Opioidy to substancje o działaniu depresyjnym działające na receptory opioidowe w mózgu. Część z nich znajduje się w organizmie naturalnie, to endogenne peptydy opioidowe, np. endorfiny. Działają przeciwlękowo, tłumią ból, redukują stres. Opioidy egzogenne pochodzą z zewnątrz organizmu. Zaliczamy do nich morfinę oraz jej pochodne (np. heroina i kodeina).
Jakie są efekty zażywania opioidów? Mówi się, że „luzują” organizm. Obniżają ciśnienie, spowalniają perystaltykę jelit, wywołują senność. Człowiek obojętnieje, powoli przechodząc w błogostan. Jednocześnie zanika apetyt i odczuwanie bodźców zewnętrznych, w tym bólu.
W zależności od sposobu podania i dawki, u osób przyjmujących opioidy rzadko, haj może trwać przynajmniej kilka godzin. U osób z uzależnieniem od opioidów, u których wykształciła się tolerancja, czas ten ulega skróceniu. Po minięciu „opioidowego haju” organizm mierzy się z objawami dokładnie odwrotnymi niż w czasie jego trwania. To bezsenność, rozdrażnienie, nagłe skurcze mięśni i napięcie związane z podnoszącym się tętnem. Do tego mogą pojawiać się biegunki, łzawienie oczu i zaburzenia rytmu serca.
Jaka jest skala pozamedycznego zażywania opioidów? Szacuje się, że w 2020 roku zjawisko to dotyczyło 61 mln osób na świecie, z czego 1 mln osób na terenie Unii Europejskiej.
Przedawkowanie heroiny, najsilniejszego z opioidów, było przyczyną śmierci wielu znanych osób, między innymi piosenkarki Janis Joplin, ikony muzyki pop – Prince’a, lidera grupy The Doors – Jima Morrisona czy też Sida Viciousa z Sex Pistols oraz pośrednio Michaela Jacksona, zdobywcy Oscara Philipa Seymoura Hoffmana oraz aktora znanego z roli Jockera – Heatha Ledgera.
Nie należy jednak demonizować leków opioidowych używanych w celach medycznych. Zażywane krótkoterminowo, pod ścisłą kontrolą lekarza, mogą znacząco poprawić jakość życia osoby chorej.
Źródła:
„Haj, czyli jak nie szkodzić sobie i innym”, Damian „Mestosław” Sobczyk, Bartek Przybyszewski, Wydawnictwo Altenberg, Warszawa 2022
„Molekularne podstawy działania wybranych substancji psychoaktywnych”, Łukasz Bijoch, Martyna Pękała, Anna Beroun
Dodaj komentarz