
Podczas trwającej 14 dni abstynencji od mediów społecznościowych, badacze zauważyli znaczące zmniejszenie dysmorfofobii (BID, niezadowolenie ze swojego wyglądu) i czasu spędzanego przed ekranem. Analiza ta pozwoliła zauważyć wpływ mediów społecznościowych na zdrowie psychiczne i dobre samopoczucie. Badanie zgłębiało również, jak abstynencja wpływa na czynniki, takie jak strach przed pominięciem (FoMO) i samotność.
Celem badania było sprawdzenie, jak 14 dni bez korzystania z mediów społecznościowych wpływa na różne aspekty zdrowia psychicznego. Zakładano, że nadmierne korzystanie z telefonów komórkowych (PSU) może być związane z depresją, lękiem, strachem czy wykluczeniem (FoMO). Oczekiwano, że w grupie rezygnującej z mediów społecznościowych widoczne będzie zmniejszenie czasu spędzanego przed ekranem i PSU, a także spadek objawów depresji i lęku oraz poprawa postrzegania własnego ciała. Dodatkowo, zbadano także codzienne zmiany w odczuwaniu FoMO i samotności.
Metody badawcze
Uczestnicy wypełniali różne ankiety oceniające nadmierne korzystanie z telefonów (PSU), FoMO, depresję i lęk, samotność oraz postrzeganie własnego ciała, a następnie byli losowo przydzielani do grupy kontrolnej lub grupy abstynencji od mediów społecznościowych. Codziennie, przez 14 dni, wypełniali odpowiednie formularze.
Badanie odbyło się między październikiem 2022 a lutym 2023 roku. Początkowa próba liczyła 196 uczestników, którzy dostarczyli kompleksowe zestawy danych (na początku, codziennie, na koniec interwencji i podczas śledzenia). Po wykluczeniu osób niekorzystających z mediów społecznościowych lub aplikacji do gier w grupach eksperymentalnych, pozostała próba liczyła 165 uczestników. Próba ta składała się w 83,6% z kobiet. Jednym z celów badania było określenie stopnia zmiany w postrzeganiu własnego ciała, dlatego dalsze analizy przeprowadzono tylko na grupie kobiet.
Wyniki badania
Nadmierne korzystanie z telefonów (PSU) wiązało się pozytywnie z objawami depresji, lęku i FoMO, ale nie z czasem spędzanym przed ekranem. W grupie interwencyjnej zauważono spadek czasu spędzanego przed ekranem i niezadowolenia z własnego ciała. Objawy depresji i lęku, PSU, trwałe i chwilowe FoMO oraz samotność zmniejszyły się w trakcie całej interwencji. Nie zauważono jednak różnic między badanymi grupami (co wskazuje na ogólny trend). W obu grupach zauważono wzrost w ocenie wyglądu i zadowoleniu z poszczególnych części ciała.
Badania wykazały, że motywy takie, jak regulacja nastroju i rozrywka są pozytywnie związane z PSU, podczas gdy poszukiwanie informacji i socjalizacja mają mniejszy wpływ na uzależniające zachowania w zakresie korzystania ze smartfonów.
Związek między PSU a chwilowym FoMO był dobrze dostrzegalny, a związany z trwałym FoMO – w stopniu umiarkowanym. Oba mogą być interpretowane jako większe doświadczanie objawów PSU wraz z większym FoMO.
Znaleziono pozytywne, ale słabe związki między czasem spędzanym przed ekranem a nasileniem objawów depresji/lęku, FoMO i samotnością.
Badania sugerują, że osoby spędzające więcej czasu na swoich smartfonach są nieco bardziej zorientowane na wygląd i nieco mniej zadowolone ze swojego ciała. Jednak czas przed ekranem i ekspozycja na media online to nie jedyne czynniki wpływające na niezadowolenie z własnego ciała. Badania wykazały, że rodzaj czasu spędzanego przed ekranem wpływa na rozwój niezadowolenia z ciała, przynajmniej dla telewizji lub komputerów. Konkretnie, używanie komputera do celów rozrywkowych było pozytywnie związane z niezadowoleniem z ciała, podczas gdy używanie go do celów prac domowych wykazało negatywne związki. To sugeruje, że różne sposoby używania smartfonów i mediów społecznościowych mogą mieć różny wpływ na postrzeganie własnego ciała.
Zmiany w czasie
Ogólnie zaobserwowano spadek czasu spędzanego przed ekranem podczas interwencji, zwłaszcza w grupie abstynencyjnej. Zauważono, że duża część czasu przed ekranem przeznaczana jest na media społecznościowe, więc rezygnacja z wybranych aplikacji powinna wpłynąć na ogólny spadek czasu spędzanego przed ekranem. Jednak na co dzień, w trakcie interwencji, nie zaobserwowano znaczących zmian w czasie spędzanym przed ekranem, co może być wynikiem fluktuacji lub kompensacyjnego zachowania, takiego jak przełączanie się na inne aplikacje.
Wartości depresji i lęku zmniejszyły się w całej próbie, ale nie zauważono zmian ani różnic między grupami. Smartfony i media społecznościowe mogą służyć jako mechanizm radzenia sobie z negatywnymi emocjami, co może wyjaśniać wzrost objawów depresji i lęku, gdy ta droga ucieczki jest niedostępna.
PSU ogólnie zmniejszyło się podczas i po interwencji, bez różnic między grupami. Możliwe, że badanie przyciągnęło osoby pragnące zmienić swoje nawyki związane z mediami społecznościowymi, co było zgodne z jego celem. Większość uczestników wyraziła chęć ograniczenia czasu spędzanego w mediach społecznościowych na końcu interwencji i podczas śledzenia. Hipoteza, sugerująca, że abstynencja od mediów społecznościowych poprawia zadowolenie z obrazu ciała i zmniejsza niezadowolenie, została częściowo wsparta. W obu grupach samotność zmniejszyła się podczas interwencji, ale nie zmieniła się później, co sugeruje, że ogólny spadek poczucia samotności mógł być spowodowany innymi czynnikami niż brak używania mediów społecznościowych.
Źródło:
Dodaj komentarz