Negatywne następstwa uzależnienia od alkoholu niestety nie omijają jamy ustnej. Nadmierne, wieloletnie, spożywanie alkoholu co do zasady prowadzi do uszkodzeń w całym organizmie, w tym także w jamie ustnej. Obserwowane zmiany są najczęściej skutkiem jednoczesnego oddziaływania wielu czynników. Na ich powstanie składają się właściwości chemiczne spożywanej substancji, ale także styl życia wynikający z uzależnienia. W jakich obszarach jamy ustnej mogą wystąpić patologiczne zmiany będące konsekwencją nadmiernego picia alkoholu?
Takie zmiany najczęściej można zaobserwować w uzębieniu, strukturach przyzębia, na języku, na błonie śluzowej jamy ustnej, a także w gruczołach ślinowych. Bardzo często u osób nadużywających alkoholu stwierdza się występowanie ubytków próchnicowych, chemicznych uszkodzeń szkliwa, zmian zapalnych okolicy okołowierzchołkowej zębów, a także uszkodzenie struktur przyzębia. Dość często występującym następstwem uzależnienia od alkoholu może być także sialoza, czyli obustronny, bezbolesny, niezapalny i nienowotworowy obrzęk gruczołów ślinowych, który prowadzi do zmniejszonego wydzielania śliny, a tym samym do zmniejszenia jej funkcji obronnej.
Zmiany patologiczne w jamie ustnej u osób uzależnionych
Na ich powstanie składa się duża ilość różnych czynników. Przede wszystkim jest to oczywiście samo działanie etanolu jako substancji chemicznej, ale często także ogromny wpływ wywiera styl życia wynikający z uzależnienia. W tym miejscu można wskazać głównie na zaniedbania w obszarze nawyków żywieniowych i higienicznych, częste współuzależnienie od nikotyny, a także stosowane leczenie farmakologiczne wspomagające zahamowanie choroby alkoholowej. Występujące niezwykle często u osób uzależnionych ubytki próchnicowe oraz zmiany zapalne w obrębie jamy ustnej są spowodowane przeważnie nienależytą higieną i wynikającym z niej nagromadzeniem dużych ilości płytki nazębnej.
Jako pierwsze objawy toczącego się stanu zapalnego pojawiają się zaczerwienienie i krwawienie dziąseł. Objaw krwawienia może dodatkowo nasilać się w wyniku niedoborów żywieniowych i deficytu różnych witamin. W następstwie długotrwałego spożywania alkoholu mogą pojawić się także zmiany patologiczne w obrębie błony śluzowej oraz w komórkach bocznych krawędzi języka. Szybki rozwój próchnicy u osób uzależnionych jest również konsekwencją zmniejszonego wydzielania śliny.
Alkohol niszczy także błonę komórkową jamy ustnej. Tego typu zmiany są niebezpieczne z powodu możliwości zachodzenia na ich podłożu procesów nowotworowych. Zgodnie z wynikami badań, w 2019 roku 31% zachorowań na raka jamy ustnej było spowodowanych spożyciem alkoholu.
Choroba alkoholowa jest również uznawana za czynnik ryzyka periodontopatii, czyli choroby przyzębia przyjmującej formę zapalenia, objawiającego się przerostem dziąseł, obrzękiem, krwawieniem bądź nieprzyjemnym zapachem z ust. Według prowadzonych licznych badań znaczący odsetek zębów utraconych z powodu nieleczonej próchnicy jest zaliczany do następstw choroby alkoholowej.
Częste zmiany patologiczne obserwowane w jamie ustnej u osób uzależnionych od alkoholu wskazują jednoznacznie na potrzebę zintensyfikowania opieki stomatologicznej oraz wprowadzenia działań zarówno z zakresu profilaktyki, jak również leczenia zachowawczego, periodontologicznego czy protetycznego.
Źródła:
Anna Surtel, Robert Klepacz, Joanna Wysokińska-Miszczuk, „Następstwa uzależnienia od alkoholu obserwowane w jamie ustnej„, 2014