Spożywanie alkoholu przez ciężarną i wywiad prowadzony w tym kierunku stanowią integralną część procesu diagnostycznego FASD, czyli spektrum płodowych zaburzeń alkoholowych. Ze względu na fakt, że alkohol może mieć wpływ na rozwój ośrodkowego układu nerwowego na każdym jego etapie, należy wziąć pod uwagę również inne czynniki zewnętrzne.
Nie istnieje bezpieczna dawka alkoholu, którą kobieta, bez obaw, mogłaby spożywać w trakcie ciąży. Z dotychczas danych wynika, że dawka alkoholu powodująca zaburzenia neurorozwojowe płodu to w przybliżeniu:
- ≥8 standardowych porcji alkoholu w tygodniu przez ≥2 tygodnie ciąży lub
- ≥2 epizody wypicia przy jednej okazji ≥4 porcji alkoholu.
Jako standardową porcję alkoholu przyjmuje się 10 g 100% alkoholu.
Należy jednak mieć na uwadze, że uzyskanie dokładnych i pewnych informacji na temat ilości alkoholu wypitego przez kobietę w ciąży jest bardzo trudne, a czasami wręcz niemożliwe. Dane zbierane są w formie wywiadów, co obarczone jest zbyt dużym poziomem ogólności. W takich sytuacjach osoba ustalająca rozpoznanie pod kątem FASD musi się kierować własnym doświadczeniem i intuicją.
Rozpoznanie spożywania alkoholu przez kobietę w ciąży
Aby móc oceniać wpływ alkoholu na rozwój płodu, konieczne jest w każdym przypadku zbieranie możliwie najbardziej precyzyjnych informacji na temat picia alkoholu przez kobietę w czasie ciąży.
Aby ustalić prenatalną ekspozycję na alkohol wskazane jest przeprowadzenie:
- Wywiadu bezpośredniego z kobietą, najlepiej jeszcze w czasie ciąży, najlepiej podczas pierwszej wizyty lekarskiej w ciąży i nie później niż w 20.–21. tygodniu ciąży. W przypadku kobiet z grupy ryzyka warto systematycznie monitorować zmiany w stylu picia alkoholu w czasie kolejnych wizyt lekarskich.W wywiadzie bezpośrednim należy dążyć do ustalenia 4 zmiennych: (C) jaka jest częstość picia alkoholu, (I) ilość, (O) okres ciąży, w którym kobieta piła alkohol, oraz (S) styl picia, a zwłaszcza jego zmiany w czasie ciąży.Jak wskazano, „współwystępujące zaburzenia, znaczące stresory psychospołeczne oraz używanie innych substancji psychoaktywnych (papierosów, narkotyków, leków) w obecnej ciąży lub innych ciążach należy udokumentować, ponieważ mogą mieć wpływ na efekty obserwowane u dziecka i matki”. Wykazano bowiem, że używanie innych substancji psychoaktywnych zwiększa ryzyko picia alkoholu.
- Wywiadu pośredniego z osobami, które mogły być świadkami spożywania alkoholu przez kobietę lub jej abstynencji. Podkreśla się, że za bardziej wiarygodne uznaje się informacje od babci ze strony matki dziecka i pracowników socjalnych niż od rodziny lub przyjaciół ojca dziecka. Każdorazowo również należy uwzględnić potencjalny konflikt pomiędzy poszczególnymi osobami a matką.
- Analizy dokumentacji medycznej, sądowej czy akta pochodzące od pracowników opieki społecznej lub kuratorium. Mogą one potwierdzać terapię alkoholową lub społeczne, prawne czy zdrowotne problemy związane z piciem alkoholu w czasie ciąży.
Należy pamiętać, że „w przypadku braku kontaktu i/lub utrudnionej współpracy z matką biologiczną kopie dokumentów z porodu mogą otrzymać prawni opiekunowie dziecka bezpośrednio ze szpitala, w którym się ono urodziło”.
W procesie diagnostycznym w kierunku FASD warto wziąć pod uwagę również:
– udokumentowane społeczne lub prawne problemy związane z piciem alkoholu w czasie ciąży (np. prowadzenie samochodu pod wpływem alkoholu lub leczenie z powodu problemów alkoholowych)
– udokumentowane upojenie alkoholowe w czasie ciąży (badanie zawartości alkoholu we krwi, wydychanym powietrzu, moczu)
– zwiększone ryzyko związane z piciem alkoholu w czasie ciąży, stwierdzone w badaniu testem przesiewowym o potwierdzonych właściwościach psychometrycznych, np. AUDIT .
– informacje dodatkowe (np. ogólnie o stylu życia czy piciu alkoholu w czasie innych ciąż) same w sobie nie mogą być traktowane jako wiążące. Mogą jednak stanowić pewnego rodzaju wskazówkę. Do momentu potwierdzenia, że matka przed ciążą nadużywała alkoholu, uznaje się prenatalną ekspozycję na alkohol jako nieznaną. Uwzględnia się jednak potencjalne ryzyko i dziecko urodzone z takiej ciąży należy zaklasyfikować do grupy ryzyka FASD.
Źródło:
Fot. Unsplash.com
Zostaw swój komentarz:
Dodaj komentarz