„Cierp ciało coś chciało”. To powiedzenie doskonale oddaje konsekwencje nadmiernego spożycia alkoholu. Ból głowy, nudności, zmęczenie, trudności w koncentracji i zaburzenia pamięci, uczucie stałej suchości w ustach, niepokój czy drażliwość to powszechne objawy tzw. syndromu dnia wczorajszego, czyli kaca. Skąd właściwie on się bierze?
Kac pojawia się po około 10 godzinach od zaprzestania picia. Najczęściej występuje w sytuacjach, gdy ilość przyjętego alkoholu przekroczyła 0,8 promila. Zależy od płci, wagi i czynników genetycznych. Najczęściej trwa przez kilka godzin, ale długość jego trwania może przekraczać nawet 24 godziny. Liczne objawy somatyczne, poznawcze i emocjonalne wpływają na funkcjonowanie następnego dnia, bywa że wpływają na występowanie wypadków komunikacyjnych, nieobecność w pracy bądź niską efektywność. Niemniej mechanizm powstawania kaca nie jest do końca przebadany.
Kac a metabolizm alkoholu
Tylko niewielka część przyjętego alkoholu jest wydalana z organizmu przez oddychanie i mocz. Większość zostaje poddana metabolizmowi w wątrobie. Na jednym z etapów w jego wyniku powstaje aldehyd octowy, który jest silnie toksyczny, a zablokowanie enzymu pozwalającego na jego eliminację z organizmu znacząco zwiększa objawy kaca. Zwłaszcza dotyczy to takich objawów, jak zaczerwienienie twarzy, szyi czy ramion, nudności, ból głowy i przyspieszenie akcji serca. Ponadto octan przechodzi barierę krew-mózg i powoduje wzrost adenozyny, co może być przyczyną obniżonej koordynacji psychoruchowej. Znalezienie się octanu w mózgu odgrywa istotną rolę w obniżeniu apetytu, co także ma miejsce po nadużyciu alkoholu.
Alkohol poprzez swoje działanie wpływa na układ odpornościowy i może wywoływać stany zapalne. Dzieje się to poprzez stymulację sieci cytokin biorących udział w odpowiedzi odpornościowej. Wzbudzenie aktywności cytokin powoduje nudności, wymioty, ból głowy, uczucie oszołomienie, drżenie, a nawet objawy depresyjne, takie jak wahania nastroju i obniżenie sprawności intelektualnej. Badania nad reakcją układu immunologicznego na alkohol doprowadziły do niebezpośrednich wniosków, że leki takie jak ibuprofen czy niesteroidowe leki przeciwzapalne mogą pomagać w obniżaniu skutków kaca.
Etanol uszkadza mitochondrialne DNA. W sposób oczywisty alkohol niszczy mitochondria w wątrobie. Funkcjonowanie mitochondriów nie wymaga znacznych nakładów energetycznych, dlatego stanowią istotne komórki w mózgu. Nawet małe zmiany w mitochondriach powodują znaczące zmiany w takich częściach mózgu jak móżdżek, kora przedczołowa i hipokamp. Rozwój technik obrazowania mózgu daje możliwość dalszego badania wpływu etanolu na funkcjonowanie tego organu.
Źródło:
Palmer E., Tyacke R., Sastre M., Lingford-Hughes A., Nutt D., Ward R., Alcohol hangover: underlying biochemical and neurochemical mechanisms, Alcohol Alcohol. 2019 May 1; 54 (3): 196-203.
Dodaj komentarz