Wspólnota AA opiera się na idei wzajemnej pomocy, posiada własną tożsamość, bogate tradycje, wyraziste zasady i stabilny program zdrowienia. Na czym polega terapeutyczny fenomen grup Anonimowych Alkoholików?
AA to ruch działający obecnie w około 140 krajach na całym świecie. Członkowie wspólnoty podkreślają wzajemność i przeświadczenie zbudowane na wspólnych doświadczeniach, że przemiana jest możliwa. Podstawą zdrowienia jest Program 12 Kroków, a to, co niezwykle istotne to fakt, że we Wspólnocie AA nie ma żadnej władzy formalnej, autorytetów – jest służba, a każdy z członków ma równy głos. Jak podkreśla Ireneusz Kaczmarczyk: „z punktu widzenia zmiany, jaka zachodzi w procesie trzeźwienia alkoholików, grupa AA, a w szczególności jej sposób oddziaływania, organizacja spotkań, symbolika, etc., jest najważniejszym ogniwem Wspólnoty”. Wyjaśnia dalej, że specyficzny język jakim komunikują się „aowcy”, posługiwanie się symbolami, odwoływanie się do tradycji i źródeł czy czytanie literatury prowadzi do wykształcenia się jednolitych reakcji członków na różne zjawiska. To właśnie buduje więzi i wpływa na spójność grup AA, a co za tym idzie – na skuteczność procesu trzeźwienia.
Funkcje Ruchu Anonimowych Alkoholików
Założeniem Wspólnoty Anonimowych Alkoholików jest przywrócenie osobie uzależnionej od alkoholu poczucia godności i podmiotowości oraz ukierunkowanie na postępowanie w sposób wolny od destrukcyjnych zachowań. Na ten proces zmiany wpływa kilka zjawisk i warunków:
– Budowanie poczucia bezpieczeństwa, przede wszystkim emocjonalnego.
Jest to możliwe dzięki wzajemnym relacjom, które opierają się na zrozumieniu, wzajemnej pomocy w trudnych chwilach i dzieleniu się doświadczeniem. Osoba uzależniona może się identyfikować z innymi członkami grupy bez poczucia niższości. Jak pisze Kaczmarczyk „poczucia bezpieczeństwa emocjonalnego dostarczają również zasady Wspólnoty. Anonimowość wpływa na otwartość w trakcie mityngów, także zasady ich prowadzenia, nieocenianie wypowiedzi innych osób i odwoływanie się wyłącznie do osobistych doświadczeń”.
– Autorefleksja i zmiana świadomości
Osoby uzależnione podczas mityngów relacjonują swoje doświadczenia, przyglądają się sobie i obserwują swoje emocje i uczucia. Refleksja w tym obszarze wpływa na wzrost samoświadomości.
– Kształtowanie tożsamości na nowo
Członkowie AA uczą się patrzeć na siebie z boku i reagować tak, jak inni alkoholicy. W ten sposób następuje identyfikacja zarówno ze Wspólnotą, jak i z innymi osobami uzależnionymi. Po czasie, odzyskując samokontrolę, zmieniają również swoją tożsamość. Stają się „trzeźwymi alkoholikami”.
– Nauka nowych umiejętności i zmiana postaw życiowych
Osoba uzależniona w procesie trzeźwienia więcej rozumie, więcej doświadcza i każde kolejne zadanie realizuje w innym, nowym dla siebie kontekście. Proces trzeźwienia to nieustanna praca nad weryfikacją dotychczasowych przekonań i osądów. To również nawiązywanie relacji i budowanie więzi bez doświadczeń z przeszłości oraz aktywne życie bez moralnego piętna i poczucia winy.
– Odzyskiwanie poczucia wolności
Mowa tu o budowaniu świadomości posiadania wpływu na swoje życie, podejmowanie decyzji i ponoszenie ich konsekwencji. Jak tłumaczy Kaczmarczyk: „rzeczywista wolność pociąga za sobą doświadczenie ograniczenia. Zrozumienie tej prawdy oznacza dla alkoholików akceptację własnej choroby”.
– Przewartościowanie tego, co w życiu ważne
Dla wielu alkoholików życie w trzeźwości oznacza powrót do wcześniej wyznawanych wartości. Dla niektórych jednak dopiero uczestnictwo w ruchu buduje ich znaczenie. Członkowie AA podkreślają, że „pomagając innym alkoholikom, pomagają sobie samym” i akcentują takie wartości jak: uczciwość wobec siebie i innych, solidarność, prawdomówność, obowiązkowość czy odpowiedzialność we wzajemnych relacjach.
– Rozwój osobisty
Struktura AA tworzy odpowiednie warunki do konstruktywnej osobistej przemiany. Mowa tu o zapleczu społecznym, powrocie lub kształtowania samooceny dzięki regularnym spotkaniom, odzyskiwaniu umiejętności kierowania swoim życiem oraz wyjście z izolacji i powrót do społeczności.
Można więc stwierdzić, że pomocny dla osób uzależnionych w osiągnięciu swego rodzaju dojrzałości jest system norm i wartości, do jakiego dostosowują się decydując się na trwanie we wspólnocie AA. Przestrzeganie ich i funkcjonowanie w jasno określonych ramach przekłada się na skuteczność procesu trzeźwienia.
Jak pokazują badania, dla pewnej grupy zapotrzebowanie na samopomoc z czasem maleje. Są to osoby, które korzystały zarówno z działań Wspólnoty AA, jak i psychoterapii. Jak podkreśla Kaczmarczyk: „Zwiększa się ich poziom poczucia bezpieczeństwa i zaufania do własnych możliwości radzenia sobie z uzależnieniem i problemami osobistymi. Wzrasta aktywność uczestników ruchu poza Wspólnotą, co jest związane z rozwojem osobistym i zawodowym, nowymi życiowymi celami”.
Sprawdź mityngi AA w Warszawie
Źródło:
Ireneusz Kaczmarczyk, „Terapeutyczne oddziaływania Wspólnoty Anonimowych Alkoholików” w „Psychoterapia. Pogranicza. Podręcznik akademicki”, Grzesiuk Lidia, Suszek Hubert (red.), 2012, Wydawnictwo ENETEIA
Zostaw swój komentarz:
Dodaj komentarz