Bezsenność to zaburzenie ciągłości snu, polegające na trudnościach z zasypianiem lub utrzymaniem snu bądź wczesnym, porannym wybudzaniu się. Zaburzenia snu prowadzą do upośledzenia funkcjonowania. Bezsenność współwystępująca z zaburzeniami używania alkoholu wiąże się z pogorszeniem jakości życia, problemami psychospołecznymi, zachowaniami samobójczymi, a także często zwiększonym ryzykiem nawrotu picia w okresie trzeźwienia. Najczęstszymi zaburzeniami snu towarzyszącymi nadmiernemu spożywaniu alkoholu i zaburzeniom związanym z używaniem alkoholu są bezsenność i krótki, niewystarczający czas snu.
Wiele dotychczasowych badań wykazało, że intensywne picie jest potencjalnym czynnikiem ryzyka urazów oraz zaburzeń medycznych, psychiatrycznych, także tych związanych ze snem (Dawson i in., 2008 r., Gordon i in., 2008 r. , National Institute on Alcohol Abuse and Alcoholism, 2021 r.).
W kontekście zaburzeń snu prowadzone przez lata badania doprowadziły do jednoznacznych wniosków pozwalających na twierdzenie, że pomiędzy zaburzeniami snu a zaburzeniami używania alkoholu (AUD) niezaprzeczalnie istnieje szeroki związek. I tak np. :
– Haario i in. w 2013 r. wykazali, że bezsenność ma dwukierunkowy związek przyczynowy ze spożyciem alkoholu. Natomiast,
– Janson i in. w 2001 r., Crum i in., 2004 r., Chakravorty i in. w 2016 r. doszli w swoich badaniach do wniosków, iż obecność bezsenności lub zaburzeń używania alkoholu zwiększa ryzyko wystąpienia drugiego z tych zaburzeń,
– Chakravorty i in. w 2013 r., Kolla i in. w 2018 r. czy też Chaudhary i in. w 2020. r uznali, że bezsenność związana z intensywnym piciem może zwiększać ryzyko wywołania lub zaostrzenia zaburzeń psychicznych oraz zachowań samobójczych.
Badania przeprowadzone w 2020 r. przez Pasman i in., oceniające dwukierunkowy związek między bezsennością a AUD, na podstawie zbiorczych statystyk GWAS, obejmujących ponad 46 tys. osób, wykazało istotny przyczynowy wpływ bezsenności na rozwój AUD, ale nie wykazało wpływu AUD na bezsenność. Z dotychczasowych badań nie wynika zatem wprost, czy genetyczna predyspozycja do zaburzeń snu zwiększa ryzyko AUD lub spożycia alkoholu. Co więcej, coraz większa liczba badań przekrojowych wykazuje negatywny związek między nieprawidłowościami w długości snu a patologicznym piciem, choć ścieżki przyczynowe leżące u podstaw tych zależności nie są jasne.
Zaburzenia snu a zaburzenia używania alkoholu
Najnowsze badanie miało przede wszystkim na celu zbadanie tych zależności i poszerzenie wiedzy na temat cech związanych zarówno ze snem, jak i alkoholem. W pierwszej kolejności został oceniony związek między dwoma najczęściej występującymi cechami związanymi ze snem tj. bezsennością i czasem trwania snu a dwoma cechami związanymi z alkoholem, czyli zaburzeniami używania alkoholu i spożyciem alkoholu w ogóle. Następnie wykonana została analiza zależności pomiędzy bezsennością a AUD na próbie ponad 200 tys. osób oraz ponownie oceniono obukierunkowe związki między bezsennością a spożyciem alkoholu, korzystając z danych z analiz dotyczących spożycia alkoholu obejmującego także ponad 200 tys. osób.
Ostatnim etapem było zbadanie dwukierunkowych zależności między zwyczajowym czasem snu a spożyciem alkoholu i zaburzeniami używania alkoholu. Jednocześnie w trakcie badania została postawiona hipoteza, że ryzyko genetyczne bezsenności jest dodatnio powiązane z AUD oraz ze spożyciem alkoholu i pomimo dwukierunkowego efektu przyczynowego między bezsennością a AUD nie istnieje taki związek w przypadku spożycia alkoholu.
Postawiono również hipotezę, że ryzyko genetyczne dotyczące czasu snu jest odwrotnie powiązane z AUD i spożyciem alkoholu, i odwrotnie. Korzystając z informacji z czterech największych dostępnych baz danych dotyczących bezsenności, czasu trwania snu, AUD i wyników testu na uzależnienie w najnowszym badaniu oceniono, czy ryzyko genetyczne cech związanych ze snem było powiązane z cechami związanymi z alkoholem.
Wnioski z badania
Z badania wynika, że wyższy poziom bezsenności był związany z większym ryzykiem AUD. Genetyczne uwarunkowania cech snu i cech związanych z alkoholem częściowo się pokrywają, a genetyczne ryzyko bezsenności ma wpływ na spożycie alkoholu i AUD. Krótki czas snu może przyczynowo więc wpływać na ryzyko AUD, a interwencje wydłużające czas snu mogą być obiecującym celem terapeutycznym w przypadku AUD.
Źródła:
Dodaj komentarz