Rynek narkotyków i przestępczość narkotykowa

W Polsce monitorowanie rynku narkotykowego jest kluczowe, lecz ze względu na nielegalny charakter obrotu narkotykami stanowi poważne wyzwanie dla służb bezpieczeństwa i badaczy. Dane gromadzone przez Policję i Straż Graniczną pozwalają na szacowanie rozmiarów krajowego rynku narkotykowego. Trudność stanowi jednak ocena pełnych struktur tego rynku oraz dochodów generowanych przez zorganizowane grupy przestępcze. Niemniej pomagają one w tworzeniu strategii przeciwdziałania narkomanii i zwiększają efektywność działań profilaktycznych.

Marihuana – najczęściej konfiskowana substancja w Polsce

Marihuana pozostaje najczęściej konfiskowanym narkotykiem w Polsce. Od 2017 roku obserwuje się wzrost konfiskat tej substancji, a rekordowy wynik osiągnięto w 2021 roku – 9167 kg. W 2022 roku zabezpieczono 7280 kg, co choć stanowi spadek, nadal podkreśla rolę marihuany na rynku polskim. Marihuana trafia do Polski głównie szlakiem hiszpańskim, który rozpoczyna się w Maroku, a w Europie obejmuje Belgę, Holandię i Niemcy. W ostatnich latach rozwija się także krajowa uprawa konopi, co świadczy o wzrastającym udziale produkcji rodzimej. W 2022 roku w Polsce zabezpieczono 46 698 krzewów konopi innych niż włókniste.

Syntetyczne narkotyki – wzrost produkcji i rola Polski w Europie

Polska staje się jednym z głównych ośrodków produkcji syntetycznych narkotyków, takich jak amfetamina, metamfetamina i MDMA (ecstasy). Od 2019 roku liczba wykrytych laboratoriów produkujących substancje syntetyczne sukcesywnie rośnie. W 2022 roku wykryto 60 laboratoriów, z czego większość specjalizowała się w produkcji amfetaminy (27 laboratoriów), a także nowych substancji psychoaktywnych (29 laboratoriów). W Polsce wykryto także jedno laboratorium produkujące prekursory chemiczne do narkotyków. Dane EMCDDA z 2021 roku wskazują na Polskę, Niemcy i Holandię jako kraje o największej liczbie laboratoriów produkujących amfetaminę.

Wzrost liczby postępowań i przestępstw narkotykowych

W 2022 roku wszczęto w Polsce 37 572 postępowania z ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii, co oznacza wzrost o 1522 postępowania w stosunku do roku poprzedniego. Najwięcej spraw dotyczyło posiadania narkotyków – prawie 35 tys. postępowań. Na drugim miejscu znalazły się przestępstwa związane z nielegalną uprawą konopi i maku – wszczęto 841 takich postępowań. Na trzecim miejscu były przestępstwa z artykułu dotyczącego udzielania narkotyków dla korzyści materialnej – wszczęto 799 takich postępowań. W 2022 roku liczba osób podejrzanych o przestępstwa narkotykowe wyniosła 36 591, a aż 89,4% z nich dotyczyło posiadania narkotyków.

Rosnąca rola Polski w dystrybucji metamfetaminy

W ostatnich latach rośnie rola Polski w produkcji i dystrybucji metamfetaminy. Polska jest kluczowym punktem tranzytowym prekursorów do produkcji tego narkotyku, takich jak efedryna i pseudoefedryna, używanych w Czechach, gdzie produkcja metamfetaminy stała się masowa. W marcu 2023 roku, podczas międzynarodowej akcji koordynowanej przez Europol i Eurojust, polska Straż Graniczna oraz CBŚP przeprowadziły operację, w wyniku której zabezpieczono 3,3 mln tabletek zawierających efedrynę i pseudoefedrynę o wartości ponad 4 mln złotych oraz zatrzymano 18 osób.

Źródło:

Uzależnienia w Polsce. Raport 2023, KCPU