Wapowanie – nowe zjawisko wciągające młode pokolenia

Milion Brytyjczyków, w większości młodych ludzi, regularnie korzysta z e-papierosów, choć wielu z nich nigdy wcześniej nie paliło tych tradycyjnych. Jak informuje „The Lancet Public Health” liczba ta od 2021 roku gwałtownie wzrosła. Czy wapowanie staje się nową formą uzależnienia, która wymaga podjęcia natychmiastowych działań?

Wielka Brytania mierzy się z coraz poważniejszym problemem związanym z wapowaniem. E-papierosy, reklamowane początkowo jako zdrowsza alternatywa dla palenia, przyciągają młodzież i młodych dorosłych, którzy wcześniej nie byli zainteresowani używaniem nikotyny. Problem z wapowaniem stał się tak powszechny, że w Wielkiej Brytanii mówi się o milionie osób regularnie korzystających z e-papierosów – co jest alarmującym sygnałem dla ekspertów zdrowia publicznego.

Statystyki badań nad wapowaniem w Wielkiej Brytanii

Badanie, przeprowadzone w Anglii między lipcem 2016 roku a kwietniem 2024 roku, objęło 153 073 dorosłych w 93 miesięcznych falach badawczych, co dało średnio 1646 uczestników na falę. Spośród nich 61% (93 403 osób) nigdy nie paliło regularnie tradycyjnych papierosów, z czego 1004 osoby na falę stanowiły niepalące wcześniej osoby dorosłe. W analizie uwzględniono także 622 osoby w wieku 16–17 lat, które nie paliły wcześniej papierosów, aby śledzić trendy wapowania w młodszej grupie wiekowej. Dodatkowo w Szkocji i Walii zbadano 82 dorosłych użytkowników e-papierosów, którzy również nigdy nie palili regularnie.

Do początku 2021 roku odsetek dorosłych, którzy nigdy nie palili, a zaczęli wapować, utrzymywał się na niskim poziomie 0,5%. Jednak od 2021 roku zaczął on gwałtownie rosnąć, osiągając 3,5% w kwietniu 2024 roku, co odpowiada około 1 milionowi dorosłych osób. Wyjątkowo szybki wzrost odnotowano wśród młodych dorosłych w wieku 18–24 lat – aż 14,4% z tej grupy wapowało w 2024 roku. W kwietniu 2024 roku oszacowano, że 588 tys. młodych dorosłych, którzy wcześniej nie palili, regularnie sięgało po e-papierosy.

W najnowszych wynikach z lat 2023–24 widać, że około połowę wszystkich dorosłych użytkowników e-papierosów, którzy nigdy wcześniej nie palili, stanowiły osoby w wieku 18–24 lat. Płeć i status społeczno-ekonomiczny były równomiernie rozłożone w tej grupie, a niemal połowa (46,3%) spośród użytkowników spożywała alkohol na podwyższonym lub wysokim poziomie ryzyka. Większość (67,7%) z nich wapowała przez co najmniej rok, a 81,7% przez przynajmniej 6 miesięcy. W grupie tej 55,6% wapowało codziennie, a około jedna trzecia z nich (33,6%) robiła to 12 lub więcej razy dziennie. Wiele osób wybierało jednorazowe e-papierosy (50,2%) i kupowało je głównie w supermarketach lub sklepach osiedlowych (48,9%). Najczęściej używane liquidy zawierały wysoką dawkę nikotyny (44,6% powyżej 20 mg/mL), choć 10,6% wybierało wersje beznikotynowe.

Skala problemu

Z danych wynika, że rosnąca popularność e-papierosów przyciąga młodzież, która wcześniej nie paliła tradycyjnych papierosów. E-papierosy kojarzone są często z mniejszym ryzykiem zdrowotnym niż konwencjonalne wyroby tytoniowe. Jednak badania sugerują, że substancje zawarte w liquidach mogą prowadzić do uzależnienia, a ich długoterminowy wpływ na zdrowie nie jest jeszcze dobrze zbadany. Rosnąca liczba młodych użytkowników sprawia, że Wielka Brytania musi przyjrzeć się temu nowemu zjawisku oraz podjąć działania profilaktyczne.

Potrzeba edukacji i regulacji

Zjawisko to jest szczególnie widoczne wśród młodszych osób – aż 1 na 7 osób w wieku 18–24 lat wapuje (ok. 588 tys. osób). Profil wapujących zmienił się również w kierunku młodszych użytkowników, częściej kobiet oraz osób wybierających e-papierosy jednorazowe z wysoką zawartością nikotyny. Nowe modele e-papierosów, które wprowadzono na rynek w tym okresie, w tym jednorazowe urządzenia z solami nikotynowymi, pozwalają na większe stężenie nikotyny bez uczucia ostrości w gardle, co zwiększa ich atrakcyjność.

Eksperci zdrowia publicznego apelują o wprowadzenie skuteczniejszych kampanii edukacyjnych, które informowałyby młodzież o potencjalnych zagrożeniach związanych z wapowaniem. Proponowane są także regulacje mające na celu ograniczenie dostępności e-papierosów dla osób niepełnoletnich oraz zmniejszenie ich atrakcyjności poprzez ujednolicenie smaków liquidów. Brytyjski rząd stoi przed wyzwaniem, by znaleźć równowagę między ograniczaniem ryzyka zdrowotnego a zapewnieniem dostępu do e-papierosów jako narzędzia pomagającego rzucić tradycyjne palenie dla osób uzależnionych od papierosów.

Rząd brytyjski planuje wprowadzenie surowszych regulacji dotyczących smaków, opakowań i marketingu produktów do wapowania, aby ograniczyć ich atrakcyjność wśród młodych ludzi.

Źródło: