Jak sprawdzić, czy moje dziecko sięga po narkotyki? To pytanie nurtuje wielu rodziców i opiekunów. Na jakie objawy zwracać uwagę, jak działają testy narkotykowe, kiedy po nie sięgnąć i dlaczego najważniejsza jest rozmowa?
Początkowo rodzice często nie są w stanie zauważyć, że ich dziecko sięga po narkotyki. Szczególnie, kiedy kontakt z córką czy synem jest – z powodu pracy i codziennych obowiązków – rzadki i powierzchowny. Najważniejsze jest przyglądanie się nastolatkowi, co pozwoli dostrzec na czas niepokojące objawy. To właśnie ich zauważenie jest pierwszym, najważniejszym krokiem.
Jak sprawdzić, czy dziecko używa narkotyków?
Jakie są główne objawy używania narkotyków? Paulina Pietras, specjalista psychoterapii uzależnień ze Stowarzyszenia MONAR, zaleca, żeby przede wszystkim zwrócić uwagę na wyraźne zmiany w wyglądzie.
– Dziecko albo zaczyna przesadnie o siebie dbać (np. zaczyna się mocno malować, zakładać markowe ubrania), albo wręcz odwrotnie, chociażby przestaje troszczyć się o swoją higienę. W jego szafie mogą pojawić się ubrania związane z kulturą osób biorących, na przykład koszulki z liściem marihuany czy hasłami promującymi substancje psychoaktywne – mówi w rozmowie ze STOPuzależnieniom.pl.
Psycholog podkreśla jednak, że zmiany w wyglądzie dziecka nie muszą koniecznie świadczyć o zażywaniu narkotyków. – Podczas burzliwego okresu dorastania nastolatek często poszukuje swojej tożsamości. Próbuje się odnaleźć i zdefiniować, również przez strój – zauważa.
Co jeszcze może zaniepokoić rodzica? Według Pauliny Pietras to na przykład znalezienie w pokoju lub rzeczach dziecka akcesoriów, których przeznaczenia nie znamy, a które mogą służyć do zażywania narkotyków: np. fifki, szklane rurki, puste torebki.
Na te objawy warto zwrócić uwagę
– Zwracajmy też uwagę na pokój nastolatka. Jeśli zaczyna dbać o niego w przesadny sposób, na przykład bardzo często sprząta i wietrzy pomieszczenie, używa kadzideł albo odświeżaczy powietrza, może być to sygnał, że chce coś ukryć – radzi specjalista.
Oczywiście wszelkie zmiany w zachowaniu dziecka mogą być również niepokojącym sygnałem. – Na przykład dziecko, które było otwarte i gadatliwe, staje się milczące, zamyka się w pokoju i ucina każdą rozmowę. Alarmujące mogą być także późne powroty do domu albo niewracanie na noc. Tłumaczenia, że zasnęło się u koleżanki czy kolegi – mówi Paulina Pietras.
Objawem może być też nagła zmiana zainteresowań. – Na przykład chłopiec, który od dziecka lubił grać w piłkę nożną, codziennie zostawiał plecak po szkole i biegł na boisko grać z kolegami, zupełnie przestaje interesować się tym sportem. Zamiast kopać piłkę, spędza coraz więcej czasu sam w pokoju”– wyjaśnia.
Specjalista psychoterapii uzależnień radzi też, aby zwracać uwagę na nadmierny apetyt lub brak apetytu u dziecka oraz gwałtowne zmiany nastroju. Jak podkreśla Paulina Pietras, norma jest indywidualna dla każdego dziecka, ale każde odchylenie od niej powinno być dla rodzica sygnałem alarmowym.
Zażywanie narkotyków może objawiać się również alarmującym zachowaniem dziecka w szkole. Na przykład spóźnianiem się na lekcje, wagarami, coraz gorszymi ocenami. – Albo wręcz przeciwnie. Dziecko, które do tej pory było przeciętnym uczniem, nagle dostaje same szóstki. Warto też zwracać uwagę na życie towarzyskie córki lub syna. Nastolatek, który sięga po substancje psychoaktywne, może odciąć się od przyjaciół, izolować się. Czasami zmienia znajomych i zaczyna zadawać się z całkiem nowymi osobami, często starszymi – mówi nasza rozmówczyni.
Kiedy sięgnąć po testy narkotykowe? Najpierw warto porozmawiać z dzieckiem
Zauważenie objawów (niektóre mogą pojawić się dosyć późno) to pierwszy krok. Co dalej? Paulina Pietras ze Stowarzyszenia MONAR podkreśla, że w pierwszej kolejności należy porozmawiać z dzieckiem.
– Kluczowa jest uważność na dziecko, jego obserwacja i słuchanie. W praktyce jest tylko jeden sposób na dowiedzenie się, czy dziecko zażyło narkotyki: od samego dziecka. Dopiero, kiedy podczas rozmowy nastolatek powie: „tak, wziąłem / spróbowałem / brałem przez jakiś czas / biorę”, to mamy pewność, że córka czy syn ma za sobą doświadczenie z używkami. Dlatego tak ważna jest komunikacja z dzieckiem: spokojna, bez krzyków i zastraszania – radzi.
Jeśli rozmowa nie przynosi rezultatów lub rodzic ma podstawy sądzić, że dziecko nie mówi prawdy, warto sięgnąć po test narkotykowy.
Jak czytamy na archiwalnej stronie internetowej Krajowego Biura Do Spraw Przeciwdziałania Narkomanii (od 2022 roku Krajowego Centrum Przeciwdziałania Uzależnieniom), podstawowym materiałem biologicznym do oznaczania obecności substancji psychoaktywnych jest mocz. Jednak w ostatnich latach wykorzystywane są również ślina i włosy, a także krew (badania krwi przeprowadzają jedynie służby medyczne).
Najczęściej stosowane są testy skiringowe (przesiewowe), a wśród nich testy paskowe, które w badanym moczu identyfikują określone substancje psychoaktywne (m.in. amfetaminę, kokainę, morfinę i THC, czyli marihuanę i haszysz), ale bez oznaczenia stężenia substancji.
Są one ogólnodostępne w aptekach oraz niektórych placówkach leczniczych dla osób używających narkotyków. Zawsze należy przeprowadzać je według instrukcji dostępnej w opakowaniu, gdyż testy różnią się w zależności od producenta. Z kolei dokładniejsza diagnostyka laboratoryjna może zweryfikować wynik testu paskowego. Wykazuje w badaniu mocz, czy i jakie substancje były przyjmowane oraz oznacza ich stężenie.
Testy paskowe kupisz w aptece, ale mają swoje ograniczenia
Testy narkotykowe nie są stuprocentowo wiarygodne i nie wykrywają wszystkich substancji. – Negatywny wynik wcale nie musi oznaczać, że dziecko niczego nie zażyło. Mogło wziąć substancję psychoaktywną wcześniej, czego test już nie wykryje – tłumaczy specjalista uzależnień.
Przed wykonaniem testu warto więc wiedzieć, ile czasu mogło upłynąć od ewentualnego zażycia substancji. Ważne też jaki narkotyk wchodzi w grę. Warto też w miarę możliwości upewnić się, że mocz badanego dziecka na pewno należy do niego. Według Krajowego Centrum Przeciwdziałania Uzależnieniom, średni czas wykrywania narkotyku w moczu to:
- amfetamina (2-4 dni),
- THC, konopie (2-7 dni; przy przewlekłym używaniu do 6 miesięcy),
- ecstasy (2 -4 dni),
- heroina (2-3-5 dni),
- kokaina (2 – 3 dni),
- metadon (7-8-10 dni).
Mimo że testy mogą być pomocne, Paulina Pietras odradza skupianie się tylko i wyłącznie na nich oraz ich rezultatach.
– Jeśli wychodzi pozytywny wynik, oczywiście zaczynamy działać: najlepiej pójść wówczas do poradni i zasięgnąć rady terapeuty uzależnień. Jednak kiedy wynik jest negatywny, rodzic często się uspokaja. Uważa, że wszystko jest w porządku i porzuca temat – zauważa.
– Jeżeli wynik jest negatywny, ale zauważymy niepokojące zmiany w wyglądzie lub zachowaniu dziecka, to warto pójść z córką czy synem do psychologa. Test mógł wyjść nieprawidłowo. Nawet jeśli dziecko faktycznie niczego nie zażywa, to być może problem tkwi w czymś zupełnie innym – radzi specjalista psychoterapii uzależnień ze Stowarzyszenia MONAR.
Paulina Pietras – psycholog, specjalista psychoterapii uzależnień i psycholog kliniczny w trakcie specjalizacji z ponad 10-letnim doświadczeniem. Na co dzień pracuje w Stowarzyszeniu MONAR. Pomaga Pacjentom poradzić sobie z kryzysem, zrozumieć swoje emocje, zaakceptować trudności i dokonać zmian, aby odzyskać kontrolę nad własnym życiem.
Zostaw swój komentarz:
Mogą Cię zainteresować:
Dodaj komentarz