Picie alkoholu w ciąży jest przez lekarzy surowo zabraniane. Nie ma bezpiecznej dawki alkoholu, którą może wypić kobieta ciężarna, nie narażając płodu na uszkodzenia. Nie ma również w czasie ciąży momentu, w którym płód byłby mniej narażony. Spożycie nawet najmniejszej dawki alkoholu niesie ryzyko wad rozwojowych. Spektrum szkód jest bardzo szerokie. W ostatnim czasie zbadano nawet, czy picie alkoholu w ciąży ma wpływ na to, kiedy dziecko pierwszy raz sięgnie po alkohol. Wyniki są niepokojące.
Picie alkoholu w ciąży a rozwój płodu
Alkohol wypity przez kobietę ciężarną z łatwością przenika przez łożysko i trafia do krwiobiegu płodu. Po około 40 minutach od momentu, w którym przyszła matka spożyje alkohol, we krwi płodu stężenie alkoholu jest na tym samym poziomie, co kobiety. Co więcej, wysokie stężenie alkoholu we krwi płodu utrzymuje się dłużej.
„Dziecko jest dłużej i mocniej pijane niż matka – ona wypije piwo i po 3 godzinach nie ma go we krwi, a jej dziecko jest pod wpływem kolejne godziny. I walczy. Dlatego wszystkie kobiety, które zastanawiają się, czy sięgnąć po kieliszek, czy po papierosa w ciąży zapytałbym, czy miałby odwagę i czelność dać noworodkowi alkohol w butelce albo włożyć mu papierosa do ust? Bo dokładnie to robią matki sięgające po używki w ciąży. Płód je, pije i pali razem z matką” – mówił w wywiadzie dla stopuzaleznieniom.pl Tadeusz Oleszczuk, doktor nauk medycznych, specjalista ginekolog-położnik.
Picie w ciąży stwarza ryzyko wystąpienia zespołu FAS, zespołu objawów występujących u dzieci matek, które piły alkohol w czasie ciąży. Jego następstwami mogą być zaburzenia rozwojowe, uszkodzenia mózgu, niska waga urodzeniowa. U dzieci, których matki piły alkohol w czasie ciąży, diagnozuje się także nadpobudliwość, wady serca, nerek, problemy ze wzrokiem i słuchem i wiele innych.
Niebezpieczne jest picie w każdym momencie ciąży bez względu na dawkę alkoholu – dziecko rozwija się cały czas, kobieta, sięgając po alkohol, nie jest w stanie przewidzieć czy sprawdzić, jak zareaguje organizm dziecka. Tym bardziej, że narażenie dziecka na wpływ alkoholu w okresie prenatalnym skutkuje nie tylko wadami fizycznymi organizmu, ale skłonnościami, które mogą okazać się niebezpieczne i szkodliwe w życiu dorosłym, dojrzewania, a nawet wcześniej.
Alkohol w ciąży a wiek inicjacji alkoholowej
Najnowszym ustaleniem naukowym na temat wpływu picia alkoholu w ciąży na płód jest odkrycie związku między tym faktem a wczesną inicjacją alkoholową dziecka. Jak się okazuje, narażenie dziecka na wpływ alkoholu w życiu prenatalnym przekłada się na ryzyko sięgania po alkohol jeszcze przed okresem dojrzewania, czyli w wieku 9-10 lat.
Znaleziono zależność między częstotliwością rozpoczynania picia alkoholu w wieku 9-10 lat a tym, ile i jak często mama dziecka piła, będąc w ciąży. Badania wykazały, że jest to zależność wprost proporcjonalna.
Wczesna inicjacja alkoholowa jest jednym z najsilniejszych czynników przyczyniających się do rozwoju zaburzeń związanych z używaniem alkoholu. Na całym świecie średnio około 10 proc. kobiet spożywa alkohol w czasie ciąży. W Polsce statystycznie jest to 15 proc. kobiet. Dotąd nie badano, jaki wpływ picie w ciąży ma na ryzyko wczesnego sięgania po alkohol.
W badaniu Adolescent Brain Cognitive Development Study wzięło udział 10 119 dzieci w wieku 9–10 lat. Jak się okazało, 26,4 proc. badanej młodzieży było narażonych na kontakt z alkoholem w okresie prenatalnym. W porównaniu do dzieci, których matki nie sięgały po alkohol w czasie ciąży, młodzież ta znacznie częściej sięgała po alkohol jeszcze przed okresem dojrzewania. U dzieci, których mamy piły alkohol w pierwszym trymestrze ciąży, ryzyko wczesnej inicjacji alkoholowej było o 1,7 razy większe. Natomiast młodzież, której matki piły alkohol przez całą ciążę, jest narażona na sięganie po alkohol przed 10. rokiem życia aż 2,9 razy bardziej.
Skutki wczesnej inicjacji alkoholowej
Wniosek jest oczywisty: picie alkoholu w ciąży naraża dziecko na skłonność do eksperymentowania z alkoholem i używania go w okresie dorastania. Wczesna inicjacja alkoholowa jest bardzo niebezpieczna. Wiek inicjacji alkoholowej w Polsce stale się obniża. Już 12-latkowie sięgają po alkohol. Jest to dramatyczne w skutkach z kilku powodów. Jednym z nich jest fakt, że osoby, które zaczynają pić alkohol przed 15. rokiem życia, uzależniają się aż 4 razy częściej.
Ponadto, picie alkoholu, kiedy mózg intensywnie się rozwija, osłabia pamięć, zaburza koncentrację oraz upośledza funkcjonowanie społeczne. Młode osoby, które sięgają po alkohol, są bardziej narażone na demoralizację, przemoc, także seksualną. Im młodsze dziecko, tym większe jest ryzyko.
Należy także pamiętać, że spożywanie alkoholu może zwiększać ryzyko uczestniczenia w wypadkach komunikacyjnych czy popełnienia przestępstwa. Dzieci eksperymentujące z alkoholem najczęściej nie mają świadomości tego, jak alkohol na nie wpływa, dlatego bardzo łatwo o przedawkowanie, co z kolei wiąże się z ryzykiem utraty zdrowia, a nawet życia.
Źródło: Association of prenatal alcohol exposure with preadolescent alcohol sipping in the ABCD study, 2020
Fot. Paloma A., Unsplash.com
Dodaj komentarz