Zjawisko tolerancji na daną substancję jest obserwowalną odpowiedzią przystosowawczą organizmu na tę substancję. Tolerancja może ulegać zwiększeniu bądź zmniejszeniu. W przypadku przyjmowania alkoholu mamy do czynienia początkowo ze zwiększaniem tolerancji, a następnie z jej obniżeniem. Z czego to wynika?
Zwiększenie tolerancji oznacza, że aby osiągnąć pożądany efekt trzeba wypić więcej alkoholu (niż w przeszłości) bądź taka sama dawka alkoholu (jak w przeszłości) wywołuje mniejsze efekty.
Wydawało by się, że określenie tolerancji odnosi się do jednorodnego zjawiska. Naukowcy wyodrębniają jednak kilka jej rodzajów. Istnieje tzw. tolerancja ostra, która dotyczy odczucia bycia nietrzeźwym, co nie ma wpływu na wykonywanie niektórych czynności. Zwiększenie dawek alkoholu będzie jednak pogarszać ich efektywność. Kolejną jest tzw. tolerancja zależna od środowiska. Okazuje się, że pijąc alkohol w tych samych bądź podobnych okolicznościach osoba pijąca ma poczucie mniejszego oddziaływaniu alkoholu na jej organizm. Następnym rodzajem tolerancji jest tolerancja wyuczona. Oznacza ona, że powtarzane wykonywanie czynności pod wpływem alkoholu przestaje nastręczać trudności, co niestety niejednokrotnie bywa źródłem ryzykownych zachowań.
Ważnym rodzajem tolerancji jest tzw. tolerancja metaboliczna. Ta jest istotnym aspektem diagnostycznym w rozpoznawaniu uzależnienia od alkoholu. Częste picie alkoholu powoduje przystosowywanie się organizmu do tej substancji, co wymusza w nim produkowanie enzymów, które pozwalają na bardziej efektywne pozbycie się te – co by nie mówić – toksyny. Są to enzymy wątrobowe, które ulegają aktywacji w wyniku długotrwałego przyjmowania alkoholu. Niemniej jednak nie ma nic za darmo, bo przyspieszony metabolizm alkoholu powoduje przyspieszony metabolizm innych substancji, jak np. leki. Ponadto długofalowo wpływa na uszkadzanie wątroby.
Owa tolerancja metaboliczna bywa niejednokrotnie trenowana przez młodych ludzi, aby m.in. „dotrzymać kroku” w wypijanym alkoholu podczas imprez czy zaimponować w towarzystwie swoją „mocną głową”. Badania wykazują, że osoby poddające się takiemu treningowi spożywają więcej alkoholu, mają więcej problemów i korzystają z mniejszej liczby strategii pozwalających na ograniczenie wpływu alkoholu na organizm. Co ważne owe konsekwencje mają miejsce także po zakończeniu okresu, w którym przyzwyczajały organizm do alkoholu. Ponadto skutkują zwiększeniem prawdopodobieństwa uzależnienia się od alkoholu.
Wykształcanie tolerancji na alkohol jest więc sposobem adaptacji organizmu. W miarę upływu czasu owa adaptacja zaczyna się załamywać z powodu postępujących uszkodzeń wątroby czy zmian w układach hormonalnych w mózgu. Efektem tego jest stan upojenia po spożyciu niewielkich dawek alkoholu. Poza tym, postępujące zmiany w strukturach mózgu i aktywności poszczególnych receptorów, powodują zwiększone prawdopodobieństwo występowania drgawek w przebiegu alkoholowego zespołu abstynencyjnego i ich rozległość. To natomiast może być już sytuacją zagrożenia życia.
Można również skrócić powyższy opis to stwierdzenia, że jeśli doszło do obniżenia tolerancji na alkohol, oznacza to poważną sytuację i wskazuje na liczne uszkodzenia organizmu w wyniku przyjmowania alkoholu. To ostatni z sygnałów, kiedy organizm mówi STOP!
Źródła:
Alkohol a tolerancja, Alkohol i nauka, nr 4, 1999.
Tolerancja na alkohol jako czynnik promujący jego spożywanie, Dyr W., Laboratoria. net.
Is Deliberate Self-Induction of Alcohol Tolerance with Negative Alcohol Outcomes?, Haeney A.M., Weaver C., Martinez J.A., Steinley D., Sher K., Addict. Behav., 2017, Feb. 65, 98-101.
Zostaw swój komentarz:
Dodaj komentarz