Polska polityka przeciwdziałania narkomanii obejmuje szerokie działania w zakresie redukcji szkód i monitorowania zgłaszalności do leczenia osób z uzależnieniem. Placówki lecznicze gromadzą dane na mocy art. 24b ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii oraz rozporządzenia Ministra Zdrowia z 2013 roku.
Kluczowym wskaźnikiem monitorującym skalę problemu jest Wskaźnik Zgłaszalności do Leczenia (TDI), opracowany przez Europejskie Centrum Monitorowania Narkotyków i Narkomanii (EMCDDA). Dzięki niemu gromadzone są szczegółowe dane o użytkownikach narkotyków. Pozwala to na identyfikację trendów i dostosowanie działań w zakresie przeciwdziałania uzależnieniom.
Wskaźnik zgłaszalności do leczenia (TDI)
Dane z placówek leczenia uzależnień pozwalają na analizę demograficzną i społeczną grupy pacjentów. Umożliwiają także monitorowanie preferencji w zakresie używanych substancji. W 2022 roku w Polsce sprawozdawczość prowadziło 86 placówek, w tym poradnie uzależnień, oddziały psychiatryczne oraz detoksykacyjne. Łącznie zgłosiło się na leczenie 4249 pacjentów, z czego 2073 osoby (49%) podejmowały terapię po raz pierwszy. W tej grupie 77% stanowili mężczyźni, a kobiety – 22%.
Najczęściej używane substancje psychoaktywne wśród zgłaszających się na leczenie
W 2022 roku najliczniejszą grupę osób trafiających na leczenie stanowili użytkownicy stymulantów (amfetamina, metamfetamina, MDMA i syntetyczne katynony), co stanowiło niemal połowę zgłoszeń. Popularność tych substancji wzrastała sukcesywnie od 2013 roku, kiedy to 29% pacjentów korzystało z leczenia z ich powodu. Od 2014 roku wskaźnik ten stabilizował się na poziomie około 37%, utrzymując się na wysokim poziomie.
Równie popularna, choć stabilna pod względem zgłoszeń, pozostaje marihuana – po wzroście w 2012 roku, od 2014 roku liczba zgłoszeń z jej powodu utrzymuje się na stałym poziomie, z niewielkim spadkiem w 2022 roku. Z kolei użycie opioidów cechuje tendencja spadkowa od 2010 roku, osiągając stabilny poziom 14-17% w latach 2014-2022. Substancje uspokajające, jak benzodiazepiny, były najczęstszym powodem zgłoszeń w 2019-2020 roku, jednak po zakończeniu pandemii odnotowano znaczny spadek ich użycia, który w 2022 roku wyniósł 4,3%.
Charakterystyka demograficzna pacjentów
Większość pacjentów zgłaszających się na leczenie w 2022 roku stanowiły osoby młode, w wieku 15-34 lat (70%), z czego największą grupą wiekową byli pacjenci w wieku 20-24 lat (21%). Odsetek osób poniżej 15. roku życia oraz powyżej 45. roku życia był znikomy. Na podstawie danych zauważono również tendencję stabilizacyjną w zakresie wieku osób zgłaszających się na leczenie, co umożliwia lepsze dopasowanie profilaktyki do grup najbardziej zagrożonych.
Status zatrudnienia pacjentów
W 2022 roku najwięcej pacjentów stanowiły osoby bezrobotne – 34%, co oznacza niewielki wzrost względem roku 2021 (32%). Osoby zatrudnione stanowiły 26% wszystkich zgłaszających się na leczenie, natomiast uczniowie i studenci -16%. Dane te ukazują wyraźny obraz socjoekonomiczny grupy osób uzależnionych i podkreślają potrzebę dostosowania polityki wsparcia socjalnego i edukacyjnego.
Źródło:
Uzależnienia w Polsce. Raport 2023, KCPU
Zostaw swój komentarz:
Dodaj komentarz