Czy tylko abstynencja oznacza zdrowienie? Nowa definicja zdrowienia wg NIAAA

National Institute on Alcohol Abuse and Alcoholism (NIAAA), amerykański odpowiednik Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych (PARPA), opracował nową definicję zdrowienia z uzależnienia od alkoholu. Pozwala ona klinicystom, badaczom i decydentom na używanie powszechnego, zoperacjonalizowanego i posiadającego formalny zestaw kryteriów, które odnoszą się do osób wychodzących z uzależnienia od alkoholu. Sformułowanie takiej definicji umożliwia prowadzenie różnego typu badań, które miałyby zastosowanie dla wcześniej wymienionych grup, a ich wyniki można by przenieść na grunt całego społeczeństwa. Jak atem NIAAA postuluje postrzegać zdrowienie z uzależnienia od alkoholu?

Istnieje wiele różnych definicji zdrowienia z uzależnienia od alkoholu. Wspólną ich cechą jest uznanie zdrowienia jako procesu o ciągłym charakterze, który znamionuje poprawa funkcjonowania i samopoczucia oraz utrzymywanie abstynencji od alkoholu i innych substancji psychoaktywnych. Przez wiele tych definicji abstynencja jest określana jako zasadniczy cel zdrowienia. Jest to jednak cel, który dla części osób uzależnionych nie jest możliwy do osiągnięcia. Może to wywoływać niechęć do poszukiwania, kontynuowania czy wznawiania leczenia. Dodatkowo, istnieją badania, które pokazują, że osoby będące w procesie zdrowienia, które piją alkohol w nieproblematyczny sposób, osiągają analogiczne wyniki na poziomie funkcjonowania biopsychospołecznego, ryzyka wynikającego z używania alkoholu i dobrostanu, jak osoby, które utrzymywały całkowitą abstynencję.

Pomimo faktu, że zdrowienie jest określane jako ciągły proces zmian zmierzających do poprawy funkcjonowania w różnych obszarach życia człowieka, to brakuje jasnych odniesień czy innych kryteriów, na podstawie których można by stwierdzić, czy wysiłki w celu wprowadzenia owych zmian przyniosły oczekiwany skutek, a więc czy były skuteczne.

Przyjęte ogólne definicje nie dają także możliwości określenia, jak długo trwał ów proces zdrowienia czy remisji. Wydaje się, że definicja zdrowienia, która odnosiłaby się do kryteriów DSM-V dotyczących uzależnienia, wypełniłaby luki w obecnie istniejących definicjach.

Zdrowienie wg NIAAA

National Institute on Alcohol Abuse and Alcoholism proponuje, by „zdrowieniem” określać proces, podczas którego dana osoba zmierza do remisji w uzależnieniu od alkoholu bądź zaprzestaje ciężkich epizodów picia. „Zdrowienie” można rozważać również jako stan, w którym dana osoba utrzymuje w czasie zarówno zaprzestanie ciężkich epizodów picia, jak i podtrzymuje remisję. W przypadku osób doświadczających pogorszenia funkcjonowania wynikającego z uzależnienia proces ten obejmowałby również zaspokajanie swoich podstawowych potrzeb, poprawę w uzyskiwaniu wsparcia społecznego i duchowego, a także polepszenie zdrowia fizycznego, psychicznego, jakości życia i innych wymiarów tzw. dobrostanu. Stałe kontynuowanie owych pozytywnych zmian może prowadzić ostatecznie do trwałego wyzdrowienia.

Remisja w uzależnieniu od alkoholu oznacza, że dana osoba nie spełnia kryteriów diagnostycznych uzależnienia zgodnych z DSM-V (wykluczając doświadczanie głodów alkoholowych). Kategorie remisji uzależnione są od czasu trwania: wstępna (do 3 miesięcy), wczesna (od 3 miesięcy do 1 roku), długotrwała (od 1 roku do 5 lat) oraz trwała (powyżej 5 lat).

Natomiast zaprzestanie ciężkiego picia oznacza niepicie więcej niż 14 standardowych porcji alkoholu w ciągu tygodnia lub 4 porcji w ciągu dnia w przypadku mężczyzn i 7 standardowych porcji alkoholu w ciągu tygodnia lub 3 porcji w ciągu dnia w przypadku kobiet. Również i tu są stosowane kategorie czasowe: okres wstępny (do 3 miesięcy), wczesny (od 3 miesięcy do roku), długotrwały (od 1 roku do 5 lat) i trwały (powyżej 5 lat). Bardzo istotnym aspektem „zdrowienia”, wręcz integralnym, jest dobrowolne dążenie do poprawy funkcjonowania we wszelkich obszarach biopsychospołecznych.

Jednocześnie National Institute on Alcohol Abuse and Alcoholism jest otwarty na dalsze modyfikacje proponowanej definicji „zdrowienia”. Instytut liczy jednak na to, że bieżąca definicja pozwoli prowadzić badania, które określą najbardziej wpływające na sukces aspekty dobrostanu, jakości życia i funkcjonowania biopsychospołecznego. To natomiast pozwoliłoby na przeniesienie wyników tych badania do praktyki klinicznej podnosząc efektywność oddziaływań.

Źródło:

Hagman B.T., Falk D., Litten R., Koob G.F., Defining Recovery From Alcohol Use Disorder: Development of an NIAAA Research Definition, The American Journal of Psychiatry. Psychiatry Online, 12.04.2022.