Podobnie jak w przypadku innych uzależnień, również uzależnienie od hazardu można rozpatrywać na pewnym „kontinuum”. Jest to bowiem proces, który pogłębia się, a moment przekroczenia granicy pomiędzy tym, co jest normą, a tym, co jest zaburzeniem, jest często trudny do uchwycenia. Bardzo często pierwsze objawy uzależnienia od hazardu są widoczne jeszcze zanim osoba doświadczy przykrych konsekwencji wynikających z grania.
Osoby, które nigdy nie miały kontaktu z hazardem, nie mają wspomnianych granic wytyczonych. Pierwszym etapem jest pojawienie się okazjonalnego grania, czyli sporadyczne sięganie po tę rozrywkę. Kolejny krok to poważne granie towarzyskie – hazard staje się główną formą rozgrywki, stopniowo przekształcając się w szkodliwe uwikłanie. Pojawiające się na tym etapie zaangażowanie kładzie się cieniem na realizacji zobowiązań zawodowych, rodzinnych i interpersonalnych. Ostatnim etapem jest moment, w którym osoba nie jest w stanie kontrolować swojego pragnienia grania, mimo szkód, jakie ono generuje. Co więcej – często nie widzi tych szkód. Bardzo często rodzina i bliscy szybciej dostrzegają problemy z uzależnieniem od hazardu.
Trzy płaszczyzny zaburzeń związanych z hazardem
Sfera behawioralna
Mają miejsce liczne zmiany zachowań – rytmu dnia, snu, pracy, zaniedbywanie obowiązków i relacji, spóźnianie się, ale także odpuszczanie obecności podczas ważnych wydarzeń czy uroczystości. To także coraz bardziej widoczne zachowania konfliktowe, unikanie odpowiedzialności, działania często nielegalne, w tym konflikty z prawem oraz nierzadko sięganie po substancje psychoaktywne. Ale pojawiają się także takie uczucia, jak wstyd, poczucie winy, brak pewności siebie.
Sfera emocjonalna
Osoba z uzależnieniem od hazardu ulega zmianie. Widoczne jest wycofanie z życia rodzinnego i towarzyskiego, trudności z uwagą, koncentracją. Mówi się, że osoba ta wydaje się być nieobecna, niedostępna. Często towarzyszą jej wahania nastroju, rozdrażnienie, nagłe wybuchy złości. W fazie wygrywania z kolei – euforia i ataki radości. Niejednokrotnie u osoby z uzależnieniem od hazardu widoczne są oznaki depresji. Mówi się, że dotyczy to połowy osób z uzależnieniem od grania. 25% osób z zaburzeniem związanym z hazardem, które zgłosiły się na leczenie, próbowało wcześniej popełnić samobójstwo. Szczególnie niepokojące jest to, że u ponad 90% osób z uzależnieniem od hazardu stwierdzono zaburzenia osobowości.
Sfera finansowa
Sfera finansowa wiąże się z ponoszeniem wydatków na granie, niepłaceniem rachunków czy niespłacaniem kart kredytowych. To też pożyczanie pieniędzy od rodziny, znajomych, zaciąganie kredytów (często chwilówek), zastawianie rzeczy w lombardzie, wykorzystywanie kont oszczędnościowych i wszelkich innych form zabezpieczenia przyszłości. To nierzadko także podejmowanie dodatkowych zleceń zawodowych, aby zdobyć gotówkę – często ukrywaną przed rodziną i bliskimi. Osoba z uzależnieniem od hazardu może wpadać w tzw. pułapkę gonitwy.
Efekty ciągłego uprawiania hazardu mogą także odbić się na zdrowiu fizycznym. Mogą pojawić się wrzody, bóle głowy, zawały serca lub inne objawy, w tym również charakterystyczne dla przewlekłego stanu napięcia.
Źródła:
„Uzależnienia behawioralne”, Lidia Cierpiałkowska, Iwona Grzegorzewska, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2018
Dodaj komentarz