Dieta, depresja i choroba Alzheimera – co je łączy? Wyniki badań

Zespół badawczy z Edith Cowan University (ECU) w Australii dostarcza kolejnych dowodów na to,
że dieta może wpływać na ryzyko wystąpienia zarówno depresji, jak i choroby Alzheimera (AD). Objawy depresyjne mogą stanowić nie tylko czynnik ryzyka w rozwoju AD, lecz także pojawiać się jako reakcja na wczesne trudności z pamięcią. Nowe odkrycia łączą kwestie odżywiania, nastroju i zmian biologicznych zachodzących we wczesnych fazach neurodegeneracji.

Markery biologiczne choroby Alzheimera

Według dr Samanthy Gardener, głównej autorki badania, zdrowe wzorce żywieniowe mogą łagodzić
negatywny wpływ objawów depresyjnych na zmiany biomarkerów krwi związanych z chorobą
Alzheimera. Biomarkery te to cząsteczki biologiczne obecne we krwi, które pozwalają śledzić rozwój
choroby i jej progresję.

Naukowcy podkreślają, że czynniki żywieniowe oddziałują na mózg poprzez mechanizmy zapalne,
stres oksydacyjny, funkcje naczyniowe, neuroplastyczność oraz oś jelitowo-mózgową. To z kolei może
wpływać na układy neuroprzekaźników oraz funkcjonowanie neuronów, a w konsekwencji – na
nastrój i zdolności poznawcze.

Najlepsza dieta dla zdrowia psychicznego

Badacze zwracają uwagę na korzyści płynące ze stosowania diety śródziemnomorskiej. To dieta bogata w warzywa, owoce, oliwę z oliwek, pełnoziarniste produkty zbożowe, ryby i owoce morza. Mięso, zwłaszcza czerwone, jest w niej w bardzo ograniczonej ilości. Styl ten był już wcześniej powiązany z mniejszym ryzykiem udaru, depresji, pogorszenia funkcji poznawczych oraz wystąpienia choroby Alzheimera.

Dla porównania, typowa dieta zachodnia – bogata w przetworzoną żywność i cukry – może
przyczyniać się do szybszego pogarszania się funkcji mózgu. Zawarte w diecie śródziemnomorskiej przeciwutleniacze, flawonoidy oraz korzystne kwasy tłuszczowe odgrywają kluczową rolę w ochronie mózgu przed stanami zapalnymi i stresem oksydacyjnym. Wspierają procesy uczenia się i pamięci.

Związek między depresją a demencją

Zespół badaczy ECU zauważył, że depresja współwystępuje u około połowy pacjentów z
rozpoznaniem choroby Alzheimera. Ponadto aż 40 proc. osób starszych z diagnozą depresji rozwinęło chorobę Alzheimera w ciągu zaledwie 27 miesięcy obserwacji. Ryzyko rozwoju AD było znacznie wyższe u osób z aktywną depresją w ciągu dwóch lat poprzedzających diagnozę.

Dotychczas nie opracowano skutecznej terapii przyczynowej choroby Alzheimera. Jednak badacze
podkreślają, że opóźnienie momentu jej wystąpienia mogłoby znacząco zmniejszyć częstość
występowania choroby i jej obciążenie dla systemu opieki zdrowotnej. Szacuje się, że obecnie na całym świecie na chorobę Alzheimera cierpi około 50 milionów osób,. Do 2050 roku liczba ta może wzrosnąć nawet do 152 milionów. Roczne koszty związane z leczeniem demencji przekraczają 900 miliardów dolarów, co stanowi ok. 1 proc. światowego PKB.

Zidentyfikowano 14 modyfikowalnych czynników ryzyka demencji, które mogą odpowiadać za blisko
45 proc. przypadków choroby. Wśród nich aż pięć może być regulowanych poprzez odpowiednią dietę. Są to nadciśnienie, otyłość, nadmierne spożycie alkoholu, niski poziom aktywności fizycznej oraz
depresja. Choć dane obserwacyjne są bardzo wartościowe, potrzebne są dalsze badania kliniczne, które pozwolą potwierdzić skuteczność konkretnych interwencji żywieniowych w prewencji i leczeniu depresji oraz demencji.

Źródło: Science Daily