Alkoreksja nazywana jest również drunkoreksją, anoreksją alkoholową bądź bulimią alkoholową. Określenia te wskazują na związek problematycznego używania alkoholu z zaburzeniami odżywiania. Alkoreksja jest stosunkowo nowo opisywanym i badanym zaburzeniem. Nie jest zakwalifikowana jako odrębna jednostka chorobowa w ICD-10. Efektem tego są trudności w jej diagnozowaniu oraz leczeniu. Dodatkowo brak precyzyjnych wskaźników okoliczności, w których owo leczenie jest niezbędne.
Istnieją dwie ścieżki opisywania tego zaburzenia. Pierwsza (bardziej powszechna) wskazuje, że alkoreksja polega na zmniejszeniu spożycia kalorii i/lub zwiększeniu aktywności fizycznej, aby móc zwiększyć przyjmowanie kalorii, które znajdują się w alkoholu, bez ryzyka zwiększenia masy ciała. Druga ze ścieżek opisu tego zaburzenia odwołuje się do zwiększania efektów odurzenia alkoholem poprzez zmniejszenie spożycia kalorii, do czego czasem stosowane są również środki przeczyszczające albo moczopędne.
Grupami szczególnie narażonymi na wystąpienie alkoreksji są nastolatki oraz młodzi dorośli, zwłaszcza studenci. Wynika to z faktu zwiększonego spożycia alkoholu w tym okresie życia (często z przyczyn społecznych) oraz chęci spełnienia ideału szczupłej sylwetki, do czego przyczynia się powszechność mediów społecznościowych w tej grupie. Ważnym aspektem jest jednak to, że owo zaburzenie nie było badane w innych grupach społecznych.
Ustalono dotychczas, że w grupie francuskich studentów alkoreksja służy skompensowaniu skutków picia alkoholu (czyli zapobieganiu przyrostowi masy ciała), zaś wśród studentów amerykańskich – jej celem jest spotęgowanie odurzenia. Ciekawe jest to, że studenci kierunków medycznych, sportowych i dietetyki są grupami bardziej podatnymi na pojawienie się tego zaburzenia. Ponadto u kobiet stosujących zachowania o charakterze kompensacyjnym jest większy odsetek doświadczających zaburzeń odżywania, zaś u osób ograniczających kalorie w celu zwiększenia poziomu odurzenia – większy odsetek problemowo używających alkoholu. Ustalono również, że u kobiet podłożem rozwoju alkoreksji są mechanizmy wzmacniania, natomiast u mężczyzn – trudności w regulowaniu emocji.
Ważną kwestią wynikającą z opisów i dotychczas przeprowadzonych badań jest apel o uzgodnienie kryteriów diagnostycznych dla tego zaburzenia. Miałby one m.in. obejmować kryteria czasowe, częstotliwość zachowań, wcześniejsze zaburzenia odżywania, skale samooceny (odnoszące się do percepcji własnego ciała), przyczyny przymusu sięgania po alkohol, występowanie zespołu abstynencyjnego czy koncentracji życia wokół picia. Sugerowanym jest również, że badanie wskaźnika BMI jest nieefektywne w stosunku do studentów kierunków sportowych bądź silnie zaangażowanych w aktywność fizyczną.
Kontynuowanie badań i prac naukowych na temat alkoreksji jest istotną kwestią, ponieważ dotychczasowe ustalenia wskazują, że grupą narażoną na to zaburzenie są młodzi ludzie. Warty odnotowania jest także sam fakt równoległego problematycznego używania alkoholu i ryzykownych zachowań żywieniowych, które potęgują negatywne skutki somatyczne i psychologiczne dla tych osób.
W przypadku alkoreksji proponuje się terapię poznawczo-behawioralną, dialog motywujący oraz terapię schematów. W zależności od stopnia nadużywania alkoholu konieczne staje się leczenie uzależnienia (terapia indywidualna/grupowa otwarta lub w ośrodku zamkniętym). Przyjęto zasadę, że w leczeniu alkoreksji należy najpierw rozwiązać problemy alkoholowe, a dopiero w drugiej kolejności należy zająć się zmianą niewłaściwych zachowań żywieniowych.
Źródło:
Szynal K., Górski M., Grajek M., Ciechowska K., Polaniak R., Alkoreksja – obecny stan wiedzy, Psychiatr. Pol. ONLINE FIRST, nr 236: 1-11.
Fot. i yunmai, Unsplash.com
Dodaj komentarz