Wiele stresujących wydarzeń w ciągu życia może wpływać na rozwój uzależnienia od alkoholu bądź wywołać zespół stresu pourazowego (PTSD). Niemniej jednak stres występujący w dzieciństwie powoduje wręcz mechaniczne zmiany w rozwijającym się układzie nerwowym, które powodują wzrastające prawdopodobieństwo wystąpienia w ciągu życia zarówno PTSD, jak i uzależnienia. PTSD i alkoholizm – jak często współwystępują? Od czego to zależy? O tym poniżej.
Jako stres w dzieciństwie i okresie wczesnej dorosłości (early life stress, ELS) rozumiane jest każde traumatyczne doświadczenie przeżyte przed ukończeniem 18. roku życia. Najczęściej chodzi o nadużycia seksualne, fizyczne i emocjonalne, a także stresujące wydarzenia, takie jak strata jednego z rodziców, przemoc domowa czy bieda.
Wzrasta świadomość, że trauma w dzieciństwie i wczesnej dorosłości powoduje nie tylko bezpośrednie skutki, takie jak rany fizyczne, lęk czy skłonność do izolowania się. Powoduje także długofalowe konsekwencje zarówno fizyczne, jak i psychiczne. Ponadto trauma wpływa na powagę objawów zaburzeń i chorób oraz odpowiedź na leczenie. Wskazywałoby to, że wczesna trauma powoduje znaczące zmiany w układzie nerwowym oraz innych układach somatycznych. Badania dowodzą, że im cięższa jest ta trauma, tym poważniejsze są jej skutki w dorosłości. Wykazują również różnice międzypłciowe i wskazują, że kobiety doświadczają poważniejszych skutków wczesnej traumy.
PTSD i alkoholizm – wpływ wczesnodziecięcej traumy
Wczesnodziecięca trauma szczególnie związana jest z występowaniem w późniejszym okresie życia PTSD i uzależnienia od alkoholu. Dodatkowo powoduje, że początki zaburzeń pojawiają się wcześniej niż u osób, które takiej traumy nie doświadczyły. Wzrastające prawdopodobieństwo wystąpienia uzależnienia utrzymuje się aż do średniego wieku. Związane jest to zapewne ze zmianami w obwodowej regulacji nerwowej oraz w układzie nagrody. Badania dowodzą, że prawdopodobieństwo jest tym większe, im cięższe i częstsze były doświadczenia traumatyczne. Niestety często jest tak, że dzieci i nieletni doświadczają różnych form nadużyć. Niemniej badania wykazują, że nadużycia seksualne są czynnikiem najbardziej predestynującym do występowania zaburzeń takich jak uzależnienie czy PTSD.
PTSD i alkoholizm – częstość współwystępowania
Wiele badań wykazuje współwystępowanie uzależnienia od alkoholu i PTSD. Poza tym, alkohol jest najczęściej używaną substancją przez osoby cierpiące na PTSD. Przeprowadzono badania, które wykazały, że kobiety z doświadczeniami wczesnej traumy są bardziej predestynowane do wystąpienia uzależnienia od alkoholu w porównaniu z kobietami, które nie mają za sobą takich wczesnodziecięcych traum. Okazało się także, że prawdopodobieństwo uzależnienia od alkoholu wzrasta aż dwukrotnie, gdy poza traumą u tych kobiet występowało PTSD. Nie jest to pewnie aż tak bardzo zaskakujące, jeśli spojrzeć, że objawy PTSD, takiej jak bezsenność, nadpobudliwość, wahania nastroju są w miarę skutecznie redukowane przez działanie alkoholu.
Przeprowadzono również badania, które wskazują, że wczesnodziecięcy stres powoduje zmiany w układzie stresu i nagrody w mózgu. Powodują one, że zmiany w funkcjonowaniu układu nerwowego sprzyjały używaniu alkoholu. Alkohol również wywołuje zmiany w funkcjonowaniu układu nerwowego na poziomie molekularnym. Zmiany te wydają się być przeciwwagą, przeciwdziałaniem zmianom wywołanym przez stres w dzieciństwie i wczesnej dorosłości.
Źródło:
Lee R.S., Oswald L. M., Wand G. S., Early Life Stress as a Predictor of Co-Occurring Alcohol Use Disorder and Post-Traumatic Stress Disorder, Alcohol Research: Current Reviews, vol 39, no 2, 2018.
Fot. Larm Rmah, Unsplash.com
Dodaj komentarz