Jak podaje PARPA, nadużywanie alkoholu czy też uzależnienie przez jednego z członków rodziny sprzyja pojawianiu się przemocy domowej. Jednak nie jest to zjawisko charakterystyczna wyłącznie dla rodzin z problemem alkoholowym. Przemoc może wystąpić w każdej rodzinie, bez względu na wykształcenie jej członków, status materialny czy rodzaj wykonywanego zawodu. Zwykle zachowania przemocowe powtarzają się i pojawiają się w określonym schemacie trzech faz. Dowiedz się, jakie są cykle przemocy w rodzinie.
Przemoc w rodzinie to zazwyczaj powtarzające się zachowanie lub zaniechanie działania jednego z członków rodziny, które jest wymierzone w pozostałych. Narusza ono prawa i dobra członków tej rodziny, powodując jednocześnie ich cierpienie i szkody.
Czynniki ryzyka przemocy domowej
Badania pokazują, że w rodzinach z problemem alkoholowym ryzyko wystąpienia działań przemocowych występuje 2 razy częściej. Potwierdzają to dane policji: w 2017 roku policjanci podjęli ponad 76,2 tys. interwencji wobec osób, co do których było podejrzenie, że stosowały przemoc wobec swoich najbliższych. Spośród tych osób ponad 60 proc. w czasie interwencji było nietrzeźwych.
Pozostałymi – oprócz nadużywania alkoholu – czynnikami ryzyka zwiększającymi prawdopodobieństwo wystąpienia przemocy w rodzinie mogą być między innymi:
- kłopoty finansowe;
- trudna sytuacja mieszkaniowa rodziny;
- bezrobocie;
- dziedziczenie wzorca przemocy z rodziny pierwotnej;
- osobiste przekonania wynikające z norm kulturowych i społecznych itp. krzywdzenia członków rodziny.
Cykle przemocy w rodzinie
To, co charakterystyczne dla działań przemocowych, to intencjonalność. Nie oznacza to jednak, że sprawca chce wyrządzić krzywdę członkom rodziny i zadać im cierpienie – jego celem i intencją jest podporządkowanie sobie osób najbliższych i kontrola nad nimi. Sprawcy przemocy oczekują bezwarunkowego posłuszeństwa.
Zwykle zachowania przemocowe powtarzają się i pojawiają się w określonym schemacie trzech faz. Są to tzw. cykle przemocy w rodzinie.
- Faza narastania napięcia
Zwiastuje ona, że „coś” się wydarzy. Między członkami rodziny pojawia się napięcie, dochodzi do konfliktów, sprzeczek, kłótni. Najczęściej osoba doświadczająca przemocy stara się rozładować to napięcie: unika sprzeczek, spełnia wszystkie oczekiwania, unika kontaktu i nie wchodzi w konfrontacje. To powoduje, że sprawca przemocy staje się jeszcze bardziej drażliwy, unosi się gniewem i ma pretensje.
- Faza ostrej przemocy (wybuchu)
Niejednokrotnie potrafi ją wywołać drobiazg, tzw. kropla, która przelewa czarę. Jak podaje PARPA: „nagromadzone emocje często wywołują zachowania, których siła i rozmiar jest nieadekwatny do przyczyny, która je spowodowała i niejednokrotnie mają z nią niewiele wspólnego”. Osoba doświadczająca przemocy – choć czuje silny lęk i strach – nabiera motywacji do szukania pomocy. Broni się, niejednokrotnie wzywa policję, podejmuje działania, by zadbać o siebie i rodzinę tu i teraz oraz takie, które mają zabezpieczyć ją przed powtórzeniem się sytuacji. Dochodzi do rozładowania napięcia.
- Faza miodowego miesiąca
Sprawca przemocy dostrzega rozmiar szkód, które spowodował i obawiając się konsekwencji swojego zachowania wykazuje skruchę. Przeprasza, obiecuje poprawę, usprawiedliwia się. Jednocześnie staje się opiekuńczy, troskliwy, zajmuje się domem, poświęca czas rodzinie i wyznaje miłość. Osoba doświadczająca przemocy zaczyna wierzyć, że będzie to trwała zmiana zachowania, w związku z czym wybacza i wycofuje się z wszelkich podjętych działań (cofa zeznania na policji, rezygnuje ze złożenia dokumentów rozwodowych itp.). Po jakimś czasie znów zaczyna rodzić się napięcie.
Za każdym kolejnym razem faza miesiąca miodowego jest coraz krótsza, zaś zachowania sprawcy przemocy coraz bardziej brutalne.
Mechanizm ten utrzymuje ludzi w niezwykle specyficznej relacji i sprawia, że niemożliwa jest skuteczna ochrona przeciwko przemocy. Fakt bowiem, że (co charakterystyczne dla ofiar przemocy) osoby poszkodowane milczą i wycofują się z poszukiwania pomocy, wzmacnia w sprawcach przemocy poczucie bezkarności.
Źródła:
Broszura „Przemoc w rodzinach z problemem alkoholowym”, PARPA
„Przemoc w rodzinie – sytuacja osób doznających przemocy w rodzinie”, PARPA
Zostaw swój komentarz:
Dodaj komentarz