Znaj ryzyko - kampania społeczna

Na błękitnym tle postać z żarówką w głowieAutorzy dokonali przeglądu wpływu etanolu na funkcje mózgu związane z GABA (kwas gamma-aminomasłowy (GABA) i opisali dostępne interwencje terapeutyczne, przyglądając się ich wadom i zaletom. Podsumowali istniejącą wiedzę na temat funkcji GABA-ergicznych w uzależnieniu od alkoholu. Warto przypomnieć, że kwas gamma-aminomasłowy (GABA) jest w układzie nerwowym głównym neuroprzekaźnikiem odpowiadającym za hamowanie. Układ GABA-ergiczny nie jest scalony, lecz składa się z rozproszonych komórek zlokalizowanych niemal w całym układzie nerwowym. Receptory GABA-ergiczne znajdują się na terenie całego mózgowia i rdzenia kręgowego.

Autorzy przeglądu przypominają, że alkohol jest jedną z najczęściej używanych substancji psychoaktywnych. Spożywanie alkoholu stanowi 5,1% światowego obciążenia chorobami, znacząco przyczyniając się do kosztów społecznych i gospodarczych oraz prowadzi do około 3 mln zgonów rocznie na świecie. Zaburzenie używania alkoholu obejmuje różne wzorce zachowań związanych z piciem, które prowadzą do krótkotrwałych lub długotrwałych skutków dla zdrowia.

U osób z zaburzeniami używania alkoholu (AUD) zauważa się zwiększoną tolerancję na działanie etanolu, co może prowadzić do zwiększania jego dawek, aby doświadczyć relaksacji lub odhamowania. Badania z użyciem rezonansu magnetycznego na ogół wykazują niższy poziom GABA w korze mózgowej u osób z zaburzeniami używania alkoholu, szczególnie podczas odstawienia, w porównaniu do osób z grupy kontrolnej. Liczne badania przedkliniczne wykazały, że przewlekłe spożywanie etanolu zmienia plastyczność receptora GABA (a), prowadząc do uzależnienia od etanolu.

Przy takich zmianach w ogólnym funkcjonowaniu GABA-ergicznym, drastyczny brak równowagi w pobudzeniu/hamowaniu rozwija się w wielu obszarach mózgu, powodując spadek kontroli hamowania aktywności wielu neuroprzekaźników, co prowadzi do pojawienia się różnych zmian behawioralnych, w tym deficytów poznawczych, zmian nastroju  i innych.

Autorzy opisują istniejące terapie farmakologiczne stosowane w leczeniu AUD, ich skuteczność i ograniczenia. Omawiaja leki, takie jak: Akamprozat, Baklofen, Disulfiram, Nalmefen, Naltrekson, Gabapentyna, Topiramat i benzodiazepiny.

W przeglądzie omówiono też interwencje psychoterapeutyczne, w tym terapię poznawczo-behawioralną (CBT), która obejmuje kwestionowanie automatycznych myśli, zniekształceń poznawczych, istniejących przekonań i problematycznych zachowań i jest jedną z najczęściej badanych form leczenia zaburzeń używania alkoholu i ma największe poparcie w badaniach opartych na dowodach. Wspomniano również o terapii Wzmocnienia Motywacyjnego (MET), która jest terapią psychospołeczną, wykorzystującą zasady psychologii motywacyjnej.

Wnioski z dokonanego przeglądu podkreślają, że chociaż mechanizmy są nieuchwytne, zaangażowanie układu GABA-ergicznego wydaje się kluczowe w rozwoju AUD. Obecnie leki GABA-ergiczne stosowane są w drugiej lub trzeciej linii leczenia AUD w łagodzeniu odstawienia alkoholu. Badania wskazują, że farmakologiczna modulacja receptorów GABA może być obiecującą opcją terapeutyczną w osiąganiu długotrwałej abstynencji poprzez zmniejszenie dziennego spożycia alkoholu i skutków odstawienia. Jednakże potrzebne są szeroko zakrojone badania w tym kierunku, aby odkryć farmakologiczny potencjał układu GABA-ergicznego w leczeniu zaburzeń związanych z używaniem alkoholu.

Źródło:

GABAergic signaling in alcohol use disorder and withdrawal: pathological involvement and therapeutic potential, 2023

Napisz komentarz

Skip to content