Samorządy lokalne w Polsce odgrywają kluczową rolę w profilaktyce uzależnień i realizacji programów przeciwdziałania uzależnieniom. Finansowanie gminnych działań w zakresie przeciwdziałania alkoholizmowi i narkomanii pochodzi z dochodów własnych oraz z opłat za zezwolenia na sprzedaż alkoholu. Ile wydajemy na profilaktykę uzależnień?
W 2022 roku dochody z tego tytułu wyniosły ponad 967 mln złotych, a dodatkowa opłata od tzw. „małpek” (napojów o objętości poniżej 300 ml) przyniosła gminom ponad 376 mln złotych. Łącznie gminy wydały na programy profilaktyki i rozwiązywania problemów uzależnień około 1,17 mld złotych.
Główne obszary finansowania działań samorządowych
Programy profilaktyczne dla dzieci i młodzieży
Największa część wydatków, około 272 mln złotych (30%), przeznaczona została na działania skierowane do młodzieży. Wśród nich znalazły się zajęcia sportowe, kolonie, obozy profilaktyczne oraz inne działania edukacyjne. Dodatkowe 255 mln złotych przeznaczono na miejsca z programem socjoterapeutycznym oraz opiekuńczo-wychowawczym. Podkreśla to priorytetowe znaczenie wsparcia młodego pokolenia w zapobieganiu ryzykownym zachowaniom.
Pomoc dla dorosłych
Samorządy przeznaczyły na pomoc dla dorosłych ponad 190 mln złotych, co stanowiło 21% ogółu wydatków. Środki te były wykorzystane na działalność punktów konsultacyjnych, dostępność terapii i rehabilitacji, a także na działalność Centrów i Klubów Integracji Społecznej. Na edukację poświęcono niemal 40 mln złotych, a na działalność gminnych komisji rozwiązywania problemów alkoholowych – prawie 90 mln złotych. Około 5% budżetu przeznaczono na działania przeciwdziałające przemocy domowej.
Wspieranie placówek leczenia uzależnień
W 2022 roku 32,5% gmin przekazało placówkom uzależnień łącznie ponad 56 mln złotych. Stanowiło to 6,5% wydatków gmin na przeciwdziałanie uzależnieniom. Najwięcej funduszy przeznaczono na finansowanie programów zdrowotnych (12,5 mln zł), zakup świadczeń zdrowotnych (11,2 mln zł) oraz doposażenie i remonty placówek.
Reintegracja społeczna i działania redukcji szkód
Samorządy realizują także programy redukcji szkód i reintegracji społecznej dla osób uzależnionych od alkoholu i innych substancji. Na te działania w 2022 roku przeznaczono około 10 mln złotych. Wśród najczęściej realizowanych programów znalazły się:
- Noclegownie – finansowane przez 40 gmin na kwotę 7 mln złotych,
- Programy wymiany igieł i strzykawek dla osób uzależnionych – finansowane przez 3 gminy na kwotę 176 tys. złotych,
- Mieszkania readaptacyjne – finansowane przez 6 gmin na kwotę 717 tys. złotych,
- Turnusy i obozy rehabilitacyjne – realizowane przez 24 gminy, łącznie wydano 242 tys. złotych.
Profilaktyka dla dzieci i młodzieży
Około 60% budżetów gminnych programów przeznacza się na profilaktykę dzieci i młodzieży. W 2022 roku na zajęcia sportowe przeznaczono 86 mln złotych, angażując w nie 657 tys. uczestników. Równocześnie rośnie liczba gmin wdrażających rekomendowane programy profilaktyczne. Na nie wydano 42,5 mln złotych, przy czym liczba ich uczestników to ponad 401 tys. uczniów.
Inne działania samorządów
Gminy realizują szeroką gamę działań edukacyjnych i profilaktycznych, takich jak prelekcje, festyny, kolonie z programem profilaktycznym oraz konkursy. W 2022 roku najwięcej środków przeznaczono na kolonie i obozy (ponad 42 mln złotych), festyny (34 mln złotych) oraz imprezy sportowe (19,5 mln złotych). Realizowane są również programy wsparcia dzieci z rodzin z problemem alkoholowym, obejmujące obozy socjoterapeutyczne i szkolenia dla kadry specjalistycznej, na które samorządy przeznaczyły około 8,5 mln złotych.
Samorządy, wykorzystując różnorodne źródła finansowania i podejście wieloaspektowe, tworzą złożone programy wspierające zarówno profilaktykę, jak i leczenie oraz reintegrację osób dotkniętych problemem uzależnień.
Źródło:
Uzależnienia w Polsce. Raport 2023, KCPU
Zostaw swój komentarz:
Dodaj komentarz