W Stanach Zjednoczonych zaburzenia związane z używaniem substancji (SUD) są głównym źródłem zachorowalności i śmiertelności. Szacuje się, że obecnie ponad 40 mln osób w USA ma diagnozę SUD. Bez względu na to, jaka substancja była zażywana pierwotnie, ponad dwie trzecie osób powraca do ich używania w ciągu tygodni lub miesięcy od rozpoczęcia leczenia, a aż niemal 85% osób powraca do używania substancji w ciągu jednego roku od zakończenia leczenia.
Dotychczasowe badania wskazują, że głównymi powodami nawrotu są często nieskuteczne opcje leczenia, niskie zaufanie do ich skuteczności, a także ograniczony dostęp do zakładów leczniczych. Poprawa tej sytuacji, a szczególnie poprawa skuteczności istniejących metod leczenia, wymagałaby lepszego zrozumienia mechanizmów leżących u podstaw podatności na rozwój i utrzymywania się SUD.
Najważniejsze, dotychczasowe teorie uzależnień podkreślają znaczenie trzech mechanizmów utrzymywania się w uzależnieniu. Mechanizmy te to: zmienność motywacji, niższa funkcja wykonawcza oraz zwiększona negatywna emocjonalność. Podkreślano, że te trzy mechanizmy są zależne od siebie, a nadużywanie substancji upośledza wszystkie systemy neurobiologiczne leżące u ich podstaw.
Duża próba badanych obejmowała osoby z różnymi diagnozami SUD w przeszłości. Hipoteza zakładała, że uda się odkryć istnienie co najmniej trzech odrębnych neurobehawioralnie podtypów użytkowników substancji: „typu nagrody” z wyższym poszukiwaniem nagrody, „typu poznawczego” z upośledzoną funkcją wykonawczą i „typu ulgi” zdefiniowanego przez używanie substancji w celu radzenia sobie z napięciem. Ponadto spodziewano się, że każdy odkryty podtyp będzie charakteryzował się odpowiednimi, indywidualnymi zaburzeniami funkcji mózgu w stanie spoczynku.
Badanie wykazało, że każdy podtyp wykazywał unikalne wzorce łączności funkcjonalnej, które były powiązane z obecnym powrotem do używania substancji. Każdy podtyp charakteryzował się czynnikami oceniającymi cechy ogólne, temperamentu lub osobowości. Cechy stabilne, takie jak na przykład „temperament lękowy” są silnie skorelowane i przewidują zmiany w objawach psychicznych (np. lęku, depresji). Na funkcję wykonawczą wpływa co do zasady dziedziczny (99%) wspólny czynnik. Zarówno poprzednie badania, jak i obecnie prowadzone, potwierdzają więc hipotezę, że istnieją znaczące, indywidualne różnice leżące u podstaw uzależnienia, które są związane z różnicami w zmiennych stanu, a zatem byłyby istotne w różnych fazach, takich jak początek, trwałość i wychodzenie z uzależnienia.
Reasumując, najnowsza analiza funkcji mózgu w stanie spoczynku skorelowana z obecnym stosowaniem substancji pozwoliła określić wyraźne cechy neurobiologiczne, które pasują do profili fenotypowych każdego podtypu użytkowników substancji.
Źródło:
Subtypes in addiction and their neurobehavioral profiles across three functional domains, 2023
Zostaw swój komentarz:
Dodaj komentarz