Diagnozowanie zaburzenia używania Internetu wymaga ogromnej ostrożności. W diagnozie indywidualnej, podobnie jak w przypadku innych uzależnień behawioralnych, podstawą powinien być pogłębiony wywiad kliniczny.
W samej literaturze anglojęzycznej znaleźć można około 20 testów i narzędzi diagnostycznych służących wstępnej, przesiewowej, analizie oceny i rozpoznawania zaburzeń używania Internetu wśród adolescentów. W Polskich realiach na szczególną uwagę zasługują 3 narzędzia, które zapewniają najwyższą rzetelność i trafność.
Internet Addiction Test (IAT) K.S. Young, w polskiej adaptacji Fundacji Dzieci Niczyje
Test składa się z opisu 20 symptomów zaburzeń używania Internetu. Badany ma za zadanie określić, jak często obserwuje u siebie dane zachowanie w skali od 0 do 5 (0 oznacza – nie dotyczy, 1 – rzadko, 2 – sporadycznie, 3 – często, 4 – bardzo często, 5 – zawsze). Uzyskany wynik wynosi od 0 do 100 punktów.
Na tej podstawie wyróżnić można 4 grupy użytkowników Internetu:
- osoby niewykazujące symptomów zaburzeń używania Internetu (0–19),
- osoby nieznacznie wykazujące symptomy problemowego używania Internetu (20–39),
- osoby zagrożone problemowych używaniem Internetu (40–69),
- osoby z objawami problemowego używania Internetu (70–100).
Pierwsze dwie kategorie mieszczą się w grupie funkcjonalnych zachowań w sieci, natomiast dwie kolejne – w grupie dysfunkcyjnych.
Test Problematycznego Używania Internetu (PUI) R. Poprawy
Powstał na podstawie zmodyfikowanej wersji oryginalnego testu IAT K.S. Young. Składa się z 22 pytań z tożsamą jak w przypadku IAT skalą odpowiedzi. Autor dodał do testu pytania:
– „Jak często bycie online pozwala Ci uśmierzyć Twoje negatywne uczucia, np. beznadziejności, smutku, przygnębienia, lęku czy winy?”,
– „Jak często czułeś się niespokojny, poirytowany czy przygnębiony myślą o konieczności ograniczenia korzystania z Internetu?”,
– „Jak często zauważasz, że musisz wydłużać czas spędzany w Internecie, aby osiągnąć satysfakcję z korzystania w Sieci?”.
Możliwy do uzyskania wynik waha się od 0 do 110 punktów. To, czym różni się analiza wyników u Poprawy to to, że wprowadza on cztery kategorie użytkowników: grupa charakteryzująca się brakiem lub niskim ryzykiem zaburzeń, umiarkowanym ryzykiem zaburzeń, wysokim ryzykiem zaburzeń i problematycznym używaniem Internetu. Ponadto autor określił, że normy są różne dla płci męskiej i żeńskiej.
Kwestionariusz do Badania Uzależnienia od Internetu (KBUI) B. Pawłowskiej i E. Potembskiej
W przypadku tego testu należy udzielić odpowiedzi na 50 pytań. Na każde z nich można odpowiedzieć w skali od 0 do 4 (nigdy, rzadko, czasem, często). Minimalny wynik, który można uzyskać, to 0 punktów, a maksymalny – 200 punktów.
Za pomocą kwestionariusza można określić wymiary pięciu czynników, takich jak: potrzeba akceptacji, potrzeba agresji i władzy, funkcja użytkowa sieci, zaburzenie używania Internetu oraz pornografia.
Skala Kompulsywnego Korzystania z Internetu Meerkerka
Niezwykle przydatnym narzędziem diagnostycznym, jeśli chodzi o zagraniczne materiały, jest Skala Kompulsywnego Korzystania z Internetu Meerkerka. Kwestionariusz zakłada odpowiedź na 14 pytań, każde do oceny w pięciostopniowej skali.
Kwestionariusz zawiera następujące pytania. Jak często…
- … trudno ci przestać korzystać z Internetu, gdy jesteś online?
- … dalej używasz Internetu, mimo że miałeś/aś zamiar już skończyć
- … inni mówią Ci, żebyś mniej korzystał/a z Internetu?
- … wolisz siedzieć w sieci, niż spędzać czas z innymi?
- … brakuje Ci snu z powodu Internetu?
- … myślisz o Internecie, nawet jak nie jesteś w sieci?
- … czekasz na możliwość surfowania po Internecie?
- … uważasz, że powinieneś/powinnaś mniej czasu spędzać w Internecie?
- … próbowałeś/aś bez powodzenia spędzać w sieci mniej czasu?
- … pospiesznie wykonujesz swoje zadania, aby móc surfować po Internecie?
- … zaniedbujesz swoje codzienne obowiązki, ponieważ wolisz surfować po sieci?
- … sięgasz po Internet, gdy masz spadek nastroju?
- … korzystasz z Internetu, aby uciec od kłopotów lub uniknąć nieprzyjemnych uczuć?
- … czujesz niepokój, frustrację lub rozdrażnienie, gdy nie masz dostępu do sieci?
Źródło:
„Uzależnienia behawioralne”, Lidia Cierpiałkowska, Iwona Grzegorzewska, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2018
„Uzależnienia technologiczne wśród dzieci i młodzieży”, Ewa Krzyżak-Szymańska, KBPN, Kraków 2018
Zostaw swój komentarz:
Dodaj komentarz