Z najnowszego raportu Fundacji GrowSpace wynika, że inicjacja alkoholowa w Polsce zaczyna się znacznie wcześniej niż przewidują to przepisy prawa. Aż 62,7 proc. osób z grupy wiekowej 18–29 lat przyznało, że po raz pierwszy sięgnęło po alkohol przed ukończeniem 18. roku życia. W młodszych pokoleniach to zjawisko występuje z dużo większą intensywnością niż u osób obecnie w wieku 50 lat i więcej.
Najczęściej młodzi Polacy zaczynają swoją przygodę z alkoholem od piwa. To właśnie ten trunek został wskazany przez niemal połowę respondentów jako pierwszy spożyty napój procentowy. Dalsze miejsca zajęły wino (28,5 proc.) i alkohole wysokoprocentowe, takie jak wódka czy whisky (9 proc.). Co istotne, debiut alkoholowy odbywa się najczęściej w kontekście społecznym. 64,8 proc. badanych wskazało na spotkania ze znajomymi, a kolejne 24,3 proc. – na imprezy rodzinne.
Dlaczego piwo jest najczęściej wybieranym alkoholem przez niepełnoletnich?
Choć sprzedaż alkoholu osobom poniżej 18. roku życia jest w Polsce nielegalna, dane z raportu wskazują na poważną nieszczelność tego systemu. Piwo, jako trunek najtańszy, łatwo dostępny i promowany w przestrzeni publicznej, pozostaje dla młodzieży najbardziej osiągalnym wyborem.
Brakuje skutecznych mechanizmów kontroli – zarówno w punktach sprzedaży, jak i w egzekwowaniu sankcji wobec sprzedawców. Co więcej, samo piwo – mimo zawartości alkoholu – jest społecznie akceptowane jako „lżejsza” forma spożycia. To prowadzi do bagatelizowania jego wpływu na zdrowie psychiczne i fizyczne młodych ludzi.
Jak kształtuje się relacja z alkoholem
Z chwilą pierwszego kontaktu z alkoholem relacja młodej osoby z tą substancją zaczyna się kształtować. Dla wielu respondentów alkohol staje się naturalnym elementem dorastania i życia towarzyskiego. Wśród badanych częste były wypowiedzi normalizujące obecność alkoholu na imprezach czy spotkaniach rodzinnych: „tak robią wszyscy”, „to nie jest nic wielkiego”, „dorośli też piją”.
Wśród części młodzieży inicjacja wiąże się też z emocjami negatywnymi. Pojawiają się relacje o presji rówieśniczej, o piciu „dla towarzystwa”, a nawet o poczuciu przekroczenia własnych granic. Raport pokazuje, że w niektórych przypadkach pierwszy kontakt z alkoholem wywołuje lęk, zawstydzenie lub potrzebę ukrywania tego doświadczenia przed rodzicami.
Alkohol a relacje rówieśnicze – presja, przynależność, rywalizacja
Alkohol w oczach młodych ludzi pełni funkcję biletu wstępu do grupy. W badaniach fokusowych młodzież przyznawała, że osoby niepijące są czasem postrzegane jako „sztywniacy” lub „inni”. Spożywanie alkoholu bywa elementem rytuału przynależności – sposobem na zacieśnienie więzi, ale i formą rywalizacji. Pojawia się też zjawisko testowania granic i „popisywania się” ilością wypitego alkoholu.
Jednocześnie, jak pokazuje raport, młodzi ludzie nie mają wystarczającej wiedzy o ryzyku. Edukacja na temat skutków spożywania alkoholu ogranicza się często do lakonicznych ostrzeżeń, a nie pogłębionej rozmowy o emocjach, relacjach i zdrowiu psychicznym.
Dorośli wobec inicjacji alkoholowej
Raport wskazuje na niejednoznaczną postawę dorosłych, zwłaszcza rodziców i opiekunów. Z jednej strony deklarują oni, że są przeciwni piciu alkoholu przez niepełnoletnich. Z drugiej – często sami inicjują pierwsze doświadczenia z alkoholem, np. podczas świąt czy uroczystości rodzinnych. Słynne „tylko łyczek, bo to ważny dzień” to według ekspertów mechanizm normalizacji i dezorientacji norm społecznych u dziecka.
Dorośli pojawiają się w relacjach młodzieży najczęściej w dwóch kontekstach: jako bierni obserwatorzy lub jako ci, którzy – świadomie lub nie – dostarczają alkoholu. Co więcej, część nauczycieli i wychowawców nie czuje się kompetentna, by rozmawiać z młodzieżą o alkoholu, co stanowi barierę dla skutecznej profilaktyki.
Źródło:
https://pulsmedycyny.pl/medycyna/zdrowie-publiczne/coraz-wiecej-mlodych-polek-i-polakow-siega-po-alkohol-raport
https://growspace.pl/index.php/prezentacja-raportu-zero-procent-prawdy/
Zostaw swój komentarz:
Dodaj komentarz