Spośród wszystkich rodzajów lęków to fobia społeczna ma najsilniejszy związek z zaburzeniami związanymi z używaniem alkoholu (AUD) – kolejni badacze potwierdzili tę hipotezę.
Relacja fobii społecznej i spożywania alkoholu od lat była badana przez różne zespoły badaczy, nadal jednak w wielu kwestiach brakowało jasnych odpowiedzi. Tę lukę postanowili zapełnić Fartein Ask Torvik (Centre for Fertility and Health, Norwegian Institute of Public Health) i Tom H. Rosenström (Department of Psychology and Logopedics, Faculty of Medicine, University of Helsinki). Badacze przeanalizowali dane z amerykańskiego National Comorbidity Surveys.
Samoleczenie alkoholem
Według modeli biopsychospołecznych, osoby z rozpoznaną fobią społeczną (społecznym zaburzeniem lękowym, z ang. social anxiety disorder – SAD) są narażone na zwiększone ryzyko rozwoju zaburzeń używania alkoholu (AUD). Dzieje się tak dlatego, że alkohol jest traktowany przez nie jako sposób na radzenie sobie z lękami. Okazuje się, że osoby z fobią społeczną, częściej niż osoby z innymi rodzajami lęków, próbują samoleczyć swój niepokój alkoholem.
Badacze wskazują, że powody takiej relacji mogą być różne: deprywacja społeczna, cechy osobowości, ryzyko genetyczne lub ogólna podatność na problemy zdrowia psychicznego. Jednocześnie alkohol jest częstym towarzyszem sytuacji społecznych, których boją się osoby ze stwierdzoną fobią społeczną.
„Jako substancja o działaniu przeciwlękowym, alkohol może być stosowany w celu krótkotrwałego złagodzenia objawów lęku. Nazywa się to hipotezą samoleczenia. […] Spożywanie alkoholu motywowane radzeniem sobie może złagodzić deficyty społeczne, lęk przed oceną, a także może zwiększyć pozytywny afekt lub służyć jako ‘fałszywe zachowanie zabezpieczające’, aby uniknąć oceny. Ten biopsychospołeczny model lęku i używania substancji wskazuje, że osoby z SAD są obarczone większym ryzykiem rozwoju AUD, a także potencjalnie innych zaburzeń związanych z używaniem substancji” – tłumaczą badacze.
Dodają, że po szczegółowej analizie danych z próby bliźniąt norweskich doszli również do wniosku, że SAD wiąże się wyjątkowo silnie z ryzykiem późniejszego AUD, podczas gdy inne zaburzenia lękowe nie. A ponieważ zaburzenia lękowe inne niż SAD nie wiązały się z AUD, badanie to nie potwierdziło hipotezy z 1997 roku o samoleczeniu w ogólnym sensie, czyli że „uzależnienie wynika z prób łagodzenia cierpienia psychicznego przez jednostkę”.
„Odrzucając tę ogólną ideę, nasze poprzednie badanie potwierdziło hipotezę, że osoby z lękiem społecznym mogą używać alkoholu jako pomocy w radzeniu sobie w społeczeństwie, samolecząc swoje lęki, narażając się jednocześnie na ryzyko uzależnienia od alkoholu. Nie oznacza to, że SAD i AUD nie mają wspólnych czynników etiologicznych, takich jak czynniki ryzyka związane z ogólną psychopatologią i osobowością” – precyzuje zespół.
Specyficzna relacja
Jak czytamy w analizie: “SAD wyróżnia się wśród zaburzeń lękowych. Podczas gdy osoby lękowe na ogół piją, aby zmniejszyć negatywny afekt, osoby z SAD mają stosunkowo niższy pozytywny afekt i używają alkoholu zarówno w celu zwiększenia pozytywnego afektu, jak i zmniejszenia negatywnego afektu”.
Dlatego na podstawie zebranych danych przyjmuje się, że inne zaburzenia lękowe niż SAD nie wpływają bezpośrednio na ryzyko wystąpienia AUD w przyszłości. Fobia społeczna stanowi czynnik ryzyka niezależnie od wieku, płci, a nawet wytrzymuje próbę czasu – okazuje się, że SAD jest jedynym zaburzeniem lękowym, które predestynuje do AUD nawet dziesięć lat później.
“[…] u osób z SAD wykazano większy wzrost głodu alkoholowego, gdy były niespokojne społecznie, w wysokim napięciu i samotne w porównaniu do osób bez SAD. Oprócz motywacji do ograniczenia negatywnego afektu, osoby z lękiem społecznym najwyraźniej piją także, aby zwiększyć pozytywny afekt, dopasować się do rówieśników i przygotować się na wywołujące niepokój wydarzenie społeczne” – piszą badacze.
„W przeciwieństwie do innych zaburzeń lękowych, fobia społeczna ma prawdopodobnie bezpośredni wpływ na AUD. Interwencje mające na celu zapobieganie lub leczenie SAD mogą mieć dodatkowy korzystny efekt w postaci zapobiegania AUD, podczas gdy jest mało prawdopodobne, aby interwencje ukierunkowane na inne zaburzenia lękowe miały podobny sekwencyjny wpływ na AUD” – czytamy w podsumowaniu.
Źródło:
Zostaw swój komentarz:
Mogą Cię zainteresować:
Jakie zaburzenia może przykrywać uzależnienie? O tym, jak ważna jest trafna diagnoza cz. 2
Dodaj komentarz