Nawrót choroby alkoholowej jest procesem, który prowadzi do powrotu do aktywnej fazy picia. Istnieje szereg czynników sprzyjających wystąpieniu nawrotu. Poniżej omawiamy niektóre z nich.
Co sprzyja nawrotom choroby alkoholowej?
Badacze wymieniają m.in. czynniki społeczno-demograficzne i psychologiczne, które sprzyjają wystąpieniu nawrotu choroby alkoholowej.
Czynniki społeczno-demograficzne
Po pierwsze – płeć. Ze statystyk wynika, że 12 miesięcy po zakończeniu terapii uzależnienia od alkoholu lepsze wyniki w utrzymywaniu abstynencji wykazują kobiety. Co ciekawe, po 36 miesiącach od zakończenia leczenia lepsze wyniki w utrzymaniu abstynencji wykazują mężczyźni.
Istotny jest również wiek. Badania wskazuję, że u osób poniżej 40. roku życia obserwuje się mniejszy odsetek nawrotów choroby.
Okazuje się także, że w przeciwdziałaniu nawrotom „pomaga” też określony stan cywilny. Osoby żyjące w małżeństwie / związku oraz posiadające dzieci są mniej narażone na ryzyko wystąpienia nawrotu.
Zatrudnienie to kolejny czynnik. W przypadku osób posiadających stałą pracę obserwuje się pozytywną zależność związana z trwaniem w trzeźwości.
Ryzyko wystąpienia nawrotu jest mniejsze także u tych osób uzależnionych, które aktywnie udzielają się w określonych w grupach samopomocowych – społeczności Anonimowych Alkoholików czy korzystają z oferty Klubów Abstynenckich.
Czynniki psychologiczne:
- Negatywne stany emocjonalne.
- Rozczarowanie życiem w trzeźwości.
- Brak motywacji.
- Brak otwartości na zmiany.
- Ugodowość.
- Nieumiejętność radzenia sobie w różnych sytuacjach.
- Doświadczanie głodu alkoholowego.
- Odczuwanie stresu.
- Cechy osobowości i związane z nimi określone schematy reagowania.
Osobowość a nawrót choroby alkoholowej
Źródła wskazują jeszcze jedną grupę czynników, których wystąpienie może utrudniać trwanie w trzeźwości. Mowa tu o pewnych cechach charakteru czy uwarunkowaniach osobowościowych. Część autorów podkreśla, że możliwe jest wskazanie szczególnie niekorzystnych typów osobowości, które predestynują chorego do powrotu do picia.
Tak jest w przypadku perfekcjonistów: osób które cechuje przesadne przywiązywanie wagi do ustalonego porządku, potrzeba kontroli, nietolerancja i niezdolność wyrażania uczuć. Są oni permanentnie niezadowoleni z siebie, a w swoim chorobliwym dążeniu do doskonałości życie w trzeźwości nie daje im satysfakcji, stąd trudne u nich trwanie w abstynencji.
Podobnie wygląda to w przypadku osób niedojrzałych, które cechuje zależność od innych. Ważne jest dla nich cudze uznanie i akceptacja, której łakną za wszelką cenę. Nie mają własnego zdania, nie wiedzą, co jest dla nich dobre, nie potrafią podejmować decyzji, brak im stanowczości i nie czują się odpowiedzialni za swoje postępowanie. Lęk przed ryzykiem utraty oparcia w dotychczasowych układach rodzinnych czy towarzyskich paraliżuje wszelkie zmiany, których wymaga proces trzeźwienia.
Wśród typów osobowości wymienia się również osobowość bierno-agresywną. Powrót do zdrowia z uzależnienia wymaga nauczenia się szczerości w wyrażaniu uczuć oraz załatwiania konfliktów otwarcie. Osoby o tym typie osobowości wyrażają złość i pretensje nie wprost, lecz okrężną drogą. Nie są szczere w wyrażaniu uczuć, trudno im wyzbyć się nawyku manipulacji. Dlatego często wracają do nałogu.
Wymieniane w grupie ryzyka są także osoby antyspołeczne (łamiące reguły i normy), mało sumienne oraz neurotyczne, te u których dominuje potrzeba stymulacji (cechuje je między innymi nadmierna pobudliwość, niepohamowany optymizm, ekstrawagancja, bałaganiarstwo czy impulsywność) oraz chorzy z osobowością narcystyczną. Ci ostatni często powracają do picia dlatego, że są zbyt pewni siebie i nie rozumieją powagi swojej choroby.
Źródła:
Wojnar, M. Ślufarska, A. Klimkiewicz, A. (2007) Warszawa Alkoholizm i narkomania tom20. „Nawroty w uzależnieniu od alkoholu. Część 3: Społeczno-demograficzne i psychologiczne czynniki ryzyka.”
Woydyłło-Osiatyńska Ewa, (2003) O nawrotach choroby (z różnych perspektyw) w: Terapia uzależnienia i współuzależnienia (nr 4/2003)
Zostaw swój komentarz:
Dodaj komentarz