Doznawanie przemocy w dzieciństwie znacząco zwiększa ryzyko uzależnienia od alkoholu! Wyniki badań

Doznawanie przemocy w dzieciństwie zakłóca prawidłowy rozwój psychospołeczny oraz proces tworzenia osobowości. Zdarza się, że doznawanie przemocy w dzieciństwie prowadzi do zaburzeń osobowości, powodując zachowania antyspołeczne, borderline czy też zaburzenia narcystyczne. Z badań epidemiologicznych wynika jednocześnie, że każdy rodzaj nadużyć wobec dziecka znacząco zwiększa ryzyko uzależnienia od alkoholu, zarówno w okresie dojrzewania, jak i w wieku dorosłym.

Doświadczenia traumy wśród osób z uzależnieniem od alkoholu

Wśród osób z uzależnieniem doświadczenie traumy fizycznej w dzieciństwie potwierdza od 31% do 36% osób, emocjonalnej – od 21% do 46%, a seksualnej od ok. 10 % do 24%. Co istotne, w populacji ogólnej odsetki te są znacznie niższe i wynoszą 19% dla nadużyć fizycznych, 12% dla emocjonalnych i 5% dla seksualnych. Faktem jest zatem, że przemoc fizyczna, emocjonalna i seksualna w dzieciństwie dotyczy znacznie większego odsetka osób z uzależnieniem od alkoholu.

Celem omawianego badania było wyodrębnienie grup osób uzależnionych od alkoholu różniących się nasileniem przemocy fizycznej, emocjonalnej i seksualnej doznawanej przed 18. rokiem życia. Kolejnym krokiem było poszukiwanie różnic między wyodrębnionymi grupami w zakresie cech temperamentu i charakteru, sposobów radzenia sobie ze stresem, poziomu niepokoju, a także poziomu agresji.

Badaniu zostało poddanych 50 mężczyzn i 40 kobiet uzależnionych od alkoholu oraz objętych leczeniem odwykowym w warunkach stacjonarnych. Średnia wieku badanych wynosiła ok. 37 lat. Pośród badanych osób wyodrębniono dwie grupy w zależności od natężenia form nadużycia fizycznego, emocjonalnego i seksualnego. Badani, u których narażenie na przemoc fizyczną, emocjonalną i seksualną w dzieciństwie było większe, stanowili grupę pierwszą.

Doznawanie przemocy w dzieciństwie znacząco zwiększa ryzyko uzależnienia od alkoholu!

Szczegółowa analiza wyników uzyskanych od osób badanych z grupy pierwszej wskazała, iż posiadały one istotnie większą skłonność niż osoby z grupy drugiej do stosowania takich strategii radzenia sobie ze stresem, jak używanie alkoholu lub innych substancji psychoaktywnych. Większe narażenie na przemoc w dzieciństwie wiązało się z tendencją do stosowania unikowego stylu radzenia sobie ze stresem oraz rzadszym wykorzystywaniem stylu zadaniowego.

Badani, u których narażenie na przemoc w dzieciństwie było większe, częściej poszukiwali nowości, unikali szkód oraz częściej charakteryzowały ich impulsywność, nieuporządkowanie, pesymizm, męczliwość i astenia. Co więcej, intensywniej reagowały na nowe bodźce, aktywniej poszukiwały stymulacji oraz posiadały niższy poziom tolerancji frustracji. Z drugiej strony, mają większą skłonność do zamartwiania się, pesymizmu, odczuwania stanów chronicznego zmęczenia i braku energii.

Jak twierdzą badacze, otrzymane wyniki pozwalają wnioskować, że osoby uzależnione od alkoholu, u których nasilenie przemocy fizycznej, emocjonalnej i seksualnej doświadczanej przed 18. rokiem życia było większe, mają większą skłonność do zrzucania odpowiedzialności za swoje zachowania i wybory na innych lub zewnętrzne okoliczności. Jednocześnie, są mniej pewne własnych długoterminowych celów i dążeń, a także brakuje im wypracowanych nawyków koniecznych do ich realizacji. W obliczu napotykanych problemów uważają się za mniej kompetentne, zaradne i efektywne. Większe nasilenie przemocy w dzieciństwie wiąże się również z niższym poziomem samoakceptacji, słabszą siłą woli, niższym poziomem wyrozumiałości oraz wrażliwości na uczucia i potrzeby innych osób.

Na podstawie wyników badania oraz analizy dostępnej literatury można wnioskować, że ocena stopnia narażenia w dzieciństwie na przemoc fizyczną, emocjonalną i seksualną u osób uzależnionych od alkoholu może być użyteczna podczas konstruowania indywidualnych planów terapii odwykowej, ponieważ pozwala przewidzieć, w jakich obszarach osobowości chorzy mogą mieć największe deficyty.

Źródło:

Cechy osobowości u osób uzależnionych od alkoholu w kontekście doświadczeń przemocy w dzieciństwie; Aneta Gerhant, Marcin Olajossy, II Klinika Psychiatrii i Rehabilitacji Psychiatrycznej UM w Lublinie, 2016