Choć zaburzenia związane z korzystaniem z nowych technologii (gry, telefony komórkowe, urządzenia mobilne, Internet oraz media społecznościowe) nie zostały formalnie opisane w klasyfikacji zaburzeń psychicznych, istnieje duże zapotrzebowanie na oddziaływania terapeutyczne. Ze względu na fakt, że jest to nowe zjawisko, nie do końca zdefiniowane, trudno oczekiwać jasnych wskazówek co do standardów leczenia. Dlatego każde z zaburzeń należy traktować indywidualnie, skupiając się na abstynencji i obserwacji zaburzeń towarzyszących np. lęków, depresji.
W przypadku każdego z zaburzeń niezwykle istotna jest także profilaktyka. To więc informacja, edukacja, znajdowanie i rozwijanie alternatywnych aktywności i praca nad kompetencjami społecznymi. To także ograniczanie czasu spędzanego z daną technologią, przestrzeganie konkretnych reguł, a także zewnętrzny nadzór i kontrola (zwłaszcza w przypadku dzieci).
Dużo mówi się także o zdrowych nawykach życiowych, tj. trosce o wysypianie się, higienę głowy, czyli przebywanie na świeżym powietrzu. Ważne jest także angażowanie się we wspólne przygotowywanie zdrowych posiłków i jedzenie ich wspólnie.
Jeśli jednak osoba wykazuje objawy uzależnienia, niezbędna może okazać się profesjonalna terapia. Techniki terapeutyczne w przypadku nowych technologii oparte są na zasadach dotyczących innych uzależnień behawioralnych. Ich podstawowym celem jest rozwijanie umiejętności społecznych osoby uzależnieniem i ograniczenie aktywności „technologicznej”. Dodatkowo, podczas terapii podejmuje się pracę nad problemami leżącymi u podłoża problemowego korzystania z technologii, a także w związku z współistniejącymi zaburzeniami, np. lękami. Niezwykle ważne jest wykształcenie umiejętności konstruktywnego korzystania z czasu. W terapii bardzo często pracuje się także nad motywacją, a przydatne okazują się techniki przekierowania uwagi.
Abstynencja czy ograniczenie?
Należy pamiętać, że w przypadku uzależnienia od nowych technologii raczej nie mówimy o całkowitej abstynencji. Media cyfrowe są nieodłącznym elementem codziennego życia. Chodzi więc o wypracowanie zdrowych nawyków ukierunkowanych na korzystanie z mediów i technologii. Przydatne może być prowadzenie dziennika aktywności w sieci pomocnego w kontrolowaniu czasu spędzanego z urządzeniami, oraz dziennika uczuć, który pomoże zrozumieć emocje towarzyszące relacji z telefonem czy komputerem.
W przypadku dzieci warto mieć na uwadze dodatkowe elementy:
- Jak najpóźniej wprowadzić w życie młodych ludzi telefon i nauczyć właściwego korzystania.
- Wprowadzić limit i zasady korzystania z technologii – zadbać o nieużywanie ich bezpośrednio po przebudzeniu oraz przed snem.
- Zadbać, by telefon pozostał wyłączony w ważnych miejscach – szkole, teatrze oraz by nie korzystać z niego podczas posiłków.
Kluczowe jest także budowanie właściwego kontaktu z dzieckiem. Uważność i otwartość rodzicielska oraz tworzenie własnych zasad związanych z technologią będą czynnikami ochronnymi.
Farmakoterapia czy grupy samopomocy mają jedynie stanowić dopełnienie innych form interwencji.
Źródła:
„Uzależnienia behawioralne”, Lidia Cierpiałkowska, Iwona Grzegorzewska, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2018
„E-uzależnienia. Teoria, profilaktyka, terapia”, Magdalena Rowicka, KBPN, Fundacja Praesterno, Warszawa 2018
Zostaw swój komentarz:
Dodaj komentarz