Celem omawianych badań było scharakteryzowanie różnic między kobietami i mężczyznami uzależnionymi od alkoholu w budowie i funkcjonowaniu dwóch podstawowych elementów ośrodkowego układu nerwowego, czyli istoty białej i istoty szarej.
Badacze podają, że zaburzenia związane z używaniem alkoholu, w tym uzależnienie od alkoholu, dotyka obecnie ok. 283 mln ludzi na całym świecie. Większość z tych osób to mężczyźni, choć kobiety stanowią znaczną część (około 15%).
Istotę białą tworzy sieć włókien nerwowych, leżących pod korą mózgu i tworzących różne szlaki łączące poszczególne obszary kory oraz obszary pozakorowe. Istota biała odgrywa ważną rolę w procesach uczenia się, jej rozwinięcie koreluje z IQ, a jej niedobory występują w wielu chorobach, np. w schizofrenii czy stwardnieniu rozsianym. Z kolei istota szara to skupisko ciał komórek nerwowych, znajdujących się na powierzchni mózgu i móżdżku, gdzie tworzą korę mózgu i korę móżdżku, oraz w leżących w głębi mózgowia, gdzie w otoczonych substancją białą znajdują się w skupiskach zwanych jądrami. Kora mózgowa odpowiada za aktywność umysłową – uczenie się, myślenie czy pamięć, a także za percepcję czuciową, jak dotyk, słuch, zapach i smak.
Przeprowadzone badanie miało na celu określenie różnic płciowych w anatomii mózgu w przypadku uzależnienia od alkoholu oraz szkodliwego używania alkoholu. Badacze przeanalizowali dane uzyskane z obrazowania metodą rezonansu magnetycznego mózgów 653 osób z diagnozą uzależnienia od alkoholu (222 kobiety i 431 mężczyzn) i 326 osób z grupy kontrolnej. Rozpoznanie oparto na kryteriach DSM-IV lub na badaniu częstotliwości picia. Nasilenie spożycia alkoholu oceniano na podstawie liczby standardowych drinków miesięcznie.
W oparciu o pojawiające się dotychczas dowody badacze postawili kilka hipotez:
- uzależnienie od alkoholu będzie powiązane ze zmniejszeniem objętości istoty białej i istoty szarej w obszarach obwodów pamięci i nagrody (np. zwojów podstawy, wzgórza, hipokampa, grzbietowo-bocznej kory przedczołowej i przedniej części kory obręczy).
- kobiety będą wykazywać większą redukcję objętości wywołaną przez uzależnienie niż mężczyźni w regionach przedczołowych istoty szarej oraz połączeniach istoty białej, co może leżeć u podstaw częstszego współwystępowania objawów depresyjnych u kobiet z uzależnieniem od alkoholu niż u mężczyzn.
- mężczyźni będą wykazywać większą redukcję objętości wywołaną przez uzależnienie od alkoholu niż kobiety w regionach istoty szarej, obejmujących układ nagrody i połączenia istoty białej, co może wyjaśniać bardziej wyraźną tendencję do pragnienia nagrody u mężczyzn z AUD niż u kobiet.
Osoby uzależnione od alkoholu, w porównaniu z grupą kontrolną, miały niższą objętość istoty szarej w wielu strukturach mózgu w prążkowiu, wzgórzu, móżdżku i rozległych skupiskach korowych. Jeśli chodzi o różnice w objętości istoty białej i istoty szarej w móżdżku u uzależnionych kobiet i mężczyzn, wpływ ten był większy u kobiet niż u mężczyzn. Mniejsze skutki w zależności od płci stwierdzono także w obszarach czołowo-skroniowych istoty białej, które były bardziej dotknięte u kobiet z uzależnieniem od alkoholu, oraz w obszarach skroniowo-potylicznych i środkowych obręczy istoty białej, które były bardziej dotknięte u uzależnionych mężczyzn.
Uzależnienie od alkoholu wpływa na objętość istoty szarej i białej bardziej u kobiet niż u mężczyzn. Badacze potwierdzili także, że osoby z uzależnieniem od alkoholu w porównaniu z grupą kontrolną miały generalnie mniejszą całkowitą objętość istoty białej i istoty szarej w wielu strukturach mózgu.
Źródło:
Brain volumes in alcohol use disorder: Do females and males differ? A whole‐brain magnetic resonance imaging mega‐analysis, Hum Brain Mapp., 2023
Zostaw swój komentarz:
Mogą Cię zainteresować:
Dodaj komentarz