Leczenie problemowego zaangażowania w pracę. Gdzie znajdę pomoc?

Metodą wychodzenia z uzależnienia od pracy jest praca terapeutyczna. Zarówno indywidualna, jak i grupowa. Działania podejmowane w trakcie spotkań terapeutycznych mają prowadzić do zrozumienia mechanizmów powstawania i działania zaburzenia, a docelowo do zmiany przekonań i zachowania. Słowem – powrotu do zdrowej relacji z pracą i wyrównaniu równowagi pomiędzy pracą a życiem poza nią.

Wsparcie w procesie terapeutycznym polega na – z pomocą terapeuty – uświadomieniu sobie niekonstruktywnych nawyków i wprowadzaniu stopniowych zmian w celu ich eliminacji. W tym również w zakresie planowania czasu. Chodzi jednak o dotarcie do pierwotnych przyczyn zaburzenia, ponieważ problemowe zaangażowanie w pracę jest konsekwencją „głęboko ukrytych” powodów. Nie chodzi więc absolutnie o zmianę pracy czy też powierzchowne łagodzenie objawów uzależnienia.

Na czym skupia się leczenie problemowego zaangażowania w pracę?

Z jakimi wyzwaniami osoba problemowo zaangażowana w pracę będzie zajmować się na terapii? To między innymi:

• Zmiana nieracjonalnych przekonań, takich jak choćby życie w przeświadczeniu, że wartość człowieka zależy od jego zaangażowania w pracę;
• Wzmacnianie zachowań pozytywnych budujących równowagę praca-dom;
• Delegowanie obowiązków, zmiana myślenia pt. „ja zrobię to najlepiej”;
• Utrzymywanie zdrowych granic pomiędzy pracą a resztą życia;
• Wykorzystywanie czasu poza pracą na inne aktywności, np. sport, czytanie książek czy rozwijanie zainteresowań;
• Akceptowanie siebie, radzenie sobie z emocjami (napięciem, lękiem, wstydem).

W literaturze wskazuje się na skuteczność kilku podejść terapeutycznych, zazwyczaj stosowanych także w leczeniu uzależnienia od substancji. Jednak osoby problemowo zaangażowane w pracę decydują się także często na terapię rodzinną, ponieważ zaburzenie to przekłada się także na funkcjonowanie osób najbliższych.

Warto wspomnieć także o metodach wspomagających terapię, które mogą być różne dla każdej z osób. Jedną z nich jest tzw. plan równowagi, który polega nie tylko na rozpisaniu czasu na poszczególne aktywności (praca, czas z rodziną, sen, rozrywka) w skali dnia i tygodnia, ale obejmuje także zadania praktyczne. To choćby ćwiczenia mające na celu poprawę umiejętności oceny ważności poszczególnych zadań, ćwiczenia w zakresie delegowania obowiązków, proszenia o pomoc, a także asertywności w podejmowaniu kolejnych wyzwań zawodowych.

Metody wspomagające

Coraz częściej słyszy się także o kreatywnych metodach wspomagających terapię. To między innymi choreoterapia, muzykoterapia, relaksacja neuromięśniowa, które pomagają „skontaktować się” z własnym ciałem. Badania pokazują, że wiele dorosłych osób nie ma świadomości własnego ciała. Jednocześnie często pojawiające się bóle np. głowy czy mięśni, mogą być skutkiem silnych napięć i kumulowanych w ciele emocji. Choćby tych związanych z napięciem towarzyszącym w pracy.

Warto również w tym miejscu wspomnieć o działaniach profilaktycznych, które powinny mieć miejsce na różnych poziomach, w tym również na poziomie organizacji pracy (modelowanie i wzmacnianie dobrych nawyków, egzekwowanie urlopów) oraz kultury pracy (budowanie środowiska zawodowego sprzyjającego utrzymaniu równowagi pomiędzy życiem zawodowym a prywatnym).

Gdzie szukać pomocy? Istnieją placówki, które w ramach swojej działalności zajmują się uzależnieniami behawioralnymi, w tym również prowadzą terapie skoncentrowane na leczeniu problemowego zaangażowania w pracę. Pomocna w znalezieniu odpowiedniego ośrodka może być wyszukiwarka dostępna tutaj: https://stopuzaleznieniom.pl/osrodki-pomocy/.

Osoby cierpiące z powodu zaburzeń behawioralnych, a także członkowie ich rodzin mogą zwrócić się także po pomoc drogą telefoniczną. Do dyspozycji są Telefon Zaufania – 801 889 880 czynny codziennie w godz. 17.00−22.00, w którym konsultacje prowadzą doświadczeni specjaliści zajmujący się problematyką uzależnień behawioralnych.  A także Antydepresyjny Telefon Zaufania Fundacji ITAKA (22) 654 40 41.

Źródła:

„Uzależnienia behawioralne”, Lidia Cierpiałkowska, Iwona Grzegorzewska, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2018

„Czy jestem uzależniony? Gdy praca staje się problemem”, Barbara Zych, Fundacja ETOH, wyd. KBPN, Warszawa 2013