Skip to main content

Zaburzenia snu a zaburzenia używania alkoholu. Wyniki badań

7 grudnia 2023

Kobieta z bezsennością leży w łóżku i patrzy ze złością na zegarekBezsenność to zaburzenie ciągłości snu, polegające na trudnościach z zasypianiem lub utrzymaniem snu bądź wczesnym, porannym wybudzaniu się. Zaburzenia snu prowadzą do upośledzenia funkcjonowania. Bezsenność współwystępująca z zaburzeniami używania alkoholu wiąże się z pogorszeniem jakości życia, problemami psychospołecznymi, zachowaniami samobójczymi, a także często zwiększonym ryzykiem nawrotu picia w okresie trzeźwienia. Najczęstszymi zaburzeniami snu towarzyszącymi nadmiernemu spożywaniu alkoholu i zaburzeniom związanym z używaniem alkoholu są bezsenność i krótki, niewystarczający czas snu.

Wiele dotychczasowych badań wykazało, że intensywne picie jest potencjalnym czynnikiem ryzyka urazów oraz zaburzeń medycznych, psychiatrycznych, także tych związanych ze snem (Dawson i in., 2008 r., Gordon i in., 2008 r. , National Institute on Alcohol Abuse and Alcoholism, 2021 r.).

W kontekście zaburzeń snu prowadzone przez lata badania doprowadziły do jednoznacznych wniosków pozwalających na twierdzenie, że pomiędzy zaburzeniami snu a zaburzeniami używania alkoholu (AUD) niezaprzeczalnie istnieje szeroki związek. I tak np. :

– Haario i in. w 2013 r. wykazali, że bezsenność ma dwukierunkowy związek przyczynowy ze spożyciem alkoholu. Natomiast,

– Janson i in. w 2001 r., Crum i in., 2004 r., Chakravorty i in. w 2016 r. doszli w swoich badaniach do wniosków, iż obecność bezsenności lub zaburzeń używania alkoholu zwiększa ryzyko wystąpienia drugiego z tych zaburzeń,

– Chakravorty i in. w 2013 r., Kolla i in. w 2018 r.  czy też Chaudhary i in. w 2020. r  uznali, że bezsenność związana z intensywnym piciem może zwiększać ryzyko wywołania lub zaostrzenia zaburzeń psychicznych oraz zachowań samobójczych.

Badania przeprowadzone w 2020 r. przez Pasman i in., oceniające dwukierunkowy związek między bezsennością a AUD, na podstawie zbiorczych statystyk GWAS, obejmujących ponad 46 tys. osób, wykazało istotny przyczynowy wpływ bezsenności na rozwój AUD, ale nie wykazało wpływu AUD na bezsenność. Z dotychczasowych badań nie wynika zatem wprost, czy genetyczna predyspozycja do zaburzeń snu zwiększa ryzyko AUD lub spożycia alkoholu. Co więcej, coraz większa liczba badań przekrojowych wykazuje negatywny związek między nieprawidłowościami w długości snu a patologicznym piciem, choć ścieżki przyczynowe leżące u podstaw tych zależności nie są jasne.

Zaburzenia snu a zaburzenia używania alkoholu

Najnowsze badanie miało przede wszystkim na celu zbadanie tych zależności i poszerzenie wiedzy na temat cech związanych zarówno ze snem, jak i alkoholem. W pierwszej kolejności został oceniony związek między dwoma najczęściej występującymi cechami związanymi ze snem tj. bezsennością i czasem trwania snu a dwoma cechami związanymi z alkoholem, czyli zaburzeniami używania alkoholu i spożyciem alkoholu w ogóle. Następnie wykonana została analiza zależności pomiędzy bezsennością a AUD na próbie ponad 200 tys. osób oraz ponownie oceniono obukierunkowe związki między bezsennością a spożyciem alkoholu, korzystając z danych z analiz dotyczących spożycia alkoholu obejmującego także ponad 200 tys. osób.

Ostatnim etapem było zbadanie dwukierunkowych zależności między zwyczajowym czasem snu a spożyciem alkoholu i zaburzeniami używania alkoholu. Jednocześnie w trakcie badania została postawiona hipoteza, że ryzyko genetyczne bezsenności jest dodatnio powiązane z AUD oraz ze spożyciem alkoholu i pomimo dwukierunkowego efektu przyczynowego między bezsennością a AUD nie istnieje taki związek w przypadku spożycia alkoholu.

Postawiono również hipotezę, że ryzyko genetyczne dotyczące czasu snu jest odwrotnie powiązane z AUD i spożyciem alkoholu, i odwrotnie. Korzystając z informacji z czterech największych dostępnych baz danych dotyczących bezsenności, czasu trwania snu, AUD i wyników testu na uzależnienie w najnowszym badaniu oceniono, czy ryzyko genetyczne cech związanych ze snem było powiązane z cechami związanymi z alkoholem.

Wnioski z badania

Z badania wynika, że wyższy poziom bezsenności był związany z większym ryzykiem AUD. Genetyczne uwarunkowania cech snu i cech związanych z alkoholem częściowo się pokrywają, a genetyczne ryzyko bezsenności ma wpływ na spożycie alkoholu i AUD. Krótki czas snu może przyczynowo więc wpływać na ryzyko AUD, a interwencje wydłużające czas snu mogą być obiecującym celem terapeutycznym w przypadku AUD.

Źródła:

The relationship between alcohol- and sleep-related traits: Results from polygenic risk score and Mendelian randomization analyses, 2023

Zostaw swój komentarz:

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Mogą Cię zainteresować:

Ulotka informująca o webinarze o uzależnieniach

Współwystępowanie uzależnień i innych zaburzeń psychicznych – bezpłatny webinar

„Droga do porozumienia z dzieckiem” – bezpłatny warsztat

Marzenia do spełnienia – warsztaty weekendowe

Jak rozmawiać z dzieckiem o tym, co się dzieje w domu – warsztat dla rodziców

The owner of this website has made a commitment to accessibility and inclusion, please report any problems that you encounter using the contact form on this website. This site uses the WP ADA Compliance Check plugin to enhance accessibility.