
Współwystępowanie zaburzeń hazardowych i używania substancji, w tym alkoholu bądź zaburzeń psychicznych, nie jest zjawiskiem sporadycznym. Zdecydowanie współwystępowanie kilku zaburzeń, w tym zaburzenia hazardowego wymaga specjalnego podejścia terapeutycznego. Niestety niewielka część pacjentów cierpiących na zaburzenia hazardowe, bo jedynie ok. 6% podejmuje leczenie. Osoby z zaburzeniami często niechętnie uczestniczą w terapii, ponieważ nie czują potrzeby zmiany sposobów radzenia sobie z problemami. Dlatego tak ważna jest oferta terapeutyczna dla tej grupy osób oraz znalezienie i zastosowanie odpowiedniej metody leczenia w przypadku kilku występujących zaburzeń jednocześnie.
Zaburzenia hazardowe i zaburzenia używania substancji
Współwystępowanie zaburzeń hazardowych oraz zaburzeń związanych z używaniem alkoholu jest dosyć powszechnym zjawiskiem, co zostało potwierdzone w wielu badaniach (m.in. Petry, 2006 r., Potenza i inni, 2006 r.). Z kolei Lorains i in. w 2011 r. oszacowali, że średnio 28% osób z uzależnieniem od hazardu nadużywa także alkoholu. Z wielu badań o charakterze populacyjnym prowadzonych od końca lat 60. do końca XX wieku wynika, że pomiędzy 9% a 33% pacjentów podejmujących w tym okresie leczenie zaburzeń związanych z używaniem alkoholu miało również współwystępujące zaburzenia hazardowe. Jednocześnie duży odsetek (19% – 35 %) osób z zaburzeniami związanymi z używaniem alkoholu odnotowano wśród pacjentów podejmujących leczenie zaburzeń hazardowych. Ryzyko występowania zaburzeń używania alkoholu jest zatem zdecydowanie większe wśród pacjentów leczonych z powodu zaburzeń hazardowych w porównaniu z osobami z populacji generalnej nieprzejawiającymi objawów patologicznego hazardu.
Jednocześnie niedostatecznie zbadana jest relacja pomiędzy używaniem narkotyków a zaburzeniami hazardowymi. Wyniki uzyskane w poszczególnych badaniach zawierały się w przedziale od 14% do 23%, jeśli chodzi o współwystępowanie używania narkotyków oraz zaburzeń związanych z hazardem.
Postawione tezy badawcze
Na podstawie przeglądu dotychczasowych badań Griffiths i wsp. (2002 r. ) sformułowali następujące tezy będące pewnego rodzaju podsumowaniem:
1. Niektóre typy hazardu prawdopodobnie częściej niż inne współwystępują z nadużywaniem substancji psychoaktywnych (przykładem może być granie na automatach do gier),
2. Zaburzenia hazardowe są zagadnieniem wieloaspektowym, a nie pojedynczym schorzeniem, co ma swoje implikacje dla leczenia osób ze współwystępującymi zaburzeniami,
3. Należy wziąć pod uwagę, że płeć, wiek i czynniki kulturowe są powiązane wieloaspektowo z problemem nadużywania substancji psychoaktywnych i zaburzeń hazardowych,
4. Zarówno nadużywanie substancji, jak i zaburzenia hazardowe występują w określonych czasowo ramach, więc badający ten problem powinni uwzględniać ewolucję problemu w czasie.
Jaka terapia?
Jak należy podejść do leczenia zaburzeń hazardowych współwystępujących z zaburzeniami używania alkoholu bądź substancji psychoaktywnych? Rekomendacja zawarta w ogólnych wytycznych jest taka, by pacjenci zgłaszający się na leczenie zaburzeń hazardowych byli także diagnozowani pod kątem innych zaburzeń psychicznych, w tym zaburzeń używania substancji. Jednocześnie pacjenci podejmujący leczenie z powodu zaburzeń używania substancji powinni być poddawani rutynowym badaniom przesiewowym pod kątem zaburzeń hazardowych.
Leczenie współwystępowania kilku rodzajów zaburzeń powinno uwzględniać ponadto problemy emocjonalne i psychologiczne pacjentów, czyli etiologię zaburzeń. Wskazane jest również, by osoby zajmujące się leczeniem zwracały większą uwagę na współwystępowanie zaburzeń i mieli świadomość takich zjawisk, jak podtrzymywanie lub nawet wzmacnianie jednego zaburzenia przez drugie (np. picie podczas uprawiania hazardu, uprawianie hazardu po wypiciu alkoholu) oraz zastępowanie jednego uzależnienia drugim. Istotne jest, by podczas terapii wykonywać pracę nad zdolnością do utrzymania kontroli nad piciem alkoholu lub używaniem substancji, a także wspierać pacjentów w odkrywaniu wewnętrznej motywacji do wzmacniania samokontroli.
Zaburzenia hazardowe i inne zaburzenia psychiczne
Należy także wspomnieć, że dosyć powszechne jest również współwystępowanie zaburzeń hazardowych z innymi zaburzeniami psychicznymi (Grant i Chamberlain, 2020 r.). Wśród osób doświadczających różnego rodzaju zaburzeń psychicznych można podobnie, jak w przypadku osób z zaburzeniami używania alkoholu i substancji psychoaktywnych, odnotować wyższe odsetki problemów wynikających z grania w gry hazardowe (ok. 20%). Jednocześnie osoby z zaburzeniami hazardowymi częściej doświadczają współwystępujących zaburzeń, takich jak zaburzenia osobowości (48%), zaburzenia nastroju (23%), depresja (30%), zaburzenia lękowe (ponad 17%), ADHD (ponad 9%), zaburzenie afektywne dwubiegunowe (niemal 9%).
Pacjenci ze współwystępującymi zaburzeniami hazardowymi i zaburzeniami psychicznymi osiągają gorsze wyniki leczenia w porównaniu z osobami, u których zdiagnozowano jedno zaburzenie. W tej grupie pacjentów odnotowuje się słabszą reakcję na leczenie farmakologiczne, wyższe odsetki hospitalizacji oraz niestosowanie się do zaleceń terapeutycznych.
Źródło:
Dodaj komentarz