Do niedawna jedynym celem terapii uzależnienia od alkoholu była abstynencja. I choć według różnych standardów leczenia choroby alkoholowej utrzymanie abstynencji nadal powinno być najbardziej zalecanym i pożądanym efektem oddziaływań terapeutycznych, to istnieją także programy pozwalające osobom uzależnionym dążyć do ograniczenia picia oraz redukcji szkód. Na czym polegają poszczególne cele terapii uzależnienia od alkoholu?
Obecnie istnieje trend polegający na zwiększenia autonomii klientów systemu lecznictwa odwykowego w zakresie wyboru celu, sposobu i metod terapii. Placówki dążą do różnicowania oferty i dostosowania jej do potrzeb i możliwości pacjentów, zgodnie z myślą, że najskuteczniejsza jest terapia, gdzie strategia działań jest dostosowana do stadium zmiany, w której znajduje się pacjent.
Cele terapii uzależnienia od alkoholu
Abstynencja
Podjęcie abstynencji, a więc rezygnacji ze spożywania alkoholu, przez osobę pijącą nałogowo jest procesem, jednak często jest też traktowane w kategoriach zmian rozwojowych. Wskazuje się, że podjęcie decyzji o zaprzestaniu picia to nowy etap w życiu osoby uzależnionej, dzięki której możliwe będzie dokonanie kolejnych zmian, zwłaszcza w sferze intelektualnej czy behawioralnej.
Więcej: Cel terapii: abstynencja
Programy ograniczania picia (POP)
Zgodnie z założeniami POP, klient systemu lecznictwa odwykowego, będąc autonomiczną jednostką, ma prawo wyboru celów i metod leczenia. Rola specjalisty powinna się skupiać na pomaganiu w budowaniu i wzmacnianiu motywacji oraz umiejętności niezbędnych do wdrożenia zmiany i jej podtrzymania. Dlatego oddziaływania w ramach POP powinny się koncentrować na wzmacnianiu poczucia samoskuteczności klientów. Najważniejsza nie jest tu wielopłaszczyznowa zmiana funkcjonowania klienta, a zmiana wzoru picia.
Kto z sukcesem ogranicza picie?
– osoby, które borykają się z wieloma problemami wynikającymi z picia, ale jednocześnie ich picie nie spowodowało jeszcze poważnej destrukcji;
– osoby, które rozumieją, że mają problemy związane z piciem, ale nie czują się uzależnione;
– osoby, u których problemy związane z piciem nie trwają dłużej niż 10 lat;
– osoby lepiej radzące sobie społecznie.
Więcej: Cel terapii: ograniczenie picia
POP a programy redukcji szkód
O ile w programach ograniczania picia celem jest zmniejszenie ilości spożywanego alkoholu (jednorazowo, okresowo, zmniejszenie częstotliwości), o tyle w programach redukcji szkód dąży się do ograniczenia negatywnych konsekwencji wynikających z picia. Ograniczenie picia może być konsekwencją określonych działań, ale nie jest tu celem samym w sobie.
Programy redukcji szkód są ukierunkowane na zapewnienie opieki osobom ciężko uzależnionym, przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu oraz zwiększenie bezpieczeństwa i porządku w środowiskach lokalnych.
Więcej: Cel terapii: redukcja szkód powstałych na skutek uzależnienia od alkoholu
Źródła:
Jadwiga Fudała, „Leczenie osób uzależnionych od alkoholu i ich bliskich stan obecny i pożądane kierunki zmian”, PARPA
Jadwiga Fudała, „System polskiego lecznictwa odwykowego”, PARPA