Jak wiadomo, alkohol szkodliwie wpływa na mózg, i to w bardzo szerokim spektrum. Jedną z konsekwencji picia alkoholu są zaburzenia funkcji poznawczych. Są one tym poważniejsze i trwalsze, im częściej sięgamy po kieliszek.
Istnieje kilka teorii na temat konsekwencji nadużywania alkoholu w kontekście funkcji poznawczych. Pierwsza z nich – teoria kontinuum – mówi, że na uszkodzenia najbardziej są narażone obszary mózgu odpowiedzialne za pamięć i powstawanie emocji. Stąd „urwane filmy” po jednorazowym upiciu się i trwałe kłopoty z pamięcią przy przewlekłym nadużywaniu alkoholu.
Według teorii przedwczesnego starzenia się, w wyniku regularnego picia dużych dawek alkoholu wszystkie obszary mózgu są obciążone w podobnym stopniu. Obserwuje się osłabienie funkcji poznawczych, bardzo podobne do deficytów, które charakteryzują naturalny proces starzenia się mózgu.
Trzecia teoria na temat konsekwencji nadużywania alkoholu to teoria większej podatności prawej półkuli mózgu. Mówi ona o tym, że prawa półkula jest bardziej podatna na działanie alkoholu niż lewa. W związku z tym deficyty poznawcze u osób uzależnionych powinny być podobne do obserwowanych u pacjentów z uszkodzeniami prawej półkuli mózgu.
Warto zauważyć, że u większości osób uzależnionych od alkoholu nie zauważa się obniżenia ilorazu inteligencji w wyniku długotrwałego nadużywania alkoholu. „Zmiany intelektualne polegają na zmniejszonej zdolności rozwiązywania problemów i wykonywania zadań psychomotorycznych oraz zmniejszonej zdolności wykorzystywania myślenia abstrakcyjnego” – czytamy w publikacji pt. „Alkohol. Fakty i mity” autorstwa Iwony Niewiadomskiej i Marty Sikorskiej-Głodowicz.
Ponadto, nadmierne używanie alkoholu wywołuje nierzadko zmiany charakterologiczne: obniżenie uczuciowości wyższej, brak wstydu i odpowiedzialności, nieliczenie się z opinią publiczną, nieobowiązkowość i nieuczciwość.
Do zaburzeń funkcji poznawczych wynikających z nadużywania alkoholu eksperci zaliczają także: wysokie ryzyko zachowań samobójczych (z badań wynika, że 65 proc. prób samobójczych jest podejmowanych pod wpływem alkoholu, a 40 proc. samobójstw ma związek z nadużywaniem tej substancji), zaburzenia osobowości (przewlekłe nadużywanie alkoholu może prowadzić do zmian osobowości przypominających osobowość antyspołeczną) oraz zaburzenia lękowe i choroby psychiczne (głównie depresja).
Z kolei autorzy raportu „Alcohol Research. Binge Drinking: Predictors, Patterns, and Consequances”, wymieniając najważniejsze zaburzenia funkcji poznawczych w wyniku nadużywania alkoholu, wskazują na trudności w podejmowaniu decyzji oraz kontrolowaniu się, a także upośledzenie zdolności motorycznych.
Badania wykazują, że powszechną formą zaburzeń funkcji poznawczych w wyniku picia alkoholu są krótkotrwałe amnezje, podczas których osoba pijana pozostaje aktywna fizycznie. Niemal wszyscy pod wpływem alkoholu odczuwają z kolei zaburzenia koordynacji ręka-oko.
Co ciekawe, istnieje wiele czynników, które sprawiają, że jesteśmy bardziej lub mniej podatni na zmiany w mózgu w wyniku picia alkoholu. Są nimi: wiek inicjacji alkoholowej i czas picia, wiek danej osoby, wykształcenie, płeć, uwarunkowanie genetyczne, rodzinna historia uzależnienia od alkoholu, obecność ryzyka wynikającego z prenatalnej ekspozycji na alkohol oraz ogólny stan zdrowia.
Na zaburzenia funkcji poznawczych w wyniku nadużywania alkoholu najbardziej narażone są dzieci, nastolatki, kobiety oraz osoby starsze.
Źródła:
„Alkohol. Fakty i mity”, Lublin 2004, Iwona Niewiadomska i Marta Sikorska-Głodowicz
Alcohol Research. Binge Drinking: Predictors, Patterns, and Consequances”, NIAAA
Fot: Javi Hoffens, Unsplash.com
Zostaw swój komentarz:
Dodaj komentarz