Medycznie nadzorowany odwyk to proces, który pomaga osobom z uzależnieniem osiągnąć abstynencję i czasami jest koniecznym pierwszym krokiem w procesie zdrowienia. Jednak odwyk może być problemem, gdy osoby z zaburzeniami używania alkoholu (AUD) są hospitalizowane z innych powodów, takich jak np. dekompensacja marskości wątroby.
Zespół odstawienny alkoholu
Alkohol wywiera wpływ na szeroki zakres neurotransmiterów. Główne efekty wydają się być związane ze wzmacnianiem działania neurotransmiterów tzw. hamujących wiele reakcji w organizmie. Kiedy alkohol jest nagle odstawiony po regularnym używaniu, aktywność się zwiększa i może prowadzić do klinicznych objawów zespołu abstynencyjnego.
W przypadku odwyku alkoholowego można mówić o 3 grupach objawów:
- Hiperaktywność autonomiczna – w tym drżenie, pocenie się, tachykardia, nudności, wymioty, niepokój i agitacja. Te objawy pojawiają się zwykle w ciągu kilku godzin od ostatniego drinka i osiągają szczyt w ciągu 24–48 godzin.
- Pobudzenie neuronalne – w tym drgawki. Pojawiają się one zazwyczaj w ciągu 12–48 godzin od rozpoczęcia abstynencji.
- Delirium alkoholowe („delirium tremens”) – w tym zamieszanie, upośledzenie świadomości i halucynacje (wzrokowe, dotykowe i okazjonalnie słuchowe), wraz z ciężką hiperaktywnością autonomiczną. Zazwyczaj występuje 48–72 godziny po ostatnim drinku.
Osoby z uzależnieniem od alkoholu mogą doświadczać objawów odstawienia alkoholu, które wahają się od łagodnych do zagrażających życiu. Dlatego ważne jest, aby zidentyfikować osoby zagrożone. Marskość wątroby może nie być czynnikiem ryzyka śmiertelności wśród osób przyjętych na leczenie w oddziałach detoksykacyjnych.
Leczenie odstawienia alkoholu
Wiele osób z AUD może mieć objawy odstawienia wymagające leczenia w trybie ambulatoryjnym. Dla pacjentów z łagodnymi objawami, mających stabilne środowisko domowe i wspierającą rodzinę lub przyjaciół, leczenie ambulatoryjne z nadzorowanymi codziennymi wizytami w programie leczenia lub gabinecie lekarskim jest równie skuteczne jak leczenie stacjonarne.
Pacjenci, którzy są zagrożeni ciężkimi objawami odstawienia alkoholu, powinni, o ile to możliwe, być przyjęci na medycznie monitorowany oddział detoksykacyjny.
Standardowym (i najlepiej zbadanym) leczeniem odstawienia alkoholu jest podawanie benzodiazepin. Benzodiazepiny mogą być podawane w ramach „stałej dawki” zmniejszanej stopniowo, „według potrzeb” w zależności od objawów, lub jako połączenie obu metod. Jednakże u pacjentów z upośledzoną funkcją wątroby może istnieć ryzyko nadmiernej sedacji przy niektórych zazwyczaj preferowanych środkach. Wszystkie benzodiazepiny są metabolizowane w wątrobie.
Leczenie ciężkiego odstawienia alkoholowego
Chociaż brakuje powszechnie akceptowanej definicji, osoby wymagające przyjęcia na oddział z powodu odstawienia alkoholowego lub doświadczające drgawek lub delirium tremens są uważane za mające „ciężkie” lub „skomplikowane” odstawienie alkoholowe. Komplikacje mogą być wynikiem samego odstawienia lub leków podawanych w celu leczenia odstawienia.
Leczenie ciężkiego zespołu odstawienia alkoholowego wymaga częstej oceny i wysokich dawek środków uspokajających, dlatego najlepiej leczyć je w warunkach szpitalnych. Podobnie jak w przypadku mniej ciężkiego odstawienia, leczeniem z wyboru są benzodiazepiny, ale ci pacjenci zazwyczaj wymagają wyższych dawek, które zwykle muszą być podawane dożylnie w częstych odstępach czasu. Środki znieczulające mogą pomóc kontrolować objawy odstawienia alkoholowego i zmniejszyć potrzebę stosowania benzodiazepin u pacjentów w warunkach intensywnej opieki.
Komplikującym czynnikiem jest to, że u pacjentów z przewlekłą chorobą wątroby może być trudno odróżnić delirium tremens od encefalopatii wątrobowej. Jest to zespół objawów neuropsychiatrycznych, które pojawiają się w wyniku ciężkich, ostrych lub przewlekłych chorób wątroby. Chociaż dowody na to są ograniczone, istnieje szereg czynników, które mogą pomóc odróżnić te dwa stany. Jednym z nich jest obecność lub brak historii niedawnego używania alkoholu i związek objawów z czasem ostatniego spożycia alkoholu, ponieważ delirium związane z odstawieniem alkoholu często objawia się 48–72 godziny po ostatnim spożyciu alkoholu. W tym przypadku często konieczne jest uzyskanie informacji od innych osób.
Źródło:
Management of alcohol withdrawal syndrome in patients with alcohol-associated liver disease, 2024
Dodaj komentarz