Alkoholowy zespół abstynencyjny to stan, którego doświadczają osoby pijące przez długi czas i/lub w dużych ilościach po odstawieniu alkoholu lub znacznym zmniejszeniu jego spożycia. Zwany również alkoholowym zespołem odstawianym to charakterystyczne objawy odstawienia alkoholu, które mogą występować w różnym nasileniu – od kilkugodzinnych zwanych kacem, po stany trwające od 7 do 10 dni. W przypadku tych drugich wymagana jest hospitalizacja, gdyż zespół abstynencyjny może zagrażać życiu.
Ryzyko wystąpienia alkoholowego zespołu abstynencyjnego oraz stopień jego nasilenia zależą od tego, jak długo i jakie dawki alkoholu piliśmy. Słowem – im dłużej i więcej, tym gorzej znosi to organizm i tym poważniejsze są objawy zespołu odstawianego.
Podstawowe objawy odstawienia alkoholu:
– Drżenie mięśniowe języka, powiek i wyciągniętych rąk;
– Pocenie się;
– Nudności lub wymioty;
– Tachykardia i/lub podwyższone ciśnienie tętnicze;
– Ogólne złe samopoczucie, rozbicie lub osłabienie;
– Bóle głowy;
– Bezsenność;
– Nadwrażliwość na dźwięki i światło;
– Lęk, niepokój.
W cięższym przebiegu alkoholowego zespołu abstynencyjnego występują również:
– Pobudzenie psychoruchowe, które w skrajnych przypadkach objawia się agresją lub autoagresją;
– Przemijające złudzenia albo omamy: wzrokowe, dotykowe lub słuchowe.
Istnieją dwa rodzaje alkoholowego zespołu abstynencyjnego – niepowikłany i powikłany. Ten pierwszy stanowi ponad 90 proc. wszystkich przypadków. Zespół odstawienny powikłany występuje w 5-15% przypadków.
Rozpoznanie alkoholowego zespołu odstawianego niepowikłanego polega na stwierdzeniu co najmniej trzech z wyżej wymienionych objawów podstawowych. Niepowikłany zespół odstawienny ogranicza się zazwyczaj do zaburzeń lękowych, w których może dochodzić do ataków paniki. Pogarsza się również ogólne samopoczucie fizyczne, jak i psychiczne. Częstym objawem są zaburzenia snu.
Znacznie poważniejsze objawy i skutki ma zespół abstynencyjny powikłany. Jego częstą formą jest majaczenie alkoholowe, czyli delirium tremens. Stan ten charakteryzuje się:
– zaburzeniami świadomości, które obejmują dezorientację w czasie i przestrzeni;
– halucynacjami oraz złudzeniami dotykowymi i słuchowymi
– silnym lękiem, który polega na poczuciu, że jesteśmy śledzeni;
– silnym drżeniem mięśniowym;
– pobudzeniem psychoruchowym;
– zaburzeniami snu;
– tachykardią, rozszerzeniem źrenic, nadciśnieniem tętniczym, czyli nadaktywnością układu nerwowego.
Kiedy mamy do czynienia z zespołem abstynencyjnym powikłanym, może dojść również do napadu padaczki. Zazwyczaj jest on jednorazowy i występuje rzadko – dotyczy ok. 5 proc. osób uzależnionych od alkoholu.
Przykrym objawem zespołu abstynencyjnego powikłanego jest psychoza alkoholowa. Występuje ona najczęściej w przypadkach ciężkiej i długotrwałej choroby alkoholowej. Polega na wyraźnych i nieprzyjemnych omamach wzrokowych, słuchowych lub dotykowych przy niezaburzonym stanie świadomości. Halucynoza pojawia się najczęściej w ciągu dwóch dób od odstawienia alkoholu. Może ustąpić, jednak bywa, że przybiera postać przewlekłą.
Psychozą, która również cechuje powikłany zespół abstynencyjny, jest zespół Otella, zwany również obłędem alkoholowym lub obłędem zazdrości. Polega on na irracjonalnym przekonaniu, że jest się zdradzanym przez partnera lub partnerkę. Choć brzmi niewinnie, zespół Otella należy do grupy uporczywych psychoz urojeniowych. Od „zwykłych” objawów zazdrości zespół Otella różni się tym, że krąg podejrzanych o bycie kochankiem/kochanką jest bardzo duży, a „dowody” zupełnie absurdalne.
Zespół Wernickego-Korsakowa to stan organizmu wywołany niedoborem witaminy B1. Może być spowodowany chorobą alkoholową, lecz nie musi. Jego objawy dzielą się na neurologiczne (zaburzenia ruchu gałek ocznych, nierówność źrenic, brak reakcji na światło, problemy z chodzeniem, niezborność ruchów, czyli ataksja) oraz psychopatologiczne (zaburzenia pamięci i konfabulacje, nieoczekiwanie i rzadko podwyższony nastrój, problemy z rozpoznaniem w przestrzeni i myśleniem abstrakcyjnym).
Sposób leczenia alkoholowego zespołu abstynencyjnego zależy od nasilenia jego objawów. W większości przypadków hospitalizacja nie jest wymagana. W przypadku występowania powikłań zaleca się leczenie na oddziałach leczenia alkoholowych zespołów abstynencyjnych, zwanych oddziałami detoksykacyjnymi. Po detoksie lekarz powinien zalecić abstynencję oraz skierować pacjenta do poradni leczenia uzależnień.
Źródła:
Marcin Wojnar, „Alkoholowy zespół abstynencyjny i psychozy alkoholowe – rozpoznawanie i postępowanie” (https://www.psych.waw.pl/wp-content/uploads/2017/10/Alkoholowy-zesp%C3%B3%C5%82-abstynencyjny-i-psychozy-alkoholowe.pdf)
Bogusław Habrat, Wojciech Waldman, Jacek Sein Anand, „Postępowanie w alkoholowych zespołach abstynencyjnych”, Przegląd Lekarski 2012 / 69 / 8 (http://www.wple.net/plek/numery_2012/numer-8-2012/470-476.pdf)
Zostaw swój komentarz:
Dodaj komentarz