Europejski Raport Narkotykowy 2025, opublikowany przez Europejską Agencję ds. Narkotyków (EUDA), pokazuje, że europejski rynek narkotykowy nie tylko przetrwał globalne kryzysy, ale w wielu aspektach uległ profesjonalizacji i dalszej ekspansji. Mimo trudności gospodarczych, pandemii czy konfliktów geopolitycznych, dostępność narkotyków pozostaje na rekordowo wysokim poziomie.
Syntetyczne opioidy i kannabinoidy – największe zagrożenie
Jak pokazuje najnowszy raport, obserwujemy coraz większą dominację substancji syntetycznych. W tym nieznanych wcześniej nitazenów i nowych kannabinoidów, które ze względu na swoją moc i nieprzewidywalność budzą poważne obawy zdrowotne.
Nowym trendem jest przenoszenie obrotu substancjami psychoaktywnymi do kanałów cyfrowych. Substancje są dziś coraz częściej sprzedawane i dystrybuowane za pomocą platform społecznościowych, zamkniętych aplikacji, forów, a nawet chatbotów. To stwarza zupełnie nowe wyzwania dla systemów nadzoru i przeciwdziałania uzależnieniom.
Jak mówi przedstawicielka EUDA Klaudia Palczak: „Rozwój i dystrybucja syntetyków postępuje szybciej niż możliwości legislacyjne i analityczne służb państwowych. To wyścig z czasem, w którym stawką jest ludzkie zdrowie i życie”.
Sprzedaż w sieci i na czacie: cyfrowa rewolucja narkotykowa
Nowe technologie przyczyniły się do digitalizacji handlu substancjami. Substancje psychoaktywne są dziś dostępne za pośrednictwem: aplikacji szyfrowanych, mediów społecznościowych, zamkniętych forów i kanałów, czy tzw. marketów darknetowych.
Co niepokojące, niektóre platformy oferują nawet czatboty z rekomendacjami produktów, a sprzedawcy kuszą rabatami i „programami lojalnościowymi”. To wszystko skutkuje łatwym dostępem do silnych substancji dla coraz młodszych użytkowników, często bez świadomości zagrożeń. Raport EUDA ostrzega, że sytuacja może doprowadzić do europejskiego kryzysu opioidowego na wzór tego, który dotknął Stany Zjednoczone.
Nowe grupy użytkowników, nowe potrzeby interwencji
Obserwuje się zmiany w profilach osób sięgających po narkotyki. Coraz więcej użytkowników to osoby pracujące zawodowo, często z wyższym wykształceniem, które używają substancji w celach „funkcjonalnych”. Chodzi o zwiększenie wydajności, poprawę nastroju lub koncentracji. Widać także wzrost liczby osób stosujących substancje w celu „autoterapii” (lęki, depresja) oraz użytkowników eksperymentalnych testujących nowe substancje dostępne online.
Rośnie też liczba przypadków problematycznego używania substancji wśród osób młodych – również tych, które wcześniej nie sięgały po narkotyki. Powszechność nowych form konsumpcji (np. w postaci „słodyczy” THC) oraz błędne przekonania o „nieszkodliwości” syntetyków stwarzają ogromne pole do działań edukacyjnych i prewencyjnych.
Z badań wynika, że wielu z nich nie utożsamia swoich zachowań z problematycznym używaniem. Motywacją jest „kontrola nad sobą” lub „dostosowanie do wymagań środowiska”.
Europa nieprzygotowana na skalę zagrożeń?
Z raportu EUDA wyłania się niepokojący obraz systemu, który nie nadąża za tempem zmian. Nowe substancje – w tym niezwykle silne syntetyki – pojawiają się szybciej, niż organy państwowe są w stanie je sklasyfikować i zdelegalizować. Nim którakolwiek substancja zostanie uznana za niebezpieczną, często zdąży już trafić do szerokiej dystrybucji, niejednokrotnie powodując poważne skutki zdrowotne.
Dodatkowo, europejskie systemy wczesnego ostrzegania są niewystarczające, by efektywnie wychwytywać nowe zagrożenia w czasie rzeczywistym. Problemem pozostaje również brak spójnej edukacji cyfrowej. Młodzi ludzie poruszający się po zamkniętych forach i komunikatorach, nie mają często świadomości, jak łatwo natknąć się tam na substancje o skrajnie nieprzewidywalnym działaniu. W odpowiedzi na te wyzwania EUDA apeluje do państw członkowskich o wzmocnienie cyfrowego nadzoru nad rynkiem narkotykowym i wypracowanie nowoczesnych strategii prewencji, które odpowiadają realiom XXI wieku.
By skutecznie przeciwdziałać współczesnym zagrożeniom związanym z nielegalnymi substancjami, konieczne jest kompleksowe podejście. Oparte na nowej wiedzy, partnerstwie międzynarodowym i zrozumieniu mechanizmów rządzących cyfrową dystrybucją.
Raport Europejskiej Agencji ds. Narkotyków kończy się mocnym apelem o: zwiększenie dostępu do programów redukcji szkód i leczenia uzależnień, wzmacnianie systemów wczesnego ostrzegania przed nowymi substancjami, rozwój kompetencji cyfrowych służb kontrolnych, współpracę międzynarodową przy monitorowaniu obrotu narkotykami online.
EUDA rekomenduje także kampanie edukacyjne skierowane do młodzieży i młodych dorosłych, które obejmą tematykę nowych substancji, fałszywego poczucia bezpieczeństwa oraz konsekwencji zdrowotnych.
Źródła:
https://kcpu.gov.pl/europejski-raport-narkotykowy-2025-edr-opracowanego-przez-europejska-agencje-ds-narkotykow-z-lizbony-euda-edr-przedstawia-sytuacje-narkotykowa-w-europie-wskazujac-na-glowne-trendy-zagrozenia/#tresc
Zostaw swój komentarz:
Dodaj komentarz