Uzależnienia od substancji psychoaktywnych stanowią poważny problem zdrowotny i społeczny na całym świecie. Konsekwencje są nie tylko zdrowotne, ale także społeczne. W obliczu tych wyzwań naukowcy poszukują coraz bardziej skutecznych metod terapii. Jedną z nich jest muzykoterapia, która zyskuje coraz większe uznanie w leczeniu uzależnień.
Jak muzyka wpływa na mózg osób z uzależnieniem?
Muzykoterapia, jak pokazują badania, może działać na poziomie neurobiologicznym. Aktywuje ośrodek nagrody w mózgu, podobnie jak substancje uzależniające. Aktywność muzyczna wywołuje silne reakcje emocjonalne, za które odpowiadają te same struktury mózgu, co w przypadku substancji. Chodzi o ciało migdałowate, hipokamp czy kora przedczołowa.
Regularne stosowanie muzyki nie prowadzi jednak do osłabienia reakcji w regionach mózgu, jak ma to miejsce w przypadku uzależnień. Zamiast tego, muzyka wywołuje reakcje, które mogą być korzystne dla zdrowia psychicznego, takie jak uwalnianie dopaminy i endorfin. Muzyka to jedna z najbardziej wewnętrznie nagradzających aktywności.
Badania wskazują, że muzykoterapia może znacząco zmniejszyć głód substancji, zwiększyć motywację do leczenia oraz poprawić jakość życia pacjentów. Sesje terapii obejmują aktywne formy, takie jak tworzenie muzyki, oraz pasywne, jak słuchanie i analiza tekstów piosenek. Ważne jest, by forma terapii była dostosowana do indywidualnych potrzeb pacjenta. To zwiększa szansę na powodzenie leczenia.
Aktywna i bierna muzykoterapia: co je różni?
Muzykoterapia dzieli się na dwie główne formy: aktywną i pasywną. Aktywna muzykoterapia to proces, w którym uczestnicy aktywnie angażują się w tworzenie muzyki. Może to obejmować śpiew, grę na instrumentach, pisanie piosenek czy improwizację muzyczną. Celem jest umożliwienie pacjentom wyrażania emocji, komunikowania się bez słów oraz budowania więzi z innymi osobami w grupie. Aktywność ta może również poprawić zdolności społeczne i poprawić integrację, co ma duże znaczenie w procesie leczenia uzależnienia.
Z kolei bierna muzykoterapia polega na tym, że uczestnicy słuchają muzyki, która jest starannie dobrana, aby stymulować określone reakcje emocjonalne. W ramach tej terapii pacjenci mogą także analizować teksty piosenek, dzielić się swoimi spostrzeżeniami czy omawiać przesłanie utworów. Bierna forma terapii pomaga w redukcji napięcia, obniżeniu poziomu stresu oraz w wyciszeniu, co może wspierać osoby zmagające się z uzależnieniem w odzyskaniu kontroli nad emocjami.
Potencjał muzykoterapii w leczeniu uzależnień
Zgodnie z wynikami metaanaliz opublikowanych przez Cochrane w 2022 roku, muzykoterapia stosowana równolegle z tradycyjnym leczeniem daje obiecujące rezultaty, zwłaszcza w redukcji głodu substancji i poprawie motywacji do leczenia. Muzykoterapia zaleca się m.in. w norweskich ośrodkach klinicznych.
Jednakże, jak podkreślają badacze, muzykoterapia nie zastąpi tradycyjnych metod leczenia, ale stanowi skuteczne uzupełnienie, które może zmniejszyć ryzyko rezygnacji z terapii, co jest częstym problemem wśród osób uzależnionych.
Przełomowe badania: projekt FALCO
Zespół badaczy z Uniwersytetu Gdańskiego realizuje projekt FALCO, którego celem jest zbadanie wpływu muzykoterapii na osoby uzależnione od substancji psychoaktywnych. Badania prowadzone są w międzynarodowym kontekście, obejmującym osiem krajów europejskich oraz Izrael. W ramach projektu 600 uczestników zostanie poddanych różnym formom terapii muzycznej: aktywnej i pasywnej, które będą stosowane w ośrodkach leczenia uzależnień przez okres 12 miesięcy.
Badania będą koncentrować się na nasileniu uzależnienia, zdrowieniu osobistym, poziomie depresji, rezygnacji z terapii oraz innych wskaźnikach jakości życia. Jeśli wyniki potwierdzą skuteczność tej terapii, muzykoterapia może stać się kluczowym elementem w leczeniu osób z uzależnieniem na całym świecie.
Źródło: naukawpolsce.pl
Zostaw swój komentarz:
Dodaj komentarz