Zaburzenia związane z używaniem alkoholu i wpływ picia na funkcjonowanie rodziny są ze sobą powiązane. Alkohol ma negatywny wpływ na funkcjonowanie rodziny, jednocześnie jednak pozytywnie działa obecność jej członków oraz motywacja z ich strony w procesie wychodzenia z nałogu i powrotu do zdrowia. Członkowie rodziny mogą skutecznie zmotywować osobę nadużywającą alkoholu do zainicjowania zmian w piciu lub podjęcia leczenia.
Badania naukowe mające na celu zrozumienie wzajemnych relacji między piciem alkoholu a funkcjonowaniem rodziny rozpoczęły się na początku XX wieku, a modele leczenia, które odnoszą się zarówno do picia, jak i funkcjonowania rodziny, były opracowywane i testowane przez blisko 75 lat. W tym czasie zaobserwowano, że alkohol szkodzi poszczególnym członkom rodziny i funkcjonowaniu rodziny jako całości, a działania członków rodziny mogą nasilać problemowe picie. I odwrotnie: rodziny odgrywają kluczową rolę w powrocie do zdrowia, co ma pozytywny wpływ na członków rodziny i jej funkcjonowanie.
Rola rodziny w powrocie do zdrowia
Jak wynika z badań, zachowania rodziny mogą przyczynić się do zmian w spożyciu alkoholu, podobnie zmiany w piciu mogą przyczynić się do lepszego funkcjonowania rodziny.
Rodziny mężczyzn w okresie zdrowienia cechowały się większą spójnością rodzinną, wyrazistością, większą orientacją na zajęcia rekreacyjne i zgodnością w sposobie postrzegania całego środowiska swojej rodziny w porównaniu z rodzinami mężczyzn, którzy doświadczyli nawrotu choroby. Co więcej, żony mężczyzn w okresie zdrowienia były mniej przygnębione, spokojniejsze, doświadczały mniej negatywnych wydarzeń, a dzieci wykazywały mniej objawów emocjonalnych.
Czytaj też: Rodzina, społeczność terapeutyczna i grupa wsparcia w początkach abstynencji
Jednocześnie rodziny mogą odgrywać kluczową rolę we wspieraniu inicjacji zdrowienia. Zachowania rodzinne mogą zwiększać prawdopodobieństwo, że dana osoba będzie szukać pomocy w związku ze swoim piciem. Najważniejsze są te działania, które wspierają: inicjację zmiany, wzmacnianie pozytywnych lub pożądanych zachowań związanych z trzeźwością lub szukaniem pomocy, składanie konkretnych i pozytywnych próśb o zmiany w zachowaniach związanych z piciem, takich jak ograniczanie konsumpcji czy szukanie pomocy, ale jednoczesne pozwalają pijącemu na doświadczanie występujących negatywnych konsekwencji picia.
Specyficzne grupy społeczne
Uzależnienie od alkoholu i picie szkodliwe charakteryzują się dużą różnorodnością etiologii, przebiegu i czynników wpływających na wyniki leczenia.
- Kobiety doświadczają innych wyzwań niż pijący mężczyźni, a szczególnie w odniesieniu do relacji intymnych. Kobiety postrzegają problemy w związku jako ważne czynniki poprzedzające nawrót i używają alkoholu, aby radzić sobie z problemami w związku. Męscy partnerzy kobiet pijących unikają konfrontacji, jako sposobu radzenia sobie z piciem kobiety.
- Rasa i pochodzenie etniczne odgrywają istotną rolę w strukturze relacji rodzinnych oraz funkcjonowania wielu osób pijących. Istniejąca literatura wskazuje, że istnieją znaczne różnice we wzorcach spożycia alkoholu, etiologii i czynnikach ryzyka związanych z rozwojem uzależnienia od alkoholu, a także zaangażowania i wyników leczenia w różnych grupach rasowych i etnicznych. Konstrukcje kulturowe i marginalizacja instytucjonalna mogą w różny sposób wpływać na powrót do zdrowia wśród grup mniejszości rasowych i etnicznych. Wśród innych czynników wskazuje się: role płciowe, status społeczno-ekonomiczny, dostęp do opieki zdrowotnej, status zatrudnienia, status imigracyjny, zaangażowanie w wymiar sprawiedliwości w sprawach karnych, religię i bariery językowe.
- Status społeczno-ekonomiczny. Wpływają na niego: dostęp i poziom wykształcenia, status zawodowy, dostęp do mieszkań, czynniki sąsiedzkie i dochód. Chociaż picie szkodliwe i uzależnienie występuje wśród osób i rodzin ze wszystkich środowisk społeczno-ekonomicznych, bezpośredni związek między statusem społeczno-ekonomicznym, alkoholem a szkodami związanymi z piciem są złożone. Badania wskazują, że rodziny z niższym statusem ekonomiczno-społecznym mogą ponosić większe negatywne konsekwencje picia w kontekście zdrowia fizycznego i psychicznego czy też napotykać przeszkody w dostępie do leczenia.
- Populacje mniejszości seksualnych i płciowych. Osoby identyfikujące się jako mniejszości seksualne i płciowe stosunkowo częściej spożywają alkohol niż osoby identyfikujące się jako heteroseksualne. Częściej występują też u nich zaburzenia związane z piciem alkoholu. Niektóre badania wskazują, że w przypadku par tej samej płci słabsze funkcjonowanie w związku wydaje się być związane z wyższym wskaźnikiem problemów alkoholowych. Czynniki rodzinne i inne sieci społeczne wymieniane jako ważne dla ich powrotu do zdrowia obejmują akceptację ich orientacji seksualnej i poczucie więzi społecznej.
Podsumowanie
Istniejąca literatura sugeruje, że włączenie partnerów i członków rodziny do leczenia uzależnienia od alkoholu jest wysoce skutecznym sposobem maksymalizacji pozytywnych wyników leczenia oraz ułatwia długoterminowy powrót do zdrowia.
Źródło:
https://arcr.niaaa.nih.gov/recovery-aud-part-2/role-family-alcohol-use-disorder-recovery-adults
Fot. John-Mark Smith, Unsplash.com
Dodaj komentarz