Używanie konopi w celach leczniczych wciąż budzi wiele wątpliwości i kontrowersji. Z jednej strony badania naukowe oraz doświadczenia pacjentów z chorobami przewlekłymi pokazują, że jest to skuteczny sposób na łagodzenie bólu i skutków ubocznych uciążliwego leczenia. To znacznie podnosi jakość życia pacjentów. Z drugiej strony jednak metaanalizy wskazują na to, że wśród użytkowników marihuany medycznej aż jedna czwarta wykazuje objawy zaburzeń związanych z używaniem tej substancji.
Badania nad zaburzeniami używania konopi
Naukowcy z Uniwersytetu Queensland w Australii oraz Australijskiego Uniwersytetu Katolickiego przeanalizowali 14 badań z 3 różnych baz danych. Celem było oszacować skalę zaburzeń używania konopi (ang. Cannabis Use Disorder – CUD) wśród użytkowników tej substancji w celach leczniczych. Do ustalenia tej skali użyto kryteriów określających zaburzenie używania marihuany opisanych w DSM-5 i DSM-4. Wyniki okazały się zaskakujące i sugestywne.
W sumie przeanalizowano przypadki 3681 uczestników różnych badań z 5 różnych krajów. Przegląd systematyczny wykazał, że czynniki demograficzne (płeć i wiek), zaburzenia zdrowia psychicznego oraz leczenie przewlekłego bólu za pomocą marihuany medycznej były powiązane z podwyższonym ryzykiem wystąpienia zaburzeń używania marihuany (CUD).
Częstość występowania zaburzeń
W przypadku osób stosujących marihuanę medyczną w ciągu ostatnich 6–12 miesięcy, częstość występowania CUD wynosiła 29 proc. zgodnie z kryteriami DSM-5. Podobną, choć nieco niższą, częstość występowania zaobserwowano po przeanalizowaniu okresów sięgających dalszej przeszłości pacjentów. Ostatecznie wynik uśredniono do 25 proc.
Tymczasem inne badania pokazały, że zaburzenie wynikające z ryzykownej rozrywki z użyciem marihuany dotyczy 22 proc. tej grupy. Mogłoby się wydawać, że sięganie po marihuanę jest mniej ryzykowne w kontekście łagodzenia bólu. Okazuje się jednak, że ratowanie się substancją psychoaktywną nawet w okolicznościach uzasadnionych może stanowić dodatkowe zagrożenie.
Czynniki ryzyka CUD
Ryzyko wystąpienia CUD może być wyższe u osób, które stosują marihuanę medyczną często i/lub codziennie oraz częściej używają marihuany wziewnie. Ponadto wyższe wskaźniki CUD stwierdzono u mężczyzn oraz osób z najniższej grupy wiekowej – młodych dorosłych. Zidentyfikowano również schorzenia fizyczne i psychiczne jako powiązane czynniki ryzyka. Nasilone objawy bólowe, które wpływają na codzienne funkcjonowanie, prowadzą do częstszego używania marihuany medycznej. W konsekwencji do rozwoju CUD, na które składa się m.in. wzrost tolerancji na substancję psychoaktywną. Jednocześnie mało prawdopodobne jest, aby stosowanie konopi bezpośrednio zwiększało odczuwanie bólu. Związek między częstszym używaniem konopi a większym bólem może wskazywać, że konopie nie łagodzą objawów bólu skutecznie. Rozwijają objawy uzależnienia, mogą upośledzić zdolność do radzenia sobie z bólem i wymaganiami życia codziennego.
Skuteczność i wyzwania
Nie podlega wątpliwości, że stosowanie marihuany medycznej to w wielu przypadkach najlepsze wyjście. Skutki leczenia bólu za pomocą konopi są znacznie mniej dotkliwe niż skutki leczenia opioidami. Istnieje jednak prawdopodobieństwo, że bardzo trudno będzie zmierzyć realną skuteczność przeciwbólową marihuany. Skutki odstawienia opioidów według niektórych badaczy są mocno niedoszacowane. Nawet jeśli marihuana w konkretnej dawce łagodzi ból, to nie jest to efekt, który danemu pacjentowi zapewniały opioidy. Ani tym bardziej nie złagodzi ona dodatkowych objawów bólowych związanych z odstawieniem silnego środka.
Problemy badawcze i przyszłość
Problemem okazuje się również prawo oraz metodologia badań – do czego i w jaki sposób marihuana medyczna jest wykorzystywana. Australijscy badacze wskazują na olbrzymi problem z rozpoznaniem, którzy pacjenci używają konopi w celach łagodzenia bólu, a którzy nadużywają zaleceń lekarskich w celach rozrywkowych.
Przewlekłe leczenie bólu za pomocą marihuany medycznej może zwiększać ryzyko zaburzeń związanych z używaniem tej substancji psychoaktywnej, a najbardziej na tego rodzaju negatywne konsekwencje narażeni są pacjenci z diagnozą depresji. W związku ze wzrostem popularności marihuany leczniczej potrzeba badań w celu monitorowania skutków jej stosowania będzie wciąż rosła.
Źródło: [ScienceDirect](https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0376871624001844?dgcid=rav en_sd_aip_email)
Zostaw swój komentarz:
Dodaj komentarz