Zespół Otella w alkoholizmie

Regularne używanie alkoholu, jak i innych substancji psychoaktywnych, wpływa na funkcjonowanie w obszarze zawodowym, społecznym, zawodowym, emocjonalnym i psychicznym. W czasie przyjmowania substancji mogą wystąpić objawy psychotyczne. Ich obraz i przebieg zależy od danego środka i jego dawki. Jednym z takich zaburzeń jest zespół Otella.

Otello to główny bohater sztuki W. Szekspira. Był dowódcą armii, który poślubił Desdemonę. W wyniku intrygi i podszeptów Jago, Otello zaczyna być obsesyjnie zazdrosny o swoją żonę. Co istotne w tej historii, to fakt, że żona jest mu wierna. Jednak dręczony swymi podejrzeniami Otello dusi swoją żonę i następnie popełnia samobójstwo. Właśnie z tej historii czerpie określenie „zespołu Otella” czy urojenia niewiary małżeńskiej.

Głównymi przyczynami tego zespołu jest nadużywanie bądź uzależnienie od alkoholu oraz niska samoocena danej osoby. Większą łatwość w zapadaniu na tę psychozę mają osoby o paranoicznej strukturze osobowości, którą cechuje nadmierna podejrzliwość, nadwrażliwość na własnym punkcie, własnych niepowodzeń oraz pochłonięcie spiskowymi interpretacjami dotyczącymi siebie i otoczenia. Obojętne bądź przyjazne zachowania ze strony otoczenia interpretowane są jako wrogie i pogardliwe.

Zespół Otella a alkoholizm

Rozwijanie się uzależnienia powoduje stopniową zmianę sposobu myślenia i interpretowania rzeczywistości, więc początki zespołu Otella mogą przypominać zazdrość występującą w związkach. Z czasem przyjmuje ona jednak patologiczną formę. Pozornie błahe rzeczy stają się dla osoby cierpiącej na ten zespół dowodem na zdradę ze strony partnerki (najczęściej na zespół Otella zapadają mężczyźni). Partnerka zaczyna być coraz bardziej kontrolowana, zmuszana do wyjaśniania najdrobniejszych odstępstw od zwyczajowego schematu dnia, bywa nawet śledzona. Partner sprawdza jej bieliznę, bilingi telefoniczne, telefon itp. Nieznajdywanie dowodów na zdradę często jest jednak uznawany za przebiegłość ze strony partnerki i jej kochanka i tym bardziej utwierdza osobę z zespołem Otella o słuszności podejrzeń. Wypytuje partnerkę o znajomych i żąda przyznania do zdrady. Z tego powodu w związku dochodzi do sporów i kłótni. Zdarzają się akty agresji i przemocy. Jeśli w związku są dzieci, to bywają one wypytywane o zachowania partnerki czy proszone o jej kontrolowanie pod nieobecność partnera. Cierpienie wynikające z podejrzewania partnerki o zdradę jest na tyle dotkliwe, że osoba kontynuuje picie alkoholu i urojenia się utrzymują. Paradoksalnie uzależnionemu łatwiej uznać, że partnerka jest niewierna niż że jej zmiana zachowania, np. zdystansowanie czy niechęć do kontaktów seksualnych wynika z picia partnera.

Leczenie zespołu Otella?

Ważnym elementem w leczeniu zespołu Otella jest jego rozpoznanie. Leczenie koncentruje się na terapii uzależnienia i psychozy. Oznacza to konieczność zaprzestania używania alkoholu przez daną osobę, ale także włączenia farmakoterapii i niejednokrotnie psychoterapii. Samo odstawienie alkoholu często jest niewystarczające, ponieważ zespół abstynencyjny nasila objawy zespołu Otella. Często osoby doświadczające tego zespołu przyjmują leki przez długi czas. Włączenie psychoterapii pozwala na pracę nad obszarami, które stanowią podłoże tego zespołu urojeń, a także poprawić relacje w związku.

Źródła:

Klasyfikacja zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania w ICD-10. Opisy kliniczne i wskazówki diagnostyczne, Uniwersyteckie Wydawnictwo Medyczne „Vesalius”, IPiN, Kraków-Warszawa, 2000.

Zespół Otella – charakterystyka objawy leczenie, https://portal.abczdrowie,pl/zepol-otella

Fot. Marco Bianchetti, Unsplash.com