Zapotrzebowanie na wyspecjalizowane programy terapii ma podłoże zarówno empiryczne, jak i kliniczne. Kobiety uzależnione od alkoholu rzadziej zgłaszają się na terapię, funkcjonują w odmiennym kontekście społecznym niż mężczyźni, doświadczają innego rodzaju zaburzeń współwystępujących oraz mają bardziej złożone potrzeby w czasie realizacji programu terapii. Kwestie te powodują, że coraz więcej uwagi poświęca się temu, czy programy leczenia uzależnienia odpowiadają potrzebom tej grupy pacjentów.
Kobiety uczestniczą w programach koedukacyjnych nieuwzględniających kobiecej problematyki, w programach koedukacyjnych uwzględniających kobiecą problematykę, w programach homogenicznych pod względem płci (tylko dla kobiet) nieuwzględniających kobiecej problematyki i w programach homogenicznych pod względem płci (tylko dla kobiet) uwzględniających kobiecą problematykę.
Programy koedukacyjne versus homogeniczne pod względem płci
Grupy tylko dla kobiet zaczynają się pojawiać, ponieważ mają potencjał, by tworzyć atmosferę, w której kobiety czują się bardziej komfortowo, dzieląc się emocjonalnymi czy osobistymi informacjami. Prawdopodobne jest, że wśród kobiet, które doświadczyły w przeszłości traumy lub nadużyć ze strony mężczyzn, udział w terapii w grupie koedukacyjnej może wyzwolić objawy wynikające z traumy. Dlatego mogą być bardziej skłonne do udziału w grupie homogenicznej. Ponadto dostępność miejsc w grupach tylko dla kobiet może być większa niż w grupach mieszanych. Z drugiej strony, osoby przeprowadzające badania o charakterze narracyjnym wskazują, że sytuacja jest bardziej skomplikowana. Kobiety z problemem uzależnienia przeżywały różne wątpliwości i niepokoje związane z braniem udziału w programie tylko dla kobiet. Przyczyną były ich przeżycia dysfunkcyjnych relacji z innymi kobietami oraz odczuwanie większego komfortu wśród mężczyzn. Jednakże gdy już do takich programów dołączały, opisywały pozytywne doświadczenia z udziału w nich.
Programy uwzględniające specyfikę sytuacji uzależnionych kobiet dążyły do zapewnienia bezpieczeństwa, schemat zajęć brał pod uwagę ich zobowiązania zawodowe i rodzicielskie, dążono do elastyczności źródeł pomocy, opieka nad dziećmi była zapewniona w miejscu odbywania terapii, zespół był przeszkolony w pomocy kobietom, co zwłaszcza odnosiło się do pozytywnej, wspierającej i niekonfrontacyjnej atmosfery pracy terapeutycznej. Ponadto praca obejmowała zwłaszcza takie kwestie jak traumy, przemoc fizyczną, problemy interpersonalne, rodzicielstwo, asertywność i zaburzenia współistniejące.
Czytaj też: Czy kobiety trudniej leczyć? O leczeniu alkoholizmu wśród kobiet
Jedno z wczesnych badań wykazało, że wskaźniki śmiertelności kobiet uczestniczących w grupie tylko dla kobiet, uwzględniającej kobiecą problematykę, po dwóch latach od jej ukończenia były niższe niż gdy kobiety uczestniczyły w grupach koedukacyjnych. W innym badaniu okazało się, że kobiety uczestniczące w grupach homogenicznych dwukrotnie częściej kończą taki program i że wyższa retencja w programie przekłada się na dłuższy okres abstynencji po leczeniu. Co ciekawe są badania, z których wynika, iż w wyniku uczestnictwa w grupie homogenicznej spadało używanie legalnych i nielegalnych leków, zaś uczestnictwo w grupie heterogenicznej korzystnie wpływało na ograniczenie używania alkoholu.
Grupy tylko dla kobiet uwzględniające kobiecą problematykę
Kobiety uczestniczące w intensywnym programie składającym się z dziewięciu sesji dialogu motywacyjnego, który – poza problemem uzależnienia – koncentrował się na takich aspektach, jak relacje interpersonalne, rodzicielstwo, przemoc i przeszkody w leczeniu, o 80% bardziej ograniczyły picie niż kobiety uczestniczące w standardowym cyklu sesji dialogu motywacyjnego. Espstein i zespół badali efektywność ambulatoryjnej grupy tylko dla kobiet w podejściu poznawczo-behawioralnym, która mocno koncentrowała się na umiejętnościach dbania o siebie, autonomii, radzeniu sobie z negatywnymi emocjami, zmianami życiowymi, traumami, samoocenie i relacjach. Uzyskiwane efektywny były porównywalne z efektami grupy w nurcie poznawczo-behawioralnym nieuwzględniającej specyfiki płci. Ponadto efektywność owej modyfikowanej grupy tylko dla kobiet była analogiczna do terapii indywidualnej, co ekonomicznie przemawia na korzyść terapii grupowej.
Pilotażowe badanie Greenfielda wskazuje, że o ile w czasie trwania leczenia efektywność grupy tylko dla kobiet jest porównywalna z grupą koedukacyjną, o tyle w 6 miesięcy po zakończeniu leczenia kobiety uczestniczące w grupie homogenicznej dalej ograniczały używanie substancji oraz wykazywały większe poczucie satysfakcji z przebytego leczenia.
Podsumowując, nadal niewiele jest badań wskazujących na większą efektywność grup tylko dla kobiet uwzględniających problematykę kobiecą, ale wskazują one na większy poziom satysfakcji z uczestnictwa w takiej formie terapii. Ponadto, ze względu na to, że są to programy skrojone na potrzeby kobiet, to mogą przyczyniać się do wzrostu korzystania z terapii uzależnienia przez kobiety oraz podnosić poziom zaangażowania i retencji w leczeniu.
Źródło:
McCrady B.S., Epstein E.E., Fokas K.F., Treatment Interventions for Women With Alcohol Use Disorder, Alcohol Research Current Reviews, vol 40 no2, epub 2020 july 30.
Zostaw swój komentarz:
Dodaj komentarz