na intensywniejsze doświadczanie głodu substancji, oraz 2) mniejszej łączności w sieciach neuronowych odpowiadających za kontrolę i generowanie emocji u osób z uzależnieniem w porównaniu z osobami z grupy kontrolnej.
W badaniu wzięło udział 126 osób (z czego 86 było osobami z uzależnieniem). Na zakończenie badania można było wziąć udział w dodatkowym rezonansie magnetycznym, z czego skorzystały 84 osoby (w tym 54 osoby z uzależnieniem). Badanie trwało 7 dni, w czasie których 5 razy dziennie uczestnicy odpowiadali na pytania dotyczące emocji, zachowania i kontekstu społecznego, a dodatkowo na temat intensywności głodu substancji oraz poziomu nastroju.
Przeprowadzone badanie wskazuje, że istotnym czynnikiem generującym i podtrzymującym głód substancji jest zmienność emocjonalna. Nie chodzi tu o to, czy doświadczane emocje są pozytywne czy negatywne, ale fakt ich znacznej zmienności. Ponadto, dla osób z rozpoznaniem depresji ta zmienność nastroju znacznie bardziej wpływa na intensywność odczuwania głodu niż u innych osób. Badania wykazały, że u osób z uzależnieniem od substancji psychoaktywnych efektywność połączeń między obszarami mózgu odpowiedzialnymi za kontrolę a generowanie emocji jest obniżona. Wyższa łączność między tymi obszarami wpływa na zdolność do regulowania stanów emocjonalnym, a tym samym – potencjalnie zmniejszania intensywności doświadczanego głodu substancji. Pozwala również na bardziej adaptacyjne radzenie sobie ze stanem emocjonalnym, np. odwrócenie od bodźca wywołującego, wybranie odpowiedniej strategii działania służącej realizacji celu czy reinterpretacja danej sytuacji. Wykazano ponadto, że u osób z uzależnieniem istotnie zakłócona jest łączność pomiędzy obszarami mózgu odpowiedzialnymi za kontrolę i generowanie emocji a neuronalną siecią nagrody.
Źródło
Morawetz C., Berboth S., Chirokoff V., Chanraud S., Misdrahi D., Serre F., Auriacombe M., Fatseas M., Swedsen J., Mood Variability, Craving and Substance Use Disorders: From Intrinsic Brain Network Connectivity to Daily Life Experience, Biological Psychiatry: Cognitive Neuroscience and Neuroimaging, 10 November 2022.
Zostaw swój komentarz:
Dodaj komentarz