Narkotyki czy też substancje psychoaktywne można dzielić wg różnych kryteriów. Choćby ze względu na sposób przyjmowania, częstotliwość zażywania w danej grupie czy dostępność. Opisując jednak różne rodzaje narkotyków, najbardziej zasadne wydaje się klasyfikowanie ich wedle sposobu działania, czyli tego, jak oddziałują na ośrodkowy układ nerwowy.
Narkotyki możemy podzielić na trzy kategorie, przyjmując ich wpływ na ośrodkowy układ nerwowy. Są to:
- Stymulanty. Będą one pobudzać ośrodkowy układ nerwowy. To między innymi amfetamina, kokaina czy kofeina. Stymulanty aktywizują, zwiększają produktywność i sprawność umysłową oraz redukują senność. Niektóre wprawiają w stan euforii.
- Depresanty. Działają odwrotnie i „zamulają” ośrodkowy układ nerwowy. To choćby alkohol, benzodiazepiny i opioidy. Mogą obniżyć ciśnienie krwi, uspokoić, rozweselić, znieczulić i pomóc zasnąć.
- Psychodeliki. Substancje z tej kategorii zmieniają sposób odbierania rzeczywistości. Do nich należą między innymi LSD, grzyby psylocybinowe czy meskalina. Mogą wywoływać zmiany percepcji, sposobu myślenia i odczuwania emocji, tzn. sprawić, że inaczej będzie postrzegane to, co dzieje się wokół.
Niektóre z substancji trudno jednoznacznie zakwalifikować do poszczególnych grup. Dla przykładu, marihuana czy haszysz mogą oddziaływać charakterystycznie dla każdej z grup jednocześnie. Istnieją też inne „podgrupy”. Jak podają autorzy książki „Haj, czyli jak nie szkodzić sobie i innym”, dysocjanty (należąca do nich ketamina) łączą działanie psychodeliczne z depresyjnym. Z kolei empatogeny, takie jak MDMA, dają miks efektów charakterystycznych dla psychodelików i stymulantów.
Używanie substancji psychoaktywnych powoduje negatywne konsekwencje zdrowotne. Każda z nich niesie ze sobą także potencjał uzależniający. Może być to uzależnienie fizjologiczne lub psychiczne. Fizjologiczne, czy też fizyczne, to odczuwalny przymus zażywania substancji wynikający z fizycznych niedogodności na skutek czasowego lub trwałego odstawienia substancji. To dolegliwości bólowe, biegunka, wymioty czy drżenie rąk. Uzależnienie psychiczne z kolei charakteryzuje się silną potrzebą zażywania substancji wynikającą z nawyku. Choć nie ma konsekwencji fizjologicznych, uczucie niepokoju i rozdrażnienia związane z brakiem zażywania substancji zwykle jest bardzo silne.
Źródła:
Najważniejsze informacje o substancjach psychoaktywnych i ich ryzykach.
„Haj, czyli jak nie szkodzić sobie i innym”, Damian „Mestosław” Sobczyk, Bartek Przybyszewski, Wydawnictwo Altenberg, Warszawa 2022
Zostaw swój komentarz:
Dodaj komentarz