Każdego roku lista nowych substancji psychoaktywnych jest coraz dłuższa. Jednocześnie dostępność i popularność substancji znanych od lat nie słabnie. Te pierwsze są o tyle bardziej niebezpieczne, że zanim zostaną zidentyfikowane i przebadane, nierzadko pozostają legalne. Nowe syntetyczne substancje psychoaktywne oraz MDMA to częsty wybór młodych dorosłych.
Na koniec 2022 r. EMCDDA monitorowało łącznie około 930 nowych substancji psychoaktywnych. W samym 2021 r. podczas konfiskat wykryto około 400 nowych substancji psychoaktywnych. Rok później odnotowano 41 nowości, z czego ponad połowa to nowe kannabinoidy. Pozostałe z nich to nowe katynony, w tym sfałszowane MDMA. Stanowiły one znakomitą większość skonfiskowanych nowych substancji psychoaktywnych w 2021 roku w Europie.
MDMA w Europie
MDMA to substancja syntetyczna, chemicznie podobna do amfetaminy, ale o nieco innym działaniu. Z badań przeprowadzonych w 26 krajach UE w latach 2015–2022 wynika, że 1,8 mln młodych dorosłych (15–34 lat) zażyło MDMA w ciągu ostatniego roku. W Polsce problem wydaje się marginalny – 0,5 proc. młodych dorosłych zażywało MDMA w roku poprzedzającym badania. Znacznie wyższe wyniki zanotowano w Irlandii, Holandii, czy w Czechach. Niemniej, ogólna tendencja konsumpcji pozostaje stabilna i dość wysoka.
Zażywanie MDMA jest rzadko wymieniane jako powód podjęcia leczenia uzależnienia w Europie. Jednak czasami z używaniem tej substancji wiążą się ostre zatrucia i zgony. Dlatego używanie MDMA w dalszym ciągu uważa się za istotny problem. Wymaga on programów odpowiedniej edukacji i leczenia skutków ubocznych przedawkowania.
Dostępne informacje zdecydowanie sugerują, że większość produkcji MDMA w dalszym ciągu koncentruje się w Holandii lub w jej pobliżu. Najnowsze dane wskazują na pewne oznaki zmniejszania się wielkości produkcji. Nie jest to jednak równoznaczne z ogólną poprawą sytuacji, jeśli chodzi o zażywanie nielegalnych substancji. Eksperci wskazują, że produkcja MDMA mogła spaść z uwagi na gorszą dostępność prekursorów chemicznych MDMA. Zatem producenci przerzucili się na produkcję innych substancji psychoaktywnych, w tym nowych substancji zastępczych.
Nowe substancje psychoaktywne
Termin „nowe substancje psychoaktywne” obejmuje związki chemiczne, które nie są kontrolowane na mocy międzynarodowych porozumień w sprawie kontroli substancji psychoaktywnych. W Polsce nazywane są dopalaczami i zalewają rynek od ponad dekady. W 2021 r. państwa członkowskie UE skonfiskowały rekordowe 8,5 tony nowych substancji psychoaktywnych.
Wydaje się, że kontrole legislacyjne w Europie i krajach spoza UE przyczyniły się do zmniejszenia liczby nowych pochodnych niektórych substancji (np. fentanylu). Jednakże w dalszym ciągu pojawiają się inne substancje, które wymykają się ogólnym definicjom zawartym w prawodawstwie.
Ponad połowę nowych substancji zgłoszonych po raz pierwszy do systemu wczesnego ostrzegania UE w 2022 r. stanowiły 24 nowe kannabinoidy. Z kolei syntetyczne katynony i nowe syntetyczne opioidy mają stosunkowo ugruntowaną pozycję. Sprzedawane są jako zamienniki środków pobudzających, takich jak amfetamina, lub opioidów, takich jak heroina.
Choć MDMA trudniej “sfałszować”, w 2022 r. do unijnego systemu wczesnego ostrzegania dotarły sygnały o możliwym wzroście liczby syntetycznych katynonów sprzedawanych jako MDMA lub wykorzystywanych do fałszowania tej substancji. W 2021 r. zaledwie 5 substancji stanowiło ponad 80 proc. ilości nowych substancji psychoaktywnych skonfiskowanych w krajach UE. Aż 3 z nich stanowiły katynony, którymi producenci mogą zastępować m.in. amfetaminę i MDMA. Niestety, zagrożenia dla zdrowia związane z nowymi substancjami psychoaktywnymi są zwykle nieznane. To potencjalnie naraża konsumentów na ryzyko poważnych, a nawet śmiertelnych zatruć lub innych problemów zdrowotnych.
Źródło: https://www.emcdda.europa.eu/publications/european-drug-report/2023_en
Zostaw swój komentarz:
Dodaj komentarz